У гісторыю беларускага мастацтва назаўсёды ўвайшло імя выдатнага камедыйнага артыста Глеба Паўлавіча Глебава. Сорак год ён аддана служыў беларускаму тэатру. Ад удзельніка масовак, фактычнага статыста, выканаўцы бясслоўных роляў да роляў самых адказных, якія нярэдка амаль поўнасцю вырашалі лёс асобных спектакляў, – такой была для артыста мастакоўская пуцявіна.

Нарадзіўся Г. Глебаў (сапраўднае прозвішча Сарокін) ва ўкраінскім гарадку Вазнясенску. Бацькі былі выхадцамі з Беларусі. Яшчэ ў дзяцінстве Глеб удзельнічаў у аматарскіх спектаклях, якія наладжваў яго бацька П. Сарокін. Пасля заканчэння гімназіі Г. Глебаў працаваў у вандроўных трупах. А ў 1926 г. уступіў у калектыў Першага беларускага дзяржаўнага тэатра (зараз Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Я. Купалы), дзе спачатку выступаў у масавых сцэнах. Потым былі ролі Мухіна (“Мост” Я. Рамановіча), Шыцько (“Калі запяюць верацёны” Е. Міровіча), Цыганка (“Гута” Р. Кобеца). Але гэтыя ролі былі толькі подступамі да сапраўднага творчага нараджэння, якое адбылося ў вобразе Няміры (“Бацькаўшчына” К. Чорнага). У ім раскрылася адна з асноўных граней артыстычнага даравання Г. Глебава, праўда, не самая галоўная, але менавіта таго плана, у якім ён будзе праводзіць многія свае ролі – сатырычная лінія ў творчасці артыста.

Рэпертуар Г. Глебава складаўся з вобразаў дзвюх груп: людзей смешных, камічных, але сагрэтых цёплым народным гумарам і востра сатырычных, з рэзка падкрэсленымі чалавечымі заганамі. Да першай групы адносяцца Халімон, Язва (“Партызаны”, “Мілы чалавек” К. Крапівы), Пустарэвіч (“Паўлінка” Я. Купалы), Кропля (“Канстанцін Заслонаў” А. Маўзона, Дзяржаўная прэмія СССР 1948), Гарошка, Максім (“Выбачайце, калі ласка!”, “Лявоніха на арбіце” А. Макаёнка). Да другой групы належаць Харкевіч (“Пагібель воўка” Э. Самуйлёнка), Глушак (“Людзі на балоце” па раману І. Мележа), Прозараў (“Палата” С. Алёшына), Чугуноў, Мамаеў (“Ваўкі і авечкі”, “На ўсякага мудраца хапае прастаты” А. Астроўскага), Гарпагон (“Скупы” Ж.Б. Мальера), Мендоза (“Дзень цудоўных падманаў” Р. Шэрыдана).

Г. Глебаў – выдатны майстар камедыі. Майстэрства пераўвасаблення, яркасць знешняга малюнка, пластычная выразнасць, глыбокае пранікненне ў сутнасць характару чалавека, арганічнасць паводзін, імправізацыйны дар вызначылі яго мастацтва. Сцэнічныя работы Глеба Паўлавіча адметныя непаўторнай самабытнасцю. Вяршыня творчасці акцёра – роля Тулягі (“Хто смяецца апошнім” К. Крапівы, Дзяржаўная прэмія СССР 1941), якую ён з бляскам выконваў 27 гадоў.

Пэўныя старонкі ў акцёрскай біяграфіі Г. Глебава належаць і кіно, дзе ён здымаўся з канца саракавых і ў пяцідзесятыя гады. Гэта даволі значны спіс фільмаў: “Канстанцін Заслонаў”, “Паўлінка”, “Пяюць жаваранкі”, “Хто смяецца апошнім”, “Несцерка”, “Як пасварыўся Іван Іванавіч з Іванам Нікіфаравічам”, “Масква – Генуя”, “Хлеб і ружы” і інш. Вялікую папулярнасць набыў ён і як чытальнік на радыё, асабліва казак і баек для дзяцей. Больш за 150 роляў сыграў за сваё жыццё Глеб Паўлавіч. “І ўсе яны, – адзначала тэатральны крытык Т. Бушко, – абагрэты подыхам сапраўднага таленту. У гэтых розных ролях – увесь Глебаў, з яго яскравай, непаўторнай акцёрскай індывідуальнасцю, якая заўсёды ідзе ад уласнага “я”, але нідзе не паўтараецца і бліскуча валодае мастацтвам пераўвасаблення. І ўсё ж ніколі акцёр не захапляецца знешнімі сродкамі сцэнічнай выразнасці як самамэтай. Гэтыя сродкі служаць акцёру для найбольш поўнага выяўлення ўнутранай сутнасці вобраза, унутранага яго зместу. Толькі таму так запамінаюцца вобразы, створаныя Глебавым, толькі таму яны так пераконваюць і захапляюць, што яны заўсёды поўныя ўнутранага жыцця, поўныя той мастацкай праўды, якая мае сваёй крыніцай праўду жыцця”*.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2009 г.

* Бушко, Т.К. Святло незабыўных імгненняў / Тамара Бушко. Мінск, 1985. С. 85.