У сузор’і майстроў купалаўскай сцэны пачэснае месца займае яркі, самабытны талент Генадзя Аўсяннікава. Славуты тэатр – адзіны ў лёсе артыста. Яму ён прысвяціў больш за пяцьдзесят год творчага жыцця.

Нарадзіўся Г. Аўсяннікаў у г. Магілёве. Пасля заканчэння сямігодкі ён паступіў у Магілёўскі машынабудаўнічы тэхнікум, але хутка зразумеў, што гэта не яго прызванне. Цягнула да рамантыкі, да пазнання свету. Кінуўшы тэхнікум, ён паступіў у Рыжскае мараходнае вучылішча. Адвучыўшыся год, юнак зразумеў, што і мора не яго стыхія. Г. Аўсяннікаў прадоўжыў вучобу ў школе. У гэты перыяд у падлетка ўзнікла жаданне тварыць. Школьныя канцэрты не праходзілі без яго ўдзелу. Ён чытаў байкі, разыгрываў камедыйныя сцэнкі. Атрымаўшы атэстат сталасці, у 1953 г. Г. Аўсяннікаў паступіў у Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут. Юнаку пашчасціла вучыцца ў выдатнага педагога і рэжысёра К. М. Саннікава. Чатыры гады вучобы не прайшлі безвынікова для Г. Аўсяннікава. У дыпломных спектаклях ён стварыў некалькі цікавых, бліскучых вобразаў: Аркашка Шчасліўцаў (“Лес” А. Астроўскага), Якараў (“Апошнія” М. Горкага), Старац (“Раскіданае гняздо” Я. Купалы). Пасля заканчэння інстытута Г. Аўсяннікаў быў запрошаны ў трупу Беларускага тэатра імя Я. Купалы. Напачатку выконваў эпізадычныя ролі і набыў у іх вядомасць як майстар эпізоду. Г. Аўсяннікаў шмат працаваў, для яго кожная, нават самая маленькая роля з’яўлялася падзеяй. Яго персанаж у спектаклі “Яшчэ раз пра каханне” Э. Радзінскага, які нават не меў імя, быў бліскучым, запамінальным, абаяльным, упрыгожаны сваімі асабістымі фарбамі. Важнай на той перыяд для артыста стала роля Джэрайя Джыпа ў спектаклі “Што той салдат, што гэты” Б. Брэхта. Роля зусім маленькая, але акцёр праявіў вынаходніцтва, фантазію, што ў выніку ўвасобілася ў вобраз жорсткага і бяздушнага тыпа. Шмат гадоў гэты спектакль не сыходзіў са сцэны, у ім мяняліся выканаўцы, але ролю Джыпа нязменна выконваў Г. Аўсяннікаў, пастаянна напаўняючы яе новымі дэталямі, даводзячы вобраз да бліскучага гратэску. Дзе б ні іграў артыст – у Мінску, на гастролях, на сцэнічных пляцоўках, – ён заўсёды адказна ставіўся да работы. Народнасцю, сакавітасцю, гумарам, арганічнасцю, дакладнасцю псіхалагічнага малюнка надзелены створаныя ім вобразы Пустарэвіча (“Паўлінка” Я. Купалы), Доўбіка (“Выклік багам” А. Дзялендзіка), Польскага салдата (“Рудабельская рэспубліка” паводле С. Грахоўскага), Прошкі (“Трэцяя патэтычная” М. Пагодзіна) і інш. Доўга Г. Аўсяннікаў чакаў сваёй галоўнай ролі, і толькі дзякуючы драматургіі А. Макаёнка і рэжысуры В. Раеўскага майстар эпізоду стаў сапраўдным майстрам купалаўскай сцэны. У 1970 г. ён сыграў Цярэшку Калабка ў п’есе “Трыбунал” А. Макаёнка. Гэта роля стала пачаткам новага сцэнічнага жыцця артыста. У 1972 г. Г. Аўсяннікаў атрымаў званне заслужанага артыста БССР, а ў 1974 г. – народнага артыста БССР.

Спектаклі па п’есах А. Макаёнка занялі вядучае месца ў творчасці акцёра, дапамаглі раскрыць унікальны талент Г. Аўсяннікава. Гэта унікальнасць бліскуча выявілася і замацавалася ў вобразах дзеда Цыбулькі (“Таблетку пад язык”), Старога (“Святая прастата”), Антона Бусько (“Пагарэльцы”) і інш. Многа роляў сыграў артыст і ў іншых спектаклях беларускіх драматургаў: Язэп Карыта (“Ажаніцца – не журыцца” Далецкіх і М. Чарота), Брава-Жыватоўскі (“Плач перапёлкі” паводле І. Чыгрынава), Мурашка (“Мудрамер” М. Матукоўскага, Дзяржаўная прэмія Беларусі, 1988), Навум Прыгаворка (“Ідылія” В. Дуніна-Марцінкевіча), Васіль (“Вечар” А. Дударава), Шляхціц Завальня (“Беларусь у фантастычных апавяданнях” Я. Баршчэўскага), Аўдзей у спектаклі “Страсці па Аўдзею” (“Крык на хутары” У. Бутрамеева, дыплом пераможцы фестывалю “Артыст канца XX стагоддзя”, 2000, Расія). Прыметнае месца ў выканальніцкай дзейнасці Г. Аўсяннікава займае руская і замежная класіка, дзе акцёр стварыў шэраг запамінальных разнапланавых вобразаў: Дармядонт і Юсаў (“Позняе каханне”, “Даходнае месца” А. Астроўскага), Сорын, Чэбутыкін (“Чайка”, “Тры сястры” А. Чэхава), Блазан (“Канец – справе вянец” У. Шэкспіра) і інш. Вяршыні сцэнічнага майстэрства па стварэнні партрэта сатырычнага тыпу Г. Аўсяннікаў дасягнуў у вобразе Бобчынскага (“Рэвізор” М. Гогаля). Артыст тонка раскрыў асаблівасці гогалеўскага персанажа: глупства, прымітывізм, пакорлівасць, прыстасавальніцтва. Яго Бобчынскі – жывы чалавек, але вельмі недалёкі і прымітыўны, у выніку – камічны і смешны.

Працу ў тэатры акцёр сумяшчаў з работай на тэлебачанні, у студыі радыётэатра, у тэлевізійных пастаноўках “Тэатр купца Япішкіна”, “Плач перапёлкі” і інш. Здымаўся ў такіх вядомых кінастужках, як “Доўгія вёрсты вайны”, “Апошняе лета дзяцінства”, “Эпілог”, “Полымя”.

За ўвесь перыяд няспыннай творчай працы Г. Аўсяннікаў выканаў у тэатры, кіно, на тэлебачанні больш за дзвесце роляў. Ён змог сваім талентам паказаць са сцэны драматычныя і трагічныя лёсы простых людзей. У 1990 г. аб яго жыцці і дзейнасці быў зняты фільм “Такі вось Аўсяннікаў” (рэжысёр Б. Берзнер), а ў 1991 г. яму было прысвоена высокае званне народнага артыста СССР. Генадзь Сцяпанавіч Аўсяннікаў – вялікі майстар сцэны, гонар беларускай тэатральнай школы.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2009 г.