Зоя Васільеўна Асмалоўская была адной з вядучых актрыс Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя М. Горкага, на сцэне якога стварыла шэраг індывідуальных, па-асобаму абаяльных вобразаў, адметных яркім артыстызмам.

Яна нарадзілася ў Оршы. Пасля заканчэння ў 1952 г. Беларускага дзяржаўнага тэатральна-мастацкага інстытута (кіраўніком курса быў Д. Арлоў) працавала ў Гродзенскім абласным драматычным тэатры. Актрыса востра адчувала характарную адметнасць і эмацыянальны стан душы сваіх гераінь. Ад педагогаў Д. Арлова і Б. Мардвінава ўспрыняла ўрокі арганічнага жыцця ў ролі, натуральнага ўнутранага пераўвасаблення ў псіхалагічны свет персанажа, што знайшло адлюстраванне ў створаных З. Асмалоўскай вобразах. Сярод найбольш значых работ на сцэне Гродзенскага абласнога драматычнага тэатра – Марына Казаніч («Гэта было ў Мінску» А. Кучара), Клава Аганькова («Дзяўчаты-красуні» А. Сімукова), Дуся («Таня» А. Арбузава), Далорэс («Каменны гаспадар» Л. Украінкі) і інш. У 1954 г. актрыса была запрошана ў Дзяржаўны акадэмічны рускі драматычны тэатр Беларусі (з 1999 г. Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя М. Горкага), дзе адразу праявіўся яе шматгранны талент. Якую б ролю не іграла З. Асмалоўская, галоўную ці эпізадычную, яна выконвала іх бліскуча. І хаця актрысу вылучала адчуванне ансамбля выканаўцаў (яна заўсёды прытрымлівалася агульнага тону ў спектаклі), аднак у межах сваёй ролі заўжды «саліравала». Гэта выявілася ў вобразах Зорынай («Брэсцкая крэпасць» К. Губарэвіча), Людмілы («Пад адным небам» А. Маўзона), Нюры («У дзень вяселля» В. Розава), Ларысы («Іркуцкая гісторыя» А. Арбузава), Веры («Разгром» паводле А. Фадзеева), Ніны Іванаўны і Валянціны («Рэтра» і «Зоркі на ранішнім небе» А. Галіна), Міроніхі («Апошні тэрмін» паводле В. Распуціна), Маці («Фантазіі Фарацьева» А. Сакаловай), Ульяны («Трывога» А. Петрашкевіча), Гаспадыні («А досвіткі тут ціхія...» паводле Б. Васільева), Марыі («У прыцемках» А. Дударава) і інш. Прафесійным майстэрствам, добрым густам, дакладным пранікненнем у стылявыя і жанравыя асаблівасці твораў пазначаны сыграныя З. Асмалоўскай ролі ў класічным рэпертуары: Акуліны («Улада цемры» Л. Талстога), Цвятаевай, Квашні, Глафіры і Ксеніі («Мяшчане», «На дне» і «Ягор Булычоў і іншыя» М. Горкага), Матроны («Гарачае сэрца» А. Астроўскага), Анфісы («Тры сястры» А. Чэхава), Аўдоцці («Дзеці Ванюшына» С. Найдзёнава), а таксама ў пастаноўках па творах замежных аўтараў – Другой старой («Макбет» У. Шэкспіра), пані Аргант («Адзіны наследнік» Ж.Ф. Рэньяра), Селіі («Дурнічка» Лопэ дэ Вэгі), Марты («Каменнае гняздо» Х. Вуаліёкі), Жульеты («Падарожнік без багажу» Ж. Ануя), Мамкі («Іван-ды-Мар'я» У. Гольдфельда) і інш. Выступала З. Асмалоўская ў тэле- і радыёспектаклях, здымалася ў тэлевізійных і мастацкіх фільмах. Найбольш вядомымі сярод іх з'яўляюцца «Вось і лета прайшло» (1972), «Хлеб пахне порахам» (1973), «Апошняе лета дзяцінства», «Сяргееў шукае Сяргеева» і «Надзейны чалавек» (усе 1974), «Абочына» (1978) і інш.

У 1982 г. З. Асмалоўская стала заслужанай артысткай БССР. У 2001 г. яна была ўзнагароджана прызам «За лепшую жаночую ролю» на фестывалі «Маладзечынская сакавіца».

Матэрыял падрыхтаваны ў 2018 г.