Краткая справка:
беларускі і расійскі вучоны ў галіне эксперыментальнай фізікі, механікі і газадынамікі, акадэмік НАН Беларусі, член-карэспандэнт АН СССР, лаўрэат Ленінскай прэміі (1965), кавалер ордэна "Знак Пашаны" (1961, 1975)
Имена на других языках:
Солоухин Рем Иванович (русский);
4310 символов
Справка
Адзін з вядучых вучоных у галіне эксперыментальнай фізікі, механікі і газадынамікі Рэм Іванавіч Салаухін нарадзіўся ў горадзе Гусь-Хрустальны Уладзімірскай вобласці (Расія) у сям’і настаўнікаў. Адукацыю атрымаў на фізічным факультэце Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя М.В. Ламаносава (1953). Працаваў у энергетычным інстытуце імя Г.М. Кржыжаноўскага Акадэміі навук СССР (1953–1958). Пасля абароны кандыдацкай дысертацыі ў 1958 г. перайшоў на працу ў Маскоўскі фізіка-тэхнічны інстытут і працаваў там да 1959 г.
У 1959 г. у складзе першай групы маладых вучоных пераехаў у Новасібірск. У 1959–1976 гг. Р.І. Салаухін працаваў у Сібірскім аддзяленні АН СССР – спачатку загадчыкам лабараторыі ў Інстытуце гідрадынамікі, затым намеснікам дырэктара Інстытута ядзернай фізікі. У 1962 г. абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Быстропротекающие процессы в ударных волнах». У 1968 г. вучоны выбраны членам-карэспандэнтам АН СССР і Міжнароднай акадэміі астранаўтыкі.
З 1971 па 1976 г. з’яўляўся дырэктарам Інстытута тэарэтычнай і прыкладной механікі. Вучоны быў у ліку першых супрацоўнікаў Новасібірскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Ленінскага камсамола, працаваў дацэнтам, прафесарам кафедры агульнай фізікі, дэканам фізіка-матэматычнага, затым фізічнага факультэта, прарэктарам універсітэта. За перыяд сваёй працы ўнёс значны ўклад у арганізацыю навучальнага працэсу і навуковых даследаванняў.
З 1976 па 1987 г. Р. І. Салаухін кіраваў Інстытутам цепла - і масаабмену імя А.В. Лыкава АН БССР. Адначасова з 1977 г. быў загадчыкам кафедры Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта імя У.І. Леніна. У 1977 г. стаў акадэмікам АН БССР.
Навуковыя працы Р. І. Салаухіна прысвечаны фізіцы гарэння і выбуху, высокатэмпературнай газавай дынаміцы, фізіцы лазераў і нізкатэмпературнай плазмы, фізічнай кінетыцы. Фундаментальныя даследаванні вучонага выкананы на стыку такіх абласцей, як высокатэмпературная газадынаміка, даследаванні працэсаў пераносу ў лазерна-актыўных асяроддзях і плазме. Сярод іх вылучаюцца працы па праблемах узгарання і кінетыкі хімічных рэакцый у газах з выкарыстаннем ударных хваль, вывучэння структуры шматфронтавых дэтанацыйных хваль у газах. Вучоны стварыў газадынамічную мадэль для апісання працэсаў пераходу гарэння ў дэтанацыю. Актыўна вывучаў распаўсюджванне хваль у сістэмах з радыяцыйным пераносам і ў неаднародных асяроддзях, распрацаваў арыгінальныя газадынамічныя лазерныя сістэмы на аснове селектыўнага цеплавога ўзбуджэння і змешвання ў звышгукавым патоку. У рамках гэтай працы стварыў эфектыўныя схемы магутных праточных лазераў канвекцыйнага тыпу з электрычным узбуджэннем і хімічных лазераў, ініцыяваных электронным пучком.
Вучоны садзейнічаў развіццю і ўкараненню ў практыку эксперымента сучасных метадаў фізічнай дыягностыкі цепламасаабменных і газадынамічных працэсаў, вылічальнай тэхнікі, сродкаў аўтаматызацыі. З'яўляўся заснавальнікам навуковай школы.
Рэм Іванавіч – аўтар каля 140 навуковых прац, у тым ліку 5 манаграфій. Сярод іх – «Ударные волны и детонация в газах» (1963), «Методы скоростных измерений в газодинамике и физике плазмы» (1967, у суаўтарстве), «Макроскопические и молекулярные процессы в газовых лазерах» (1981, у суаўтарстве) «Газодинамические лазеры на смешении» (1984, у суаўтарстве). Вучоны быў старшынёй Навуковага савета Дзяржкамітэта СССР па навуцы і тэхніцы па праблеме «Маса- і цеплаперанос у тэхналагічных працэсах», старшынёй Беларускага аддзялення Навуковага савета АН СССР па комплекснай праблеме «Цеплафізіка і цеплаэнергетыка», членам бюро Навуковага савета АН СССР па праблеме «Тэарэтычныя асновы працэсаў гарэння», нацыянальных камітэтаў АН СССР па цепла-і масаабмену і па тэарэтычнай і прыкладной механіцы. Рэм Іванавіч унёс вялікі ўклад у развіццё міжнароднага навуковага супрацоўніцтва па праблемах фізікі гарэння і выбуху, цепла- і масапераносу, фізікі плазмы, энергетыкі, машынабудавання, аграпрамысловага комплексу.
За даследаванні дэтанацыі ў газах Р. І. Салаухіну ў 1965 г. была прысуджана Ленінская прэмія ў галіне навукі і тэхнікі.
Вучоны ўзнагароджаны ордэнамі «Знак Пашаны» (1961, 1975), Працоўнага Чырвонага Сцяга (1967), Кастрычніцкай рэвалюцыі (1980), медалямі. На будынку Інстытута цепла- і масаабмену імя А.В. Лыкава НАН Беларусі ў Мінску ўстаноўлена мемарыяльная дошка ў гонар Р.І. Салаухіна.