Марцін Міхайлавіч Кухта, друкар і выдавец кніг на беларускай, рускай, польскай і літоўскай мовах, нарадзіўся ў мястэчку Куркляй (Ковенская губерня) у шматдзетнай сялянскай сям’і. Пасля заканчэння чатырохгадовага прыходскага вучылішча быў залічаны вучнем у друкарню Віленскай ваеннай акругі, дзе дасканала авалодаў прафесіяй наборшчыка. Потым працаваў у Віленскай губернскай друкарні. Для ўдасканальвання ведаў прыехаў у Санкт-Пецярбург, дзе працаваў наборшчыкам у адной з друкарняў. Калі выйшаў закон, які адмяніў абмежаванне на выкарыстанне мясцовых моў у заходніх губернях Расіі, М. Кухта вярнуўся ў Вільню і дапамог П. Вілейшысу адкрыць там у 1904 г. першую літоўскую друкарню, дзе выходзіла газета «Vilniaus žinios» («Віленскія навіны»). У сакавіку 1906 г. ён заснаваў уласную друкарню з правам выдаваць кнігі, газеты і часопісы на еўрапейскіх мовах, а таксама на беларускай. Былі закуплены шрыфты ад Ю. Лемана і С. Ольгербранда агульнай вагай больш за 300 пудоў. Колькасць работнікаў у розныя гады складалася ад 15 да 21 чалавека. Да пачатку Першай сусветнай вайны выдавецтва М. Кухты з’яўлялася адным з самых буйнейшых прадпрыемстваў. Там было надрукавана больш за 300 літоўскіх кніг і брашур, выходзілі перыядычныя выданні, выпускалася таксама літаратура на польскай мове. У лістападзе 1906 г. з’явіўся першы нумар беларускай газеты «Наша Ніва».

Выдавецтва М. Кухты было не проста друкарня, а месца, з якога пачыналася сучасная айчынная літаратура. З выдаўцом супрацоўнічалі суполка «Наша хата» і «Беларускае выдавецкае таварыства». Ён быў знаёмы з многімі беларускімі паэтамі і пісьменнікамі, якія пазней сталі класікамі нашай літаратуры. Выдаваў творы Ф. Багушэвіча, Цёткі, А. Гаруна, З. Бядулі, Ц. Гартнага і інш. З друкарні выйшлі зборнікі «А хто там ідзе?» Я. Купалы, «Родныя з'явы» Я. Коласа, «Рунь» М. Гарэцкага, «Курганная кветка» К. Буйло і інш. У 1914 г. (на вокладцы пазначаны 1913 г.) у друкарні М. Кухты тыражом 2 000 экзэмпляраў выйшаў адзіны прыжыццёвы зборнік М. Багдановіча «Вянок». З 1906 па 1915 г. М. Кухтам было надрукавана каля 60 кніжных выданняў на беларускай мове. Акрамя мастацкіх твораў публікавалі кнігі па літаратуразнаўстве, перакладная літаратура, фальклорныя зборнікі песень і казак, беларускія календары, этнаграфічныя матэрыялы, лінгвістычныя даследаванні, сельскагаспадарчыя і медыцынскія выданні. Вялікай папулярнасцю карыстаўся «Беларускі календар», тыраж якога даходзіў да 8 тыс. экзэмпляраў.

Першая сусветная вайна не спыніла дзейнасць прадпрыемства М. Кухты. Там выйшла адозва «Да грамадзян Беларусі» Беларускага таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны. 21 лістапада 1914 г. М. Кухта быў выбраны членам камітэта гэтага таварыства. У час акупацыі Вільні нямецкімі войскамі ён выдаваў газету «Гоман». У 1917 г. споўнілася 400 гадоў з часу выхаду першай кнігі Ф. Скарыны. Прадпрыемства М. Кухты выпусціла да гэтай даты паштоўку. У сярэдзіне 1918 г. была надрукавана «Беларуская граматыка для школ» Б. Тарашкевіча, а ў канцы – часопіс «Крывічанін». У тым жа годзе за публікацыю Акта незалежнасці Літвы ў газеце «Lietuvos aidas» («Рэха Літвы») выдавец быў арыштаваны нямецкімі акупацыйнымі ўладамі, а друкарня – разгромлена.

З абвяшчэннем незалежнасці Літвы ў 1918 г. друкарню М. Кухты рэарганізавалі. Яна атрымала новую назву назву «Švyturys» («Маяк»). Некаторыя беларускія выданні працягвалі там выходзіць. Сярод іх – зборнік «З чаго ліха на свеце: беларускія казкі» (1919), «Элементарная алгебра» А. Кісялёва (1921–1922, ч. 1–2), газеты «Беларускае жыццё» і «Грамадзянін». У 1920 г. польскія войскі канчаткова занялі Вільню, і друкарня «Маяк» пераехала ў 1924 г. у Каўнас. Праз чатыры гады яна злілася з дзяржаўнай установай і змяніла сваю назву на «Spindulys» («Прамень»). У друкарні з’явілася новае абсталяванне, была арганізавана пры ёй пераплётная майстэрня. У гэты час М. Кухта працягваў займацца выданнем кніг і календароў. У 1934 г. спыніў сваю дзейнасць. Пасля Другой сусветнай вайны М. Кухта працаваў пісарам у музычнай школе ў Каўнасе. Ён памёр 23 чэрвеня 1956 г. Пахаваны на гарадскіх Пятрашунскіх могілках. Аўтарам помніка на магіле з’яўляецца вядомы літоўскі скульптар Ю. Зікарас. У 2005 г. у Вільнюсе, на будынку, дзе ў 1906–1921 гг. размяшчалася друкарня, была ўрачыста адкрыта мемарыяльная дошка на літоўскай мове.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2023 г.