Змястоўная і шматгранная дзейнасць Івана Уладзіслававіча Жалтоўскага займае асаблівае месца ў гісторыі архітэктуры Масквы.

Нарадзіўся ён у Пінску ў небагатай шляхецкай сям’і. Яшчэ ў раннім дзяцінстве захапіўся маляваннем. У далейшым атрымаў класічную адукацыю: добра валодаў польскай, нямецкай, італьянскай мовамі, ведаў латынь. Пасля заканчэння Пінскага рэальнага вучылішча з залатым медалём у 1887 г. І.У. Жалтоўскі стаў студэнтам архітэктурнага аддзялення Імператарскай Санкт-Пецярбургскай акадэміі мастацтваў, вучыўся ў акадэмікаў А. Тамішка і Р. Марфельда. Ужо ў гады вучобы распрацаваў некалькі праектаў: даходны дом у Санкт-Пецярбургу, чыгуначныя станцыі і вытворчыя аб’екты для Міністэрства шляхоў зносін, праекты помнікаў К. Тону і А. Ганеману. У студэнцкія гады падчас шматлікіх падарожжаў па Еўропе ён маляваў, рабіў архітэктурныя абмеры, вывучаў арнаменты і дэталі будынкаў. У 1897 г. выканаў дыпломны праект-эскіз «Народны дом», за які атрымаў сярэбраны медаль і званне архітэктара-мастака.

Пасля заканчэння навучання І.У. Жалтоўскі працаваў кіраўніком класа архітэктурнага малявання Строганаўскага мастацка-прамысловага вучылішча ў Маскве. Першыя буйныя работы архітэктара – праектаванне будынкаў Скакавога таварыства і гасцініцы «Метраполь» (Масква), рэканструкцыя палаца графа Юсупава (Санкт-Пецярбург), праектаванне ўнутранай аздобы царскага паляўнічага палаца ў в. Белавежа (цяпер Польшча) і іншыя – прынеслі яму вялікі поспех і былі адзначаны прэміямі і залатымі медалямі. Высокай ацэнкай заслуг І.У. Жалтоўскага з’явілася прысуджэнне яму ганаровага звання акадэміка архітэктуры (1909).

Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. Іван Уладзіслававіч працягваў шмат працаваць. У 1918–1923 гг. узначальваў спецыяльную майстэрню, дзе распрацоўваўся план рэканструкцыі Масквы, удзельнічаў у стварэнні першага праекта перапланіроўкі горада. З’яўляўся аўтарам шэрагу будынкаў Усерасійскай сельскагаспадарчай і саматужна-прамысловай выстаўкі (1923), будынка Дзяржбанка СССР (1927–1929), жылых дамоў на Махавой вуліцы (1933–1934) у Маскве і інш. З 1923 г. архітэктар стажыраваўся ў Італіі, дзе вывучаў майстэрства дойлідаў Рэнесансу, у прыватнасці, спадчыну архітэктара А. Паладыа. Дасканала валодаючы італьянскай мовай, І.У. Жалтоўскі пераклаў на рускую мову яго трактат «Чатыры кнігі аб архітэктуры» (выдадзены ў 1938 г.).

У 1953–1959 гг. архітэктар узначальваў архітэктурную майстэрню-школу ў інстытуце «Маспраект». Самымі буйнымі работамі гэтага перыяду сталі праект генеральнага плана і забудовы Сочы, праектаванне Маскоўскага іпадрома, буйнапанэльных жылых дамоў, школ, кінатэатраў у Маскве, Орску, Харкаве і іншых гарадах СССР. У Беларусі пад кіраўніцтвам І.У. Жалтоўскага створаны праект галоўнай плошчы і драматычнага тэатра ў Гомелі, распрацаваны план яго пасляваеннага аднаўлення і рэканструкцыі, праекты асобных аб’ектаў у Мазыры і Пінску. Ствараючы новыя архітэктурныя шэдэўры, майстар выступаў і за захаванне старажытных пабудоў. Дзякуючы яму быў захаваны будынак Манежа на Манежнай плошчы ў Маскве, які хацелі ўзарваць. Іван Уладзіслававіч з’яўляецца аўтарам навуковых артыкулаў па тэорыі і практыцы архітэктуры, манаграфіі «Проекты и постройки» (1955).

Дзейнасць І.У. Жалтоўскага, ганаровага акадэміка Акадэміі навук БССР (1947), акадэміка Акадэміі архітэктуры СССР (1939–1956) і Акадэміі будаўніцтва і архітэктуры СССР (1956), была адзначана ордэнам Леніна, трыма ордэнамі Працоўнага Чырвонага Сцяга і іншымі дзяржаўнымі ўзнагародамі. Архітэктар атрымаў званні заслужанага дзеяча навукі і мастацтваў РСФСР (1932), заслужанага дзеяча мастацтваў БССР (1944). У 1950 г. стаў лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі СССР за праект жылых дамоў на Ленінскім праспекце ў Маскве. У Пінску імем славутага земляка названы праспект у Паўночным мікрараёне горада, а на будынку былой гімназіі, дзе вучыўся майстар, устаноўлена мемарыяльная дошка.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2017 г.