Маўзон Аркадзь (сапраўднае імя Маўшэнзон Арон Іосіфавіч)
Дата рождения:
23.09.1918 Віцебск, г.
Дата смерти:
19.08.1977
Краткая справка:
тэатральны і кінадраматург
Псевдонимы:
Маўзон Аркадзь; Мовзон Аркадий
Имена на других языках:
Мовзон Аркадий (настоящее Мовшензон Арон Иосифович) (русский);
3352 символа
Справка
Аркадзь Маўзон (сапраўднае імя Арон Іосіфавіч Маўшэнзон) – аўтар шматлікіх п’ес, якія з поспехам ставіліся на многіх сцэнах нашай краіны ў 40–60-я гг. ХХ ст. Яны прысвечаны гераічнаму мінуламу Беларусі, надзённым пытанням, праблемам вёскі, моладзі і яе будучыні.
Нарадзіўся А. Маўзон у Віцебску ў сям’і рабочага. У 1931 г. скончыў сямігадовую школу ў Віцебску, затым фабрычна-заводскае вучылішча (1935). Працаваў токарам на заводзе «Камунар» у Мінску і адначасова вучыўся ў драматычнай студыі пры Першым Беларускім дзяржаўным тэатры (БДТ-1). З 1936 г. А. Маўзон – акцёр і асістэнт рэжысёра ў Другім Беларускім дзяржаўным тэатры (БДТ-2) у Віцебску. У гады Вялікай Айчыннай вайны разам з БДТ-2 быў эвакуіраваны ў г. Уральск, затым у г. Арэхава-Зуева. З 1946 г. А. Маўзон працаваў у газеце «Віцебскі рабочы» (загадчык аддзела), з 1950 г. на кінастудыі «Беларусьфільм» (з 1951 г. быў начальнікам сцэнарнага аддзела). З 1965 па 1971 г. ён з’яўляўся рэдактарам Рэпертуарна-рэдакцыйнай калегіі ўпраўлення культасветустаноў Міністэрства культуры БССР, у 1972 г. вярнуўся на кінастудыю «Беларусьфільм». Член Саюза пісьменнікаў БССР з 1947 г.
Друкавацца А. Маўзон пачаў з 1945 г. Пісаў на беларускай і рускай мовах. У яго творах пераважае маральна-этычная праблематыка. Ён адлюстроўваў гераічныя падзеі гісторыі краіны, раскрываў духоўны свет чалавека. У 1946 г. у газетах «Віцебскі рабочы» і «Літаратура і мастацтва» былі змешчаны ўрыўкі з гераічнай драмы «Канстанцін Заслонаў» (цалкам апублікавана ў 1949 г.; у 1967 г. пісьменнік стварыў яе другі варыянт). Упершыню пастаўлена на сцэне Беларускага дзяржаўнага тэатра імя Я. Купалы ў 1947 г. (Дзяржаўная прэмія СССР, 1948). П'еса была вельмі папулярнай, увайшла ў рэпертуар многіх тэатраў Беларусі, ставілася таксама ў тэатрах Расіі, Украіны і інш. У гэтым творы ў поўнай меры раскрыўся талент драматурга. Матэрыялы пра легендарнага камандзіра партызан А. Маўзон пачаў збіраць пасля Вялікай Айчыннай вайны, калі вярнуўся ў Віцебск. Аўтар праз вобраз сапраўднага патрыёта, мужнага героя з моцным і валявым характарам змог паказаць духоўную сілу беларускага народа. Многія п’есы драматурга былі пастаўлены ў тэатрах Беларусі і іншых краін. Сярод іх «Наталля Крыўцова» (1954), «У ціхім завулку» (1955), «Непрымірымасць» і «У бітве вялікай» (1957), «Калі ты чалавек» (пад назвай «Твой светлы шлях», 1961), «Пад адным небам» (пад назвай «Асцярожна, Мякішавы», 1962), «Куды ідзеш, Сяргей?» (1965), «У доме на Сонечнай» (1966), «Усяго адно жыццё» (1969), «Дарога праз ноч» (пад назвай «Людзі, агонь і смерць», 1970), «Білет у мяккі вагон» (1971). Аркадзь Маўзон з’яўляецца аўтарам шэрага аднаактовых п’ес. У розныя гады былі надрукаваны яго зборнікі «Выбраныя п’есы» (1964), «Людзі і час» (1972), «П’есы» (1974, 1978), «Да апошняга дыхання» (1985). Творы пісьменніка перакладзены на грузінскую, украінскую, балгарскую, карэйскую, польскую, чэшскую і іншыя мовы. У перыядычным друку выступаў з артыкуламі і рэцэнзіямі па пытаннях драматургіі і сучаснага тэатра, нарысамі, фельетонамі і інш. Па сцэнарыях А. Маўзона пастаўлены кінафільмы «Канстанцін Заслонаў» (1949; Дзяржаўная прэмія СССР, 1950), «Зялёныя агні» (1956), «Наперадзе – круты паварот» (1960).
Аркадзь Маўзон узнагароджаны ордэнам «Знак Пашаны», медалямі. Імем пісьменніка названа вуліца ў Віцебску.