Адзін з самых значных прадстаўнікоў літаратурнага працэсу Беларусі пачынаючы з сярэдзіны 1920-х гг. Міхась Ціхановіч Лынькоў пакінуў адметны след у беларускай літаратуры мінулага стагоддзя.

Нарадзіўся пісьменнік у вёсцы Зазыбы Віцебскага павета Віцебскай губерні ў сям’і чыгуначніка. М. Лынькоў закончыў двухкласную школу пры Рагачоўскай настаўніцкай семінарыі, а потым і саму семінарыю (1917). Настаўнічаў у Ліпініцкай земскай школе, прымаў актыўны ўдзел ва ўсіх падзеях мясцовага грамадскага жыцця. Пісаць М. Лынькоў пачаў яшчэ ў час вучобы ў семінарыі. Гэта былі прыпеўкі, сатырычныя куплеты, эпіграмы. З першым вершам у друку пісьменнік выступіў у 1919 г. Літаратурнай працай ён пачаў займацца, калі ў 1925–1930 гг. працаваў адказным сакратаром, намеснікам рэдактара, рэдактарам у бабруйскай акруговай газеце “Камуніст”, дзе выступаў з артыкуламі, нарысамі, фельетонамі і вершамі.

У 1930 г. М. Лынькоў пераехаў у Мінск. Працаваў у Дзяржаўным выдавецтве БССР, быў сакратаром аргкамітэта Саюза пісьменнікаў Беларусі, з 1934 па 1941 гг. рэдагаваў часопіс “Полымя рэвалюцыі”. Дзесяць год (з 1938) з’яўляўся старшынёй праўлення Саюза пісьменнікаў Беларусі. Першым празаічным творам пісьменніка стала апавяданне “З пражытых год” (1926), сам загаловак якога паказвае на яго нарысавы характар і аўтабіяграфічны змест. У 1927 г. выйшаў першы зборнік “Апавяданні”, затым наступныя – “Гой” (1929), “Андрэй Лятун” (1930). Пісаў М. Лынькоў пра героіку рэвалюцыі і грамадзянскай вайны, адным з першых звярнуўся да тэмы працы, паспрабаваў стварыць вобраз савецкага рабочага. У 1934 г. пабачыў свет раман “На чырвоных лядах”, у якім паказана беларуская вёска і мястэчка ў гады Першай сусветнай вайны. Твор застаўся незакончаным, напісана толькі першая кніга “Ціхія сялібы”. Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны з’явіўся зборнік апавяданняў “Сустрэчы” (1940), напісаных па гарачых слядах паходу ў Заходнюю Беларусь, у якім у якасці рэдактара газеты “Беларуская звязда”, органа палітупраўлення Беларускага фронту, прымаў удзел і пісьменнік. У аснову зборніка ляглі ўласныя назіранні і ўражанні ад перажытага і ўбачанага. У грозныя гады Вялікай Айчыннай вайны М. Лынькоў рэдагаваў франтавую газету “За Савецкую Беларусь” (1941–1942), якая выходзіла на Заходнім, Цэнтральным і Бранскім франтах; актыўна і плённа працаваў у розных літаратурных жанрах: пісаў публіцыстычныя творы, выступаў з сатырычнымі артыкуламі і фельетонамі. Друкаваўся ў газетах “Правда”, “Известия”, “Савецкая Беларусь”, “Раздавім фашысцкую гадзіну” і інш. Пісаў М. Лынькоў з верай у перамогу, якой прасякнуты апавяданні, што ўвайшлі ў кнігу “Астап” (1944). Яшчэ ў ваенны час пісьменнік пачаў збіраць матэрыялы для маштабнага празаічнага твора пра вайну. У выніку шматгадовай працы ў архівах, апытання шматлікіх удзельнікаў і сведак жахлівых падзей нарадзіўся раман-эпапея “Векапомныя дні”. Была створана велічная панарама ўсяго, што адбывалася на тэрыторыі Беларусі на працягу амаль чатырох год акупацыі. Першая кніга “Векапомных дзён” выйшла з друку асобным выданнем у 1951 г. Дзве кнігі ў чатырох тамах – у 1958 г. Праз дзесяць год пісьменнік стварыў новую рэдакцыю кнігі, адзначаную ў 1968 г. Дзяржаўнай прэміяй БССР імя Я. Коласа.

На працягу ўсяго жыцця М. Лынькоў вёў вялікую грамадскую і навуковую работу. Яшчэ ў час вайны, у 1943–1946 гг., ён узначаліў Інстытут літаратуры, мовы і мастацтва АН БССР. Стаяў на чале гэтай установы і ў 1949–1952 гг., з’яўляўся акадэмікам АН БССР. З 1940 па 1975 гг. абіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР. Неаднаразова ўдзельнічаў у рабоце Арганізацыі Аб’яднаных Нацый. Вынікам гэтых паездак стала кніга нататак, апавяданняў, нарысаў “За акіянам”, якая выйшла ў 1962 г. У гэтым жа годзе М. Лынькову прысвоена ганаровае званне народнага пісьменніка БССР. Асобнае месца ў літаратурнай спадчыне М. Лынькова займаюць творы для дзяцей. Не кожны пісьменнік здольны расказаць пра падзеі так, што яны будуць цікавыя многім пакаленням юных чытачоў. Для гэтага неабходны не проста талент і майстэрства, але і глыбокае веданне асобы дзіцяці і ўменне пісаць займальна. Творчасці М. Лынькова характэрны ўсе гэтыя якасці. Пачаў пісьменнік пісаць для дзяцей з 1935 г. Гэта была аповесць-казка “Янка-парашутыст”, дзе праўдзіва расказана пра дзяцей, якія мараць аб палётах. У творы ёсць месца гумару, пераканаўча выпісаныя характары юных герояў, асабліва Янкі-парашутыста. У тым жа годзе М. Лынькоў напісаў аповесць “Пра смелага ваяку Мішку і яго слаўных таварышаў”, якая карыстаецца ў дзяцей нязменнай папулярнасцю. Сапраўдную вядомасць М. Лынькову як дзіцячаму пісьменніку прынесла аповесць “Міколка-паравоз” (1936). Гэты твор вытрымаў дзесяткі выданняў, перакладзены на многія мовы. Ён трапіў у адзін з тамоў 10-томнай “Бібліятэкі беларускай дзіцячай літаратуры”. З вялікай любоўю і цеплынёй намаляваў М. Лынькоў не толькі Міколку, але і дзеда Астапа. Згадваючы аповесць, аўтар прызнаваўся: “Твор… не зусім аўтабіяграфічны, але ў вобразе Міколкі ёсць тое-сёе з майго дзяцінства”.

Нялёгкае і няпростае жыццё пражыў пісьменнік. У дваццаць год двойчы быў на мяжы смерці: першы раз ад тыфу, другі – ледзь не расстралялі бандыты Булак-Балаховіча. У маладыя гады страціў бацьку і маці і стаў бацькам двум малодшым братам і сястры. З пачатку вайны яго пачала душыць эмфізема лёгкіх. У час вайны М. Лынькоў страціў жонку і адзінага сына. Не раз і не два пасля вайны ўрачы лічылі яго “безнадзейным”, але ён вырываўся з лап смерці. І ўвесь час нястомна працаваў. Пра гэта сведчыць выпушчаны выдавецтвам “Мастацкая літаратура” збор твораў у васьмі тамах. І сёння літаратурная спадчына М. Лынькова не страціла сваёй папулярнасці. Яго кнігі перакладзены на многія мовы.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2009 г.