Кароткая даведка:
кампазітар, харавы дырыжор, педагог, адзін з арганізатараў Віцебскай народнай кансерваторыі (1918)
Варыянты імя:
Анцаў Міхаіл Васілевіч
Імёны на іншых мовах:
Анцев Михаил Васильевич (руская);
3522 сімвалы
Даведка
У музычных колах Беларусі Міхаіл Васілевіч Анцаў вядомы як аўтар твораў для хору. Нарадзіўся ён у Смаленску. У 1886 г. паступіў у Варшаўскі інстытут музыкі, вучобу працягваў у Санкт-Пецярбургскай кансерваторыі, дзе педагогам па класе кампазіцыі быў вялікі рускі кампазітар М. Рымскі-Корсакаў. Пасля заканчэння вучобы ў 1894 г. на працягу двух гадоў М. Анцаў выкладаў спевы ў Санкт-Пецярбургскім Елізавецінскім інстытуце.
У 1896 г. пераехаў у Віцебск, дзе працаваў у розных навучальных установах, у тым ліку ў Віцебскай гімназіі. У гэты перыяд напісаў некалькі вучэбна-метадычных дапаможнікаў па тэорыі музыкі і харавых спевах – “Краткие сведения для певцов-хористов”, “Приготовительный курс элементарной теории музыки в связи с преподаванием хорового пения” (абодва 1897), “Нотная терминология: справочный словарь для регентов, учителей, певцов и музыкантов: необходимое прибавление ко всем музыкальным пособиям” (1904). З 1905 па 1912 г. рэдагаваў газету “Витебские губернские ведомости” і дадатак да яе “Народный листок”, друкаваў крытычныя артыкулы пра музычнае жыццё горада, з’яўляўся правадзейным членам Віцебскай вучонай архіўнай камісіі. У ліпені 1918 г. была адкрыта Віцебская народная кансерваторыя (цяпер Віцебскі дзяржаўны музычны каледж імя І. І. Салярцінскага), адным з арганізатараў якой стаў М. Анцаў. Ён увайшоў у склад адміністрацыі, загадваў канцылярыяй, чытаў лекцыі па гісторыі і тэорыі музыкі, кіраваў Дзяржаўным хорам. У гэты перыяд актыўна займаўся кампазітарскай дзейнасцю. Майстар харавога пісьма М. Анцаў адным з першых савецкіх кампазітараў звярнуўся да рэвалюцыйнай тэматыкі (“Першае Мая” на словы М. Чарота, “Серп і молат” на словы Я. Купалы, “Працоўны люд” на словы Я. Журбы, “Пралетарская калыханка”). Найбольш вядомыя творы харавога жанру– кантата “Да стагадовага юбілею Пушкіна”, гімн “У памяць стагоддзя Айчыннай вайны 1812 года”, літургія для змешанага хору, лірычныя хоры “Вярба”, “Лотас”, “Вясной”. Трагічныя падзеі першай чвэрці XX ст. знайшлі адлюстраванне ў творах “Рэквіем” (“Не плачце над прахам забітых байцоў”, 1905), “Памяці герояў” і “Песня барацьбы” (абодва 1922). Кампазітар пісаў таксама інструментальную музыку (для скрыпкі і фартэпіяна), прасякнутыя тонкім лірызмам рамансы на вершы рускіх паэтаў, меладэкламацыі, песні на словы беларускіх пісьменнікаў. Асаблівую ўвагу надаваў збіранню і апрацоўцы беларускіх народных песень, сярод якіх – “А ў полі вярба”, “Кума мая, кумачка”, “Го-го-го, каза”, “Лучына-лучыначка” і інш. Большая частка спадчыны М. Анцава была страчана і не дайшла да нашых дзён.
У 1919 г. (пасля ўтварэння БССР) перад агульнаадукацыйнай школай паўстала пытанне пра стварэнне нацыянальнага музычнага рэпертуару для правядзення ўрокаў музыкі па новых праграмах. Міхаіл Анцаў актыўна ўключыўся ў работу па падрыхтоўцы метадычных выданняў. У 1925 г. ён напісаў навучальны дапаможнік для выкладчыкаў “40 мелодических упражнений в двухголосных канонах” (апублікаваны ў 1928 г.), у 1930 г. быў выдадзены ўнікальны метадычны дапаможнік для дзіцячых садоў і малодшых класаў агульнаадукацыйных школ “Зайчык-грайчык”. У ім на аснове беларускіх народных прымавак, прыпевак, казачак, невялікіх песенек кампазітар пабудаваў цэлую сістэму развіцця музычнага слыху ў дзяцей. Працягам дапаможніка стала падрыхтаваная ім “Музычная хрэстаматыя харавога пяяньня” (не была надрукавана).
У пачатку 1930-х гг. М. Анцаў выехаў у Маскву, дзе да апошніх дзён жыцця займаўся музычнай дзейнасцю.