Краткая справка:
вучоны-матэматык, адзін з заснавальнікаў беларускай матэматычнай школы, акадэмік НАН Беларусі, заслужаны дзеяч навукі Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1951), Герой Сацыялістычнай Працы (1969), кавалер ордэнаў Леніна, Кастрычніцкай Рэвалюцыі, Айчыннай вайны І і ІІ ст., Працоўнага Чырвонага Сцяга, "Знак Пашаны", удзельнік Вялікай Айчыннай вайны
Имена на других языках:
Еругин Николай Павлович (русский);
3564 символа
Справка
Адметная роля ў стварэнні беларускай матэматычнай школы належыць выдатнаму матэматыку, доктару фізіка-матэматычных навук, прафесару, заслужанаму дзеячу навукі Беларусі Мікалаю Паўлавічу Яругіну.
Нарадзіўся Мікалай Паўлавіч 14 мая 1907 г. у станіцы Вялікакняжацкай Растоўскай губерні (сёння г. Пралетарск Растоўскай вобласці, Расія) у сялянскай сям'і. У 1932 г. скончыў фізіка-матэматычны факультэт Ленінградскага ўніверсітэта, у 1934 г. – аспірантуру. Працаваў асістэнтам кафедры матэматычнага аналізу, з 1937 г. – дацэнтам кафедры дыферэнцыяльных ураўненняў.
Вялікая Айчынная вайна перапыніла навуковую і педагагічную дзейнасць маладога вучонага. З верасня 1941 г. па люты 1942 г. Мікалай Яругін ваяваў на Ленінградскім фронце, камандаваў узводам процітанкавай артылерыі 125-й стралковай дывізіі. Падчас гераічнай абароны Ленінграда М. П. Яругін быў цяжка паранены і дэмабілізаваны. Пазней ён падрабязна апісаў гэтыя трагічныя падзеі ў кнізе ўспамінаў «О тех, кто выстоял» (1961).
Яшчэ ў шпіталі Мікалай Паўлавіч вярнуўся да навуковай працы і ў 1943 г. абараніў доктарскую дысертацыю. У 1945 г. яму было прысвоена навуковае званне прафесара. З 1949 па 1951 г. ён з’яўляўся дэканам матэматычнага факультэта Ленінградскага ўніверсітэта, у 1952–1956 гг. – дырэктарам Ленінградскага аддзялення Матэматычнага інстытута АН СССР. У 1956 г. Мікалай Паўлавіч быў абраны акадэмікам АН БССР. З гэтага часу пачаўся новы этап яго навуковай дзейнасці. М. П. Яругін быў прызначаны кіраўніком лабараторыі дыферэнцыяльных ураўненняў Інстытута фізікі і матэматыкі АН БССР (1956–1959), загадваў кафедрай дыферэнцыяльных ураўненняў Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта імя В. І. Леніна (1956–1972). Пасля 1957 г. у Беларусі пад непасрэдным кіраўніцтвам Мікалая Паўлавіча было абаронена некалькі дзесяткаў кандыдацкіх і 9 доктарскіх дысертацый. Гэта дало магчымасць стварыць у Мінску Інстытут матэматыкі АН БССР, дырэктарам якога ў 1959–1977 гг. быў М. П. Яругін. У 1965 г. пачаў выдавацца Усесаюзны часопіс «Дифференциальные уравнения», галоўным рэдактарам выдання стаў Мікалай Паўлавіч. У 1977–1982 гг. вучоны быў абраны членам Прэзідыума АН БССР. У 1982–1986 гг. загадваў лабараторыяй аналітычнай тэорыі дыферэнцыяльных ураўненняў Інстытута матэматыкі АН БССР. Там жа ў 1986–1990 гг. працаваў старэйшым навуковым супрацоўнікам-кансультантам лабараторыі тэорыі ўстойлівасці.
Навуковыя інтарэсы М. П. Яругіна вельмі шырокія. Мікалай Паўлавіч з’яўляецца аўтарам больш 80 навуковых прац па аналітычнай тэорыі лінейных і нелінейных дыферэнцыяльных ураўненняў, тэорыі ўстойлівасці руху, якаснай і агульнай тэорыі дыферэнцыяльных ураўненняў, гісторыі матэматыкі і механікі. Ён рашыў праблему Пуанкарэ і асобныя выпадкі праблемы Рымана. Яго асноўныя працы: «Неявные функции» (Ленінград, 1956), «Линейные системы обыкновенных дифференциальных уравнений с периодическими и квазипериодическими коэффициентами» (Мінск, 1963), «Книга для чтения по общему курсу дифференциальных уравнений» (Мінск, 1979), «Проблема Римана» (Мінск, 1982).
Вялікія заслугі Мікалая Паўлавіча Яругіна былі высока ацэнены дзяржавай. У 1951 г. матэматыку была прысуджана Дзяржаўная прэмія СССР. У 1967 г. ён быў удастоены звання заслужанага дзеяча навукі БССР, у 1969 г. –звання Героя Сацыялістычнай Працы. Мікалай Паўлавіч узнагароджаны ордэнамі Леніна, Кастрычніцкай рэвалюцыі, Працоўнага Чырвонага Сцяга, Айчыннай вайны 2-й ступені, «Знак Пашаны», медалямі. Сёння ідэі М. П. Яругіна шырока развіваюцца яго вучнямі і паслядоўнікамі.
