Адам Казіміравіч Шэмеш нарадзіўся ў Слуцкім павеце Мінскай губерні (цяпер Слуцкі раён Мінскай вобласці) у шляхецкай сям'і. У 1826 г. паступіў у Віленскі ўніверсітэт. У 1829 г. стаў магістрам філасофіі. Мастацкую адукацыю атрымаў у школе прафесара Я. Рустэма, якая была заснавана пры Віленскім універсітэце. У 1831 г. А. Шэмеш скончыў вучобу і прыехаў у Мінск. Ён актыўна займаўся творчай і грамадскай дзейнасцю. Пісаў партрэты дзеячаў культуры і мясцовых чыноўнікаў, карціны на рэлігійныя тэмы, рабіў копіі абразоў для цэркваў. Паводле сцвярджэння гісторыка М. Балінскага, А. Шэмеш стварыў у Мінску і бытавыя кампазіцыі, у якіх вобразы дробнай шляхты і простага народа намаляваны вельмі праўдзіва.

У 1842 г. мастак па падазрэнні ва антыўрадавай дзейнасці быў арыштаваны і асуджаны царскім судом. Пакаранне адбываў у Херсоне. У ссылцы напісаў некалькі абразоў, у тым ліку ікону Маці Божай для мясцовага касцёла Святых Пія і Мікалая. У Херсоне быў намаляваны партрэт віцэ-губернатара Б.І. Пестэля, які дазволіў А. Шэмешу пераехаць у Саратаў, дзе пачаў займацца літаратурнай дзейнасцю. У сваіх нарысах аналізаваў сучаснае культурнае жыццё радзімы. Многія публіцыстычныя матэрыялы пасылаў з Саратава ў віленскія часопісы і газеты. Шмат працаваў як жывапісец-партрэтыст, напісаў таксама некалькі гістарычных кампазіцый.

У 1846 г. А. Шэмеш вярнуўся ў Мінск, дзе раскрыўся не толькі яго мастацкі, але і літаратурны талент. Гэтаму спрыяла сяброўства з Л. Кандратовічам (вядомы пад псеўданімам Уладзіслаў Сыракомля). Адам Шэмеш стаў аўтарам шэрага артыкулаў, у якіх пісаў пра адраджэнне нацыянальнай культуры, абуджаў цікавасць мастакоў і літаратараў да гістарычнай спадчыны народа і яго каранёў, да знакавых, патрыятычна-павучальных падзей мінулага. Ён з'яўляецца аўтарам «Успамінаў пра Віленскую мастацкую школу» і «Успамінаў пра Дамеля» (былі апублікаваны ў 1840-я гг. у віленскім часопісе «Athenaeum» («Атэнэум»). У Мінску А. Шэмеш працягваў займацца жывапісам. Захапляючыся творчасцю А. Міцкевіча, стварыў ілюстрацыі да паэмы «Конрад Валенрод», напісаў некалькі карцін па матывах паэмы «Пан Тадэвуш», якія не захаваліся. Мастак супрацоўнічаў з пісьменнікам В. Дуніным-Марцінкевічам, кампазітарам С. Манюшкам і стаў аўтарам дэкарацый да пастаноўкі іх оперы «Сялянка» («Сельская ідылія»), прэм'ера якой адбылася ў лютым 1852 г. у Мінскім гарадскім тэатры. Разумеючы вялікую прыхільнасць драматурга да нацыянальнай культуры, А. Шэмеш выкарыстоўваў у спектаклях прадметы побыту, ткацтва, беларускія касцюмы. Ён прымаў удзел у афармленні і іншых пастановак па творах В. Дуніна-Марцінкевіча. Як чалавек высокаадукаваны, добры знаўца гісторыі мастацтваў і ўсеагульнай гісторыі, А. Шэмеш карыстаўся аўтарытэтам сярод творчай моладзі. Да яго за парадамі звярталіся Я. Дамель, В. Ваньковіч, М. Кулеша і іншыя мастакі. Цяжка прааналізаваць дэталёва ўсю творчасць А. Шэмеша, бо вельмі мала захавалася яго работ. Найбольш вядомымі сярод іх лічацца партрэты Е. Фялінскай, У. Сыракомлі, С. Манюшкі, Т. Янушкевіч.

Для гісторыі выяўленчага мастацтва Беларусі творчая спадчына А. Шэмеша асабліва каштоўная тым, што ён пакