Краткая справка:
беларускі і расійскі вучоны ў галіне палеанталогіі, заснавальнік беларускай палеанталагічнай школы, член-карэспандэнт НАН Беларусі, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, узнагароджаны ордэнам Леніна (1971)
Варианты имени:
Фурсенка Аляксандр Васілевіч
Имена на других языках:
Фурсенко Александр Васильевич (русский);
3407 символов
Справка
Асобае месца ў геалагічнай навуцы Беларусі належыць Аляксандру Васільевічу Фурсенку, заснавальніку беларускай стратыграфа-палеанталагічнай школы. Нарадзіўся ён у Сімферопалі. У 1924 г. скончыў біялагічнае аддзяленне фізіка-матэматычнага факультэта Петраградскага дзяржаўнага ўніверсітэта (цяпер Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт). Пасля атрымання дыплома працягваў навучанне ў аспірантуры. З 1926 г. выкладаў у Ленінградскім педагагічным інстытуце (цяпер Расійскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя А.І. Герцэна) і Ленінградскім педагагічным універсітэце (цяпер Ленінградскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А.С. Пушкіна). З 1930 г. працаваў палеантолагам у Нафтавым геолагаразведачным інстытуце (цяпер Усерасійскі нафтавы навукова-даследчы геолагаразведачны інстытут), дзе арганізаваў першую ў СССР мікрапалеанталагічную лабараторыю. У 1933–1935 гг. распрацаваў першую падрабязную біястратыграфічную схему юрскіх і мелавых адкладаў Эмбенскай нафтаноснай вобласці. У 1937 г. за шэраг апублікаваных навуковых прац атрымаў вучоную ступень кандыдата геолага-мінералагічных навук і званне прафесара палеанталогіі.
У час Вялікай Айчыннай вайны А.В. Фурсенка добраахвотна ўступіў у народнае апалчэнне. Пасля яе заканчэння працягваў работу ў Нафтавым геолагаразведачным інстытуце. У 1950 г. разам з А.М. Паленавай апісаў фаўну форамініфер ніжняволжскага яруса юрскай сістэмы. Найбольш плённы перыяд дзейнасці вучонага звязаны з Беларуссю. У 1950 г. ён выбраны членам-карэспандэнтам Акадэміі навук БССР. З 1951 па 1963 г. быў загадчыкам лабараторыі палеанталогіі Інстытута геалагічных навук БССР. Адначасова ў Беларускім дзяржаўным універсітэце арганізаваў і ўзначаліў кафедру геалогіі. Ён комплексна вывучаў геалагічныя аб’екты, падрыхтаваў шмат высокакваліфікаваных навуковых кадраў, наладжваў сувязі з вытворчымі арганізацыямі, якія ўкаранялі вынікі даследаванняў вучонага. Яго дзейнасць значна паўплывала на станаўленне і развіццё беларускай стратыграфіі, вывучэнне груп фаўн, распрацоўку прынцыпаў сістэматыкі і класіфікацыі форамініфер. У ліку значных дасягненняў – распрацоўка першай стратыграфічнай схемы дэвонскай сістэмы Беларусі. У 1963 г. за работу «Основные вопросы микропалеонтологии фораминифер: (в связи с задачами стратиграфии)» А.В. Фурсенку была прысвоена вучоная ступень доктара геолага-мінералагічных навук. З 1964 г. ён працаваў у Новасібірску, загадваў лабараторыяй мікрапалеанталогіі Інстытута геалогіі і геафізікі Сібірскага аддзялення Акадэміі навук СССР. Дзякуючы А.В. Фурсенку адкрыта палеанталагічная лабараторыя, праведзены шэраг значных мікрапалеанталагічных даследаванняў, вывучаліся пытанні экалогіі форамініфер і паняцці этапнасці іх развіцця. Ён быў кансультантам па пытаннях мікрапалеанталогіі і стратыграфіі і куратарам палеантолага-стратыграфічных работ па мезазоі і кайназоі Далёкага Усходу.
Аляксандр Васільевіч з’яўляецца аўтарам каля 100 навуковых прац, сярод якіх – «Об эволюции фораминифер в связи с проблемами стратиграфии нефтяных месторождений» (1950), «Введение в изучение фораминифер» (1978), «Фораминиферы дальневосточных морей СССР» (1979, у суаўтарстве) і інш. У 1955 г. заснаваў штогоднік «Палеонтология и стратиграфия БССР». Пад яго кіраўніцтвам складзены геалагічная карта і геалагічныя разрэзы для «Атласа БССР» (1958). У 1971 г. за ўклад у развіццё палеанталагічнай навукі А.В. Фурсенка быў узнагароджаны ордэнам Леніна.