У сучаснай беларускай літаратуры Уладзімір Арлоў – адзін з нешматлікіх талентавітых аўтараў, з-пад пяра якога выходзяць у свет творы самых розных жанраў: вострасюжэтныя аповесці і апавяданні, «вершы ў прозе», гістарычныя нарысы, сцэнарыі і артыкулы. У асобе гэтага чалавека ўдала спалучыліся празаік і паэт, журналіст і гісторык.

Уладзімір Арлоў нарадзіўся ў Полацку. Скончыў гістарычны факультэт БДУ, некаторы час працаваў у Наваполацку настаўнікам гісторыі, быў журналістам, узначальваў літаб’яднанне «Крыніцы» пры газеце «Хімік». У 1988 г. пераехаў у Мінск і да 1997 г. з’яўляўся рэдактарам выдавецтва «Мастацкая літаратура».

Творчая біяграфія Уладзіміра Арлова пачалася ў 1976 г., калі былі надрукаваны яго першыя вершы, але вядомасць ён набыў, дзякуючы сваім празаічным творам. У 1986 г. з’явілася яго першая кніжка прозы «Добры дзень, мая Шыпшына», якая была адразу заўважана крытыкай і адзначана прэміяй Ленінскага камсамола Беларусі. Пасля былі зборнікі «Дзень, калі ўпала страла» (1988), «Асветніца з роду Усяслава: Ефрасіння Полацкая» (1989), «Рандэву на манеўрах» (1992), «Міласць князя Гераніма» (1993), «Пяць мужчын у леснічоўцы» (1994), «Рэквіем для бензапілы» (1998), «Ордэн Белай Мышы» (2003) і шэраг іншых. У сваіх празаічных творах аўтар канцэнтруе ўвагу на праблемах, звязаных з асобай сучаснікаў, іх індывідуальным і грамадскім жыццём, патаемнымі рухамі душы і глыбіннымі асновамі характару.

За гады творчай працы Уладзімір Арлоў напісаў больш за 30 кніг прозы, паэзіі, гістарычных нарысаў і эсэ. Мінулае, сучаснасць і будучыня цесна перапляліся ў яго творах, і цяжка сказаць адназначна, што галоўнае, а што другаснае для пісьменніка. Асноўныя тэмы творчасці У. Арлова – нацыянальная ідэя, Беларусь у сваёй самавызначанасці і ў сувязі з іншымі народамі, гістарычныя моманты гераічнага мінулага, нацыянальная свядомасць і самасвядомасць. Ледзь не хрэстаматыйнымі сталі героі яго твораў: пісьменнік Незабытоўскі («Пакуль не згасла свечка»); нарадаволец Ігнат Грынявіцкі, што ахвяруе ўласным жыццём, каб пазначыць шлях да светлай будучыні іншым («Далёка да вясны»); асветнік і паэт Мікола Гусоўскі, які ў далёкім Рыме адстойвае годнасць чалавека з зямлі пушчаў і зубраў («Час чумы»); мудры і смелы князь зямлі Полацкай Уладзімір («Дзень, калі ўпала страла») і г.д. Проза Уладзіміра Арлова пазбаўлена павучальнасці, але ў ёй прысутнічае вялікі запал думкі, яна ўвасабляе цікавы і багаты матэрыял пра жыццё нашых продкаў, рэаліі сённяшняга дня. У невялікіх па аб’ёме апавяданнях і аповесцях пісьменнік апісвае даволі працяглы адрэзак часу, насычаны рознымі падзеямі.

У 1991 г. Уладзімір Арлоў выступіў у друку са зборнікам «вершаў у прозе» «Там за дзвярыма», у якім зрабіў спробу асэнсаваць супольнасць чалавека і свету, дзе будзённае сустракаецца з ірэальным, сённяшняе пранікае ў далёкае мінулае, а мінулае ператвараецца ў сучаснасць. Пісьменнік працягнуў працу над новымі формамі і сродкамі мастацкага самавыяўлення і ў 1995 г. на свет з’явіўся новы зборнік «Фаўна сноў», дзе «вершатэксты» (тэрмін П. Васючэнкі) чаргаваліся з верлібрамі. Сёння ён мае некалькі такіх зборнікаў: «Паром празь Ля-Манш» (2006), «Усё па-ранейшаму. Толькі імёны змяніліся (2009), «Сьвецяцца вокны ды нікога за імі» (2012).

Па сцэнарыях Уладзіміра Арлова кінастудыяй «Беларусьфільм» зняты шэраг дакументальных кінафільмаў: «Ефрасіння Полацкая» (1989), «Беларускія матывы» (1990), «Полацкія лабірынты» (1994), «Сімяон Полацкі» (1995). Кароткаметражны фільм «Рандэву» (1994) стаў экранізацыяй апавядання «Рандэву на манеўрах».

