Навуковая дзейнасць вопытнага педагога, арганізатара навукова-даследчай дзейнасці і аднаго з вядучых беларускіх вучоных у галіне аграглебазнаўства Івана Федасеевіча Гаркушы прысвечана вывучэнню глебаў Беларусі, іх рацыянальнаму выкарыстанню і паляпшэнню.

Будучы вучоны нарадзіўся 29 красавіка 1896 г. у сяле Гарадзішча (зараз горад у Чаркаскай вобласці, Украіна) у сялянскай сям’і. Вучыўся ў двухкласнай школе і ніжэйшай сельскагаспадарчай школе. У гады Першай сусветнай вайны быў прызваны ў царскую армію, ваяваў на Заходнім фронце. У лістападзе 1919 г. добраахвотна ўступіў у Чырвоную Армію, прымаў удзел у баях пад Ноўгарад-Северскім і на Перакопе. Дэмабілізаваўшыся з вайсковай службы ў пачатку 1920-х гг. настаўнічаў у пачатковай школе, якую арганізаваў у родных мясцінах. Пасля пераезду ў Харкаў сумяшчаў працу статыста ў аддзеле дзяржаўных племянных саўгасаў і конезаводаў Наркамата земляробства УССР з заняткамі ў вячэрняй школе. У далейшым скончыў агранамічны факультэт Херсонскага сельскагаспадарчага інстытута (1928), Вышэйшыя педагагічныя курсы пры Сельскагаспадарчым інстытуце г. Харкава (1929), аспірантуру Усесаюзнага інстытута ўгнаенняў, агратэхнікі і аграглебазнаўства ў Ленінградзе (1933). Працаваў старшым навуковым супрацоўнікам інстытута ўгнаенняў, загадчыкам кафедры глебазнаўства і земляробства Ленінградскай вышэйшай камуністычнай сельскагаспадарчай школы імя Кірава, падчас Вялікай Айчыннай вайны быў дырэктарам глебава-агранамічнай лабараторыі Туркменскага філіяла Акадэміі навук СССР. У 1938 г. вучоны надрукаваў свой першы падручнік “Кароткі курс аграглебазнаўства”.

Пасля вяртання краіны да мірнага жыцця І.Ф. Гаркушу накіравалі ў Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію (г. Горкі, Магілёўская вобласць). Працаваў прарэктарам па навуковай працы, рэктарам (1952–1965), загадчыкам кафедры глебазнаўства. Іван Федасеевіч выкладаў курс глебазнаўства, кіраваў навуковай працай аспірантаў, вёў актыўныя навуковыя даследаванні: займаўся вывучэннем геаграфіі, генезісу і эвалюцыі дзярнова-падзолістых і тарфяна-балотных глеб. Падрыхтаваў і выдаў больш за 90 навуковых прац, у тым ліку манаграфіі “Асновы геалогіі і мінералогіі” (1948), “Акультурванне глеб як сучасны этап глебаўтварэння” (1956), падручнік для сельскагаспадарчых тэхнікумаў “Глебазнаўства” (1945) і інш. За падручнік “Глебазнаўства” і манаграфію “Акультурванне глеб…” І.Ф. Гаркуша двойчы станавіўся лаўрэатам прэміі Акадэміі навук СССР імя Вільямса (1947, 1957). У 1956 г. атрымаў ганаровае званне заслужанага дзеяча навукі Беларусі. У 1959–1961 гг. з’яўляўся акадэмікам Акадэміі сельскагаспадарчых навук, а ў 1961 г. быў абраны членам Акадэміі навук Беларусі.

Апошнія гады жыцця І.Ф. Гаркуша правёў у Мінску. Займаўся навуковымі даследаваннямі ў Навукова-даследчым інстытуце глебазнаўства, друкаваў артыкулы па пытаннях акультурвання глеб, падрыхтаваў падручнік “Глебазнаўства з асновамі геалогіі” (1969).

За плённую навуковую і грамадскую дзейнасць Іван Федасеевіч быў узнагароджаны ордэнамі Леніна, Працоўнага Чырвонага Сцяга, “Знак Пашаны”, медалём “За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне”, ганаровымі граматамі Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларусі. У 1996 г. да 100-годдзя з дня нараджэння на будынку вучэбнага корпуса № 10 Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі была ўстаноўлена мемарыяльная дошка ў гонар яе выдатнага кіраўніка і вучонага.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2012 г.