Уладзімір Мікалаевіч Дубоўка ўвайшоў у гісторыю беларускай літаратуры як таленавіты лірык, майстар вершаванага слова.

Нарадзіўся паэт у вёсцы Агароднікі Пастаўскага раёна Віцебскай вобласці ў сялянскай сям’і. У дзяцінстве і юнацтве ён, як і любы сялянскі хлопец, у поўнай меры спазнаў і нялёгкую вясковую працу і вясковую паэзію, якая на ўсё жыццё запаланіла маладое сэрца сваім сціплым, але сапраўдным хараством. Ад роднага гнязда, ад беларускіх зямель-ніў ён адарваўся ў падлеткавым узросце. “Я ніколі не вучыўся ні ў якіх беларускіх школах, усё маё веданне беларускай мовы – ад маці і з вёскі”, – прыгадвае У. Дубоўка ў аўтабіяграфічным нарысе. Першапачатковаую адукацыю ён набыў у рускай школе ў Манькавічах, у 1912–1914 гг. працягваў вучобу ў Мядзельскім двухкласным вучылішчы, дзе была атрымана “вялікая зарадка на ўсё жыццё”. Скончыў Нова-Вілейскую настаўніцкую семінарыю (1918) і прыехаў у Маскву да бацькоў. Пэўны час вучыўся ў Маскоўскім універсітэце, з-за матэрыяльнай нястачы вымушаны быў настаўнічаць на Тульшчыне. Служыў у Чырвонай Арміі (1920–1921), пасля дэмабілізацыі працаваў метадыстам і інспектарам беларускіх школ Наркамата асветы РСФСР і займаўся на творчым аддзяленні Вышэйшага літаратурна-мастацкага інстытута імя В. Брусава, які скончыў у 1924 г. Быў рэдактарам беларускага тэксту “Весніка ЦВК, СНК і СПА Саюзу ССР” і адказным сакратаром пастпрэдства БССР пры ўрадзе СССР. Хаця У. Дубоўка пастаянна жыў у Маскве, але прымаў актыўны ўдзел у беларускім літаратурным руху: быў старшынёй маскоўскай філіі літаратурнага аб’яднання “Маладняк”, друкаваў вершы ў альманахах беларускіх студэнтаў (“Маладая Беларусь”, “Змаганне”), з’яўляўся першым рэдактарам літаратурнай старонкі на беларускай мове ў газеце “Гудок”, часопіса “Беларускі піянер” (цяпер “Бярозка”), уваходзіў у ініцыятыўную групу па арганізацыі літаратурна-мастацкага аб’яднання “Узвышша”, у рэдкалегію яго друкаванага органа. У 1924–1927 гг. выкладаў беларускую літаратуру ў Камуністычным універсітэце народаў Захаду, рэдагаваў “Збор законаў і загадаў Рабоча-Сялянскага ўраду Саюза ССР” (1926–1930). У. Дубоўку захоплівала і надзвычай узбагачала яго інтэлект разнастайнасць літаратурнага і культурнага жыцця, дзе існавала шмат плыняў. Вялікую дапамогу давалі розныя дыспуты, літаратурныя вечары і “суды”. Паэт быў знаёмы з С. Ясеніным і У. Маякоўскім, удзельнічаў з імі на асобных сустрэчах і прыёмах. Спрыяльнасць умоў напачатку, здавалася, дасць магчымасць шырока развівацца вялікім задаткам таленту.

