Дата рождения:
13.10.1847 Сляпянка, в., Мінскі павет, Мінская губерня (цяпер г. Мінск)
Дата смерти:
16.06.1928
Краткая справка:
гаспадарчы і палітычны дзеяч, фундатар Мінскага касцёла святых Сымона і Алены (Чырвонага касцёла)
Варианты имени:
Вайніловіч Эдвард Антоній Леанард
Имена на других языках:
Wojnilowicz Edward Adam (польский); Войниллович Эдвард Адам (русский); Войнилович Эдвард Адам (русский); Войнилович Эдвард Антоний Леонард (русский);
3332 символа
Справка
Прадстаўнік старажытнага шляхецкага роду, рэфарматар эканомікі, мецэнат, фундатар Мінскага касцёла святога Сымона і святой Алены (Чырвонага касцёла), Эдвард Адам Вайніловіч нарадзіўся ў маёнтку Сляпянка Мінскага павета (зараз у межах Мінска). Пачатковую адукацыю атрымаў дома, з дзяцінства вывучаў польскую, беларускую, рускую, нямецкую і французскую мовы. У далейшым скончыў з адзнакай Слуцкую кальвінісцкую гімназію – адну з лепшых у тыя часы. У 1865 г. ён без экзаменаў паступіў у Санкт-Пецярбургскі практычны тэхналагічны інстытут. Пасля заканчэння навучання праходзіў практыку на заводзе паравозаў доктара Штроўсберга ў Гановеры (Германія), некаторы час працаваў у Бельгіі, вандраваў па Італіі, вывучаў эканоміку і сельскую гаспадарку ў Францыі і Прусіі.
У 1872 г. Э. Вайніловіч вярнуўся ў родавы маёнтак Савічы (Слуцкі павет), дзе пачаў займацца сельскагаспадарчай вытворчасцю, а таксама далучыўся да грамадскай і дзяржаўнай службы. Ён з’яўляўся ганаровым міравым суддзёй Слуцкага павета (1883–1917), дэпутатам дваранства Случчыны ў Мінскім дваранскім дэпутацкім сходзе (1887–1917, 1918), быў апекуном над уладаннямі малалетняга князя Альбрэхта Радзівіла (1903–1914) і інш. Некалькі разоў выбіраўся ў Расійскую Дзяржаўную думу, быў членам Дзяржаўнага Савета Расійскай Імперыі. Шмат часу Э. Вайніловіч прысвячаў працы ў Мінскім таварыстве сельскай гаспадаркі, членам якога быў з 1878 г. Арганізоўваў сельскагаспадарчыя выстаўкі, цікавіўся прагрэсіўнымі гаспадарчымі тэхналогіямі і інш. Сваёй плённай працай (з 1888 г. быў віцэ-старшынёй, з 1907 г. старшынёй) зрабіў таварыства ўзорным на ўвесь Паўночна-Заходні край і вывеў яго ў шэраг самых эфектыўных і прагрэсіўных гаспадарчых арганізацый Расійскай Імперыі.
Акрамя грамадскай і дзяржаўнай службы Э. Вайніловіч шмат займаўся мецэнацтвам: выбіраўся членам дабрачыннага таварыства Слуцкага павета (1880–1917), удзельнічаў у фінансаванні будаўніцтва камерцыйнага вучылішча ў Слуцку і інш. Пасля цяжкіх сямейных выпрабаванняў – смерці абодвух дзяцей – у 1905–1910 гг. на свае грошы пабудаваў у Мінску ў памяць аб іх Чырвоны касцёл, які да нашых дзён з’яўляецца самым вядомым каталіцкім храмам горада.
У час Першай сусветнай вайны Э. Вайніловіч быў прызначаны на пасаду старшыні мабілізацыйнай камісіі Слуцкага павета, займаўся перасяленнем з Мінскай губерні ў цэнтральныя расійскія рэгіёны немцаў і аўстрыйцаў, аказваў дапамогу бежанцам. Пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г. працаваў у земскіх арганізацыях. У ходзе частай змены ўлады ў Беларусі ў 1918–1919 гг. маёнтак Савічы быў разрабаваны, а старажытны архіў роду Вайніловічаў, у якім былі сабраны дакументы амаль за 300 гадоў, цалкам знішчаны. У ліпені 1920 г. Э. Вайніловіч з сям’ёй назаўсёды пакінуў родныя мясціны. Апошнія гады жыцця правёў у Быдгашчы (Польшча). Пісаў успаміны (выдадзены ў 1931 г.), падтрымліваў фінансава прытулак для бяздомных і дзяцей-сірот, займаўся грамадскімі справамі: узначальваў арганізацыю эмігрантаў «Саюз палякаў усходніх ускраін» (1923–1928), быў ганаровым членам Навагрудскага таварыства сельскай гаспадаркі.
Памёр Э. Вайніловіч 16 чэрвеня 1928 г. у Быдгашчы. У 2006 г. яго прах быў перавезены ў Мінск і пахаваны каля ўвахода ў Чырвоны касцёл. Каталіцкая царква ў Беларусі ўжо некалькі гадоў рыхтуе дакументы для яго беатыфікацыі.