Дата начала:
1933 Радунь, г. п., Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць
Краткая справка:
помнік архітэктуры мадэрну з рысамі неаготыкі
Названия на других языках:
Church of Our Lady of the Rosary (английский); Mother of God of Rosary Catholic Church (английский); Радунский костёл Матери Божьей Розария (русский); Радунский костёл Богоматери Руженцовой (русский); Радунский костёл Матери Божьей Ружанцовой (русский);
Предыдущие названия:
Радунскі касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі, святога Яна Хрысціцеля і святога Пятра Апостала; Радунскі касцёл Ушэсця; Радуньскі касцёл Узнясення
2078 символов
Справка
Адным з найбольш значных узораў заходнебеларускага дойлідства з’яўляецца Касцёл Маці Божай Ружанцовай у былым мястэчку Радунь (цяпер гарадскі пасёлак у Воранаўскім раёне Гродзенскай вобласці).
Згодна з гістарычнымі крыніцамі, заснаваны ён па фундацыі вялікай княгіні літоўскай і каралевы польскай Боны Сфорца ў XVI ст. Першапачаткова быў асвечаны ў гонар Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі, святога Яна Хрысціцеля і святога Пятра Апостала, з 1660 г. – у гонар Маці Божай Ружанцовай. У ваенныя часы святыня некалькі разоў разбуралася і аднаўлялася. У пачатку ХХ ст. апошні драўляны храм, перанесены сюды ў 1830-я гг. з кармеліцкага кляштара ў Калесніках, было вырашана перабудаваць. Аўтарам праекта ў стылі мадэрн з рысамі неаготыкі стаў архітэктар, гісторык мастацтва Ян Бароўскі, кіраўніком будаўнічых работ – Антоній Бейка. Працы па ўзвядзенні вяліся з 1929 г., а ў 1933 г. храм быў асвечаны.
Новы будынак з бутавага каменю і цэглы ўяўляў сабой буйнамаштабную трохнефавую двухвежавую базіліку з трансептам і пяціграннай апсідай. Дзве шмат’ярусныя вежы-званіцы вышынёй 48 м, бакавыя ступенчатыя контрфорсы-сцены, круглае вітражнае акно-ружа пад трохвугольным франтонам і глыбокі стральчаты ўваходны партал на галоўным фасадзе – усё гэта выклікала асацыяцыі з гатычным храмам. Фасады былі абліцаваны часанымі вапняковымі плітамі, часткова гладка атынкаваны. Інтэр’ер перакрыты атынкаваным цыліндрычным скляпеннем на падпружных арках, сцены распісаны расліннай арнаментыкай, сюжэтамі “Апошняя Вячэра” і “Унясенне ў пячору”. Асобую ўвагу прыцягвае ўнікальны камплект жырандолей і бра з мастацкага шкла, выкананы на гродзенскай фабрыцы (1930-я гг.). У базіліцы ўсталяваны пяць алтароў у стылі барока з абразамі XVIII–XIX стст., якія захаваліся ад старога касцёла. Над нартэксам размешчаны арганныя хоры, раскрытыя ў малітоўную залу спічастай аркай. Арган у савецкія гады быў часткова разабраны і цяпер знаходзіцца ў стане незавершанай перабудовы.
Касцёл Маці Божай Ружанцовай у Радуні не спыняў дзейнасці на працягу ўсёй гісторыі свайго існавання.