Першы верш У. Дубоўка надрукаваў у 1921 г. у газеце “Савецкая Беларусь”, а першы паэтычны зборнік “Строма” быў выдадзены ў 1923 г. У ім яшчэ шмат зыходных матываў ад Я. Купалы, С. Ясеніна, В. Брусава, А. Блока. Аднак ужо тут яго паэзія адрознівалася надзвычай моцным патрыятычным пафасам, які выявіўся ў самаадданнай любві да Беларусі: “У песнях я на Беларусь малюся, як моліцца ля возера трысцё”. Адна за адной выходзілі ў свет кнігі паэзіі У. Дубоўкі “Там, дзе кіпарысы” (паэма), “Трысцё” (абедзве 1925), “Credo” (1926), “Наля” (1927). Маладому паэту былі ўласцівы выдатнае майстэрства гукавой інструментоўкі, рытмічная гнуткасць паэтычнага радка, высокая культура рыфмы, а таксама віртуознае валоданне іншымі элементамі верша. Эксперыментатарства У. Дубоўкі 1920-х гг. настойліва штурхала яго на рашучае абнаўленне звыклых жанравых форм. Асабліва выразна выявілася гэта ў паэмах “Кругі”, “І пурпуровых ветразей узвівы”, “Штурмуйце будучыні аванпосты!”. У іх на правах істотных састаўных элементаў прысутнічаюць прадмовы ў вершах і прозе, лірычная аўтарская споведзь і філасофскі роздум, зробленыя паэтам апрацоўкі фальклорных казак і народных апавяданняў прытчавага характару, сатырычна-з’едлівыя пародыі на праявы літаратурнага жыцця, дыялогі-спрэчкі аўтара і саміх герояў з чытачамі па самых актуальных праблемах той пары. Вельмі істотная роля У. Дубоўкі ва ўзбагачэнні выяўленчых магчымасцей беларускай паэзіі 1920-х гг. за кошт шырокага выкарыстання іроніі, абнаўлення паэтычнага сінтаксісу, узбагачэння слоўніка літаратурнай мовы ў шырокім разуменні. Наватарскія шуканні падказалі паэту жанравае абазначэнне адной з яго апошніх паэм – “Камбайн” (камбінаваная паэма).

У вершах і паэмах маладнякоўскага перыяду У. Дубоўка ўжо яскрава вызначыўся як лірык, але праз яго жыватворную і ўсёпранікальную стыхію лірызму ўсё больш выспявала як тып мастацкага мыслення маштабнасць эпічнага пазнання свету. Перыяд прыналежнасці У. Дубоўкі да літаратурна-мастацкага аб’яднання “Узвышша” самы вяршынны на яго творчым узыходжанні. Пачынаючы з 1930 і да 1958 г. для паэта пачалася вымушаная творчая бязмоўнасць. Спачатку пісьменнік быў асуджаны на пяць гадоў высылкі ў Яранск, а ў 1937 г. – на дзесяць гадоў пазбаўлення волі. Пакаранне адбываў у Кіраўскай вобласці, Чувашыі, на Далёкім Усходзе, у Грузіі, Краснаярскім краі. Усё горка перажытае ў тыя гады паэт не адважыўся развярэджваць ні ў вершах, ні ў спавядальнай прозе. І ўсё ж 1958 г. стаў новай жыццёва-творчай вяхой, з якой пачаўся адлік “другога нараджэння” паэта. Верш “Нам некалі са смуткам знацца” засведчыў поўнае надзей жыццесцвярджальнае стаўленне У. Дубоўкі да карэнных перамен. За адзін год з’явілася каля паўсотні паэтычных твораў, лепшыя з якіх склалі дзве вялікія нізкі “Чакае ля берага човен мяне” і “Пасля вандравання”. На хвалях радасці вяртання да паўнацэннага жыцця і паэтычнага ўзлёту стваралася каларытная кніга звонкіх вершаў “Палеская рапсодыя” (1961; Літаратурная прэмія імя Я. Купалы 1962) – вынік паездкі паэта па Палессі. У 1959 г. выходзіць аднатомнік, а ў 1965 г. – двухтомнік выбраных твораў. У. Дубоўка – аўтар кніжак вершаваных казак для дзяцей “Цудоўная знаходка” (1960), “Кветкі – сонцавы дзеткі” (1963), “Казкі” (1968), “Залатыя зярняты” (1975), а таксама казак “Як сінячок да сонца лётаў” (1961), “Дзівосныя прыгоды” (1963), “Мілавіца” (1964), аповесцей “Жоўтая акацыя” (1967), “Ганна Алелька” (1969), “Як Алік у тайзе заблудзіўся” (1974) і кнігі апавяданняў-успамінаў “Пялёсткі” (1973). Вядомы пісьменнік і як перакладчык твораў У. Шэкспіра, Дж. Байрана, В. Брусава, А. Пракоф’ева, П. Тычыны, Ю. Яноніса, С. Шырвані, М. Ардубады, К. Каладзе, Е. Чарэнца, У. Бранеўскага, Ю. Славацкага, У. Сыракомлі, Ду Фу і інш.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2010 г.