Уладзімір Арлоў – вядомы эсэіст. Ім выдадзены шэраг зборнікаў: «Мой радавод да пятага калена» (1993), «Божая кароўка зь Пятай авэню» (1998), «Адкусі галаву вароне» (2003), кніга выбранай эсэістьікі «Сланы Ганібала» (2005). У творах пісьменніка мы бачым панараму сучаснага жыцця, у цэнтры якога – аўтар з яго выразнай пазіцыяй, гуманістычна-іранічным стаўленнем да ўбачанага, лірыкай і роздумам. Шмат цікавага распавядаюць гістарычныя эсэ «Таямніцы Полацкай гісторыі» (1994, перавыданне 2000, 2002, 2008) і «Ад Полацка пачаўся свет» (2005, перавыданне 2014), у якіх апісваюцца найбольш драматычныя моманты, што вызначылі лёс Полаччыны. Абапіраючыся на асноўныя факты беларускай гісторыі, Уладзімір Арлоў разам з Генадзем Сагановічам падрыхтавалі кнігу «Дзесяць вякоў беларускай гісторыі (862–1918): Падзеі. Даты. Ілюстрацыі». Выданне было прызначана для дарослай аўдыторыі і ўсіх, хто цікавіцца гісторыяй Бацькаўшчыны. Кніга выйшла з друку ў 1999 г. і двойчы перавыдавалася (2000 і 2002). У 1999 г. убачыў свет зборнік гістарычных апавяданняў для дзяцей «Адкуль наш род?» (1996, перавыданні 2000, 2003), у якім пісьменнік паспрабаваў растлумачыць і данесці да нашчадкаў звесткі пра асноўныя падзеі гісторыі Радзімы. Для дзяцей старэйшага школьнага ўзросту і ўсіх, хто цікавіцца беларускай гісторыяй, У. Арлоў разам з мастаком З. Герасімовічам стварылі багата ілюстраванае выданне «Краіна Беларусь : ілюстраваная гісторыя» (2003, 2012). Кніга ў даступнай форме распавядае чытачу аб жыцці і дзейнасці беларусаў ад найстаражытнейшых часоў да пачатку ХХ ст. Дзякуючы дакладнасці і даступнасці тэкстаў, выдатнаму афармленню, вялікай колькасці ілюстрацый (каля дзвюх тысяч) выданне хутка набыло вялікую папулярнасць. Своеасаблівым працягам «Краіны Беларусь» стала кніга «Вялікае Княства Літоўскае : ілюстраваная гісторыя» (2012, перавыданне 2013), прысвечаная аднаму з самых цікавых перыядаў нашай гісторыі – часам існавання першай беларускай дзяржавы, яе стварэнню, росквіту і заняпаду. Каляровыя здымкі летапісных мініяцюр і сярэднявечных гравюр, партрэты гістарычных асоб, гербы і карты выдатна дапаўняюць тэкст Уладзіміра Арлова. У час работы над праектам аўтар супрацоўнічаў з шэрагам устаноў Беларусі (Нацыянальны гістарычны музей Беларусі, Нацыянальны мастацкі музей Беларусі і інш.), Літвы (Нацыянальны мастацкі музей Літвы, Нацыянальны музей Літвы і інш.) і Польшчы (Галоўны архіў старажытных актаў у Варшаве, Нацыянальны музей у Варшаве і інш.), што дазволіла значна ўзбагаціць выданне. У 2016 г. з’явілася першая частка новай гістарычнай кнігі Уладзіміра Арлова «Айчына : маляўнічая гісторыя». Над яе стварэннем разам з пісьменнікам працаваў выдатны мастак Павел Татарнікаў, які зрабіў для выдання каля 200 каляровых ілюстрацый (40 гістарычных панарам і 65 партрэтаў гістарычных асоб). «Маляўнічая гісторыя» — вынік доўгай карпатлівай працы: Уладзімір Арлоў апрацоўваў тэкст на працягу чатырох гадоў, Павел Татарнікаў ствараў ілюстрацыі на працягу шасці гадоў. Кніга прызначана для дзяцей і падлеткаў і пабудавана ў выглядзе зборніка кароткіх апавяданняў, аб’яднаных агульнай тэмай. У канцы кожнай тэмы дапытлівым і ўважлівым чытачам прапануецца гістарычная віктарына, ілюстрацыі суправаджаюцца тлумачэннямі. Першая частка выдання ахоплівае перыяд сярэдневяковай гісторыі і новага часу. Кнігу «Айчына : маляўнічая гісторыя» называюць унікальнай не толькі для Беларусі, але і для ўсяго свету: яе ведаюць у Расіі, Літве, Германіі, Нідэрландах, Турцыі, Бразіліі, Канадзе і ЗША.

У апошні час пісьменнік цалкам перайшоў да асветніцкай дзейнасці, стаў папулярызатарам айчыннай гісторыі. Адносіны да яго новых кніг і артыкулаў неадназначныя, аднак сённяшняя літаратурная і культурная рэальнасць Беларусі не ўяўляецца без постаці Уладзіміра Арлова: ён узнагароджаны медалём Ф. Скарыны (1991), прэміяй Віцебскага аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі імя У. Караткевіча (1993), Міжнароднай літаратурнай прэміяй «Алека» (Балгарыя, 2016), яго творы пераведзены на 25 моў свету.

Самую дакладную інфармацыю аб жыцці і творчасці Уладзіміра Арлова можна знайсці на яго асабістым сайце http://arlou.by.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2003 г., перапрацаваны ў 2017 г.