Адным з сапраўдных мэтраў айчыннага кіно з'яўляецца Барыс Міхайлавіч Сцяпанаў. Разам з таленавітымі рэжысёрамі, сцэнарыстамі, аператарамі, мастакамі, кампазітарамі, акцёрамі ён ствараў славу беларускага кінематографа. Быў прыхільнікам рэалістычнага адлюстравання рэчаіснасці на экране.

Нарадзіўся Б. М. Сцяпанаў у Петрапаўласку (Казахстан). Скончыў Паўночна-Казахстанскі механічны тэхнікум (1946) і рэжысёрскі факультэт Усесаюзнага дзяржаўнага інстытута кінематаграфіі (1956). З 1956 па 1992 г. працаваў на кінастудыі «Беларусьфільм». У 1974 г. стаў заслужаным дзеячам мастацтваў БССР.

Фільмы Б. М. Сцяпанава вызначаюцца грамадзянскасцю, эмацыянальнасцю выразных сродкаў, спалучэннем рэалістычнай плыні падзей з лірыка-рамантычнай інтанацыяй. Дамінуе жанр «драматычнай аповесці». У цэнтры ўвагі мужны герой, які знаходзіцца ў складанай, часам трагічнай сітуацыі. Тэматыка фільмаў Б. Сцяпанава даволі разнастайная: ваенна-патрыятычная, гісторыка-біяграфічная, сацыяльна-бытавая. Барыс Міхайлавіч Сцяпанаў зняў навелу («Сакратар паветкама», 1961), якая ўвайшла ў кінаальманах «Апавяданні пра юнацтва». Ужо ў сваім дэбюце рэжысёр прадэманстраваў адчуванне кінематаграфічнай формы, рытму, імкненне да адлюстравання драматычных, канфліктных сітуацый. Першай вялікай кінаработай стаў фільм «Апошні хлеб» (1963). Невялікі, камерны па сваім маштабе фільм нагадвае міні-энцыклапедыю тагачаснага жыцця. Ён адлюстроўвае важную сацыяльна-палітычную тэму, расказвае пра працу беларусаў на цаліне. Значнай з'явай у беларускім кіно стаў эмацыянальна-ўзнёслы фільм Б. М. Сцяпанава пра любоў «Альпійская балада» (1965; прыз за лепшы фільм на міжнародным кінафестывалі, Дэлі, 1968) паводле аднайменнага твора В. Быкава. «Альпійская балада» стала адным з першых беларускіх пасляваенных фільмаў, адзначаных крытыкай як сапраўды нацыянальны. Кіно створана ў жанры ўспамінаў. Гэта ўзвышана-паэтычная легенда пра каханне вязняў канцлагера беларуса Івана і італьянкі Джуліі. Прысутнасць пралога і эпілога, прынцып паўторнасці асобных матываў надае кампазіцыі баладныя рысы. У фільме зроблены акцэнт на драматычнай распрацоўцы сюжэта, часам меладраматычныя і прыгодніцкія матывы спалучаюцца з рэалістычным і рамантычным стылем. Драматызмам напоўнены і фільм рэжысёра «Воўчая зграя» (1975), які заканчваецца адкрытым фіналам. На трагічнай сітуацыі будуецца сюжэт фільма рэжысёра «Бацька» (1971; прыз на Усесаюзным кінафестывалі, Тбілісі, 1972). Падзеі прадстаўлены з дакументальнай дакладнасцю. Мінай Шмыроў (партызанскі псеўданім Бацька Мінай) паўстае перад гледачамі як ахвяра лёсу. Вядомымі кінаработамі Б. М. Сцяпанава з'яўляюцца таксама гістарычны фільм аб вялікім асветніку «Я, Францыск Скарына...» (1969; ганаровы дыплом журы «За плённую распрацоўку гістарычнай тэмы і выяўленчае рашэнне» на Усесаюзным кінафестывалі, Мінск, 1970), фільмы «Воблакі» (1973) і «Гарантую жыццё» (1977), прысвечаныя сучасным на той час тэмам, а таксама фільмы пра гісторыю стварэння, развіцця і ўмацавання савецкіх пагранічных войск, мужнасць і гераізм пагранічнікаў у тэлесерыяле «Дзяржаўная граніца»: «Мы наш, мы новы...» (1980, фм 1, прыз і дыплом на ХI Усесаюзным фестывалі тэлевізійных фільмаў, Ерэван, 1981), «Мірнае лета 21 года...» (1980, фм 2), «Усходні рубеж» (1982, фм 3), «Чырвоны пясок» (1984, фм 4), «За парогам Перамогі» (1987, фм 6). У 1993 г. на экраны выйшаў фільм «... Аз ваздам» пра беларускага мысліцеля ХVII cт. К. Лышчынскага (завершаны рэжысёрамі М. Н. Касымавай і Б. К. Шадурскім пасля смерці Б. М. Сцяпанава).

Вядомаму майстру прысвечаны дакументальны відэафільм «Кінарэжысёр Барыс Сцяпанаў» (2002, рэжысёр Г. В. Адамовіч).

Матэрыял падрыхтаваны ў 2018 г.