Дата рождения:
16.03.1946 Маладзечна, г., Мінская вобласць
Дата смерти:
14.08.2018
Краткая справка:
акцёр тэатра і кіно, народны артыст Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (2000), тэатральнай прэміі імя І. Буйніцкага (1999), спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2006), педагог
Имена на других языках:
Кириченко Николай Михайлович (русский);
4205 символов
Справка
Мікалай Міхайлавіч Кірычэнка, адзін з вядучых акцёраў Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Я. Купалы, нарадзіўся ў Маладзечне Мінскай вобласці ў сям’і ваеннаслужачага. Працаваў токарам на Мінскім аўтамабільным заводзе, вучыўся ў вячэрняй школе і займаўся на падрыхтоўчых курсах пры Беларускім політэхнічным інстытуце. Вольны час праводзіў у клубе чыгуначнікаў, дзе наведваў драматычную студыю «Юнацтва», якой кіравалі У. Балабохін і кінарэжысёр В. Басаў. Менавіта там М. Кірычэнка захапіўся тэатрам і ў 1965 г. паступіў на акцёрскі факультэт Беларускага дзяржаўнага тэатральна-мастацкага інстытута. Вучыўся на курсе народнага артыста БССР Д. Арлова, з майстэрні якога выйшлі вядомыя беларускія акцёры Г. Гарбук, А. Мілаванаў, Т. Кокштыс, Б. Масумян, С. Акружная і інш. Пасля заканчэння інстытута (1969) М. Кірычэнка працаваў у Брэсцкім абласным драматычным тэатры. З 1971 г. з’яўляецца акцёрам Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Я. Купалы (у 2005–2009 гг. займаў пасаду генеральнага дырэктара). Адначасова з 1987 г. выкладае ў Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў.
Мікалай Кірычэнка – артыст шырокага творчага дыяпазону, які дасканала валодае майстэрствам пераўвасаблення. Яго акцёрскае мастацтва вызначаецца дакладнасцю характарыстык, выразнасцю сцэнічнага малюнка вобраза, глыбокім пранікненнем у псіхалагічную сутнасць характараў. Сярод найбольш значных роляў, сыграных на сцэне Брэсцкага абласнога драматычнага тэатра, – Грубэр («Прывіды вяртаюцца» Я. Рудскага), Пётр Аленскі («Праз сто гадоў у бярозавым гаі» В. Карастылёва), Цвяткоў («Чалавек і глобус» В. Лаўрэнцьева), Дон Марцін («Дон Хіль – зялёныя штаны» Тырса дэ Маліны). У Нацыянальным акадэмічным тэатры імя Я. Купалы на поўную моц раскрыўся яркі і своеасаблівы талент М. Кірычэнкі. Яго Язэп Карыта («Ажаніцца – не журыцца» Далецкіх і М. Чарота), Холад («Звон – не малітва» І. Чыгрынава), Мнішак («Чорная панна Нясвіжа» А. Дударава), Салёны («Тры сястры» А. Чэхава), Вагін («Дзеці сонца» М. Горкага), Джон («Крывавая Мэры» Д. Бойкі), Аляксей («Піраміда Хеопса» Ю. Ломаўцава), Менахем («Памінальная малітва» Р. Горына), Палоній («Гамлет» У. Шэкспіра), Гаспадар («Саўдзельнік» І. В. Гётэ), Жорж («Жахлівыя бацькі» Ж. Както), Люнгетран («Жанчына з мора» Г. Ібсена), Фініган («Гаральд і Мод» К. Хігінса і Ж. К. Кар’ера) і іншыя ролі далі падставу тэатральнай грамадскасці і крытыкам засведчыць, што ў кожную з іх артыст прыўносіць новую стылістыку, напаўняе вобраз цікавымі, індывідуальнымі фарбамі. Адной з лепшых работ М. Кірычэнкі стаў Ягайла ў п’есе «Князь Вітаўт» А. Дударава. У многіх сцэнах спектакля (сустрэча з Ядвігай, апошняя споведзь брату Вітаўту, цяжкае прыняцце польскай кароны) акцёр імкнецца ачалавечыць свайго героя, паказаць яго розум і прыродны талент. Мікалай Кірычэнка і сёння з поспехам іграе на сцэне тэатра. Ён выконвае ролі Карчмара Шлёмы («Сымон-музыка» Я. Коласа), Васіля («Вечар» А. Дударава), Харлампія Спірыдонавіча Дымбы («Вяселле» паводле А. Чэхава), Маёра МДБ («Не мой» паводле А. Адамовіча), Кума («Ноч на Каляды» паводле М. Гогаля), Яшы («Лістапад. Андэрсен» паводле А. Паповай) і інш.
Імя М. Кірычэнкі добра вядома аматарам кіно. У шматлікіх мастацкіх і тэлевізійных фільмах ён стварыў запамінальныя вобразы, якія падкупляюць непасрэднасцю, шчодрасцю душы і шчырасцю таленту. У кожнай ролі акцёр імкнецца перадаць думкі і пачуцці сваіх герояў, абудзіць цікавасць да іх жыцця. Сярод найбольш вядомых кінастужак – «Пастка для зубра» (1995), «Птушкі без гнёздаў» (1996), «Забіць ліцэдзея» (1997), «Пракляты ўтульны дом» (1998), «У жніўні 44-га» (2000), «Анастасія Слуцкая» (2003), «Тры талеры» (2005), «Лісты Феліні» (2006), «Шчыт Айчыны» (2007), «Інсайт» (2009), «Доктар смерць» (2013), «Замак на пяску» і «Старэйшая дачка» (2014), «Непадкупны» (2015) і інш.
За высокі прафесіяналізм і плённую дзейнасць М. Кірычэнка ўзнагароджаны ордэнам М. Ламаносава (2006), шматлікімі дыпломамі і граматамі. У 2006 г. атрымаў ганаровае званне народнага артыста Беларусі. Ён з’яўляецца лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі Беларусі (2000), тэатральнай прэміі імя І. Буйніцкага (2001), спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь дзеячам культуры і мастацтва (2006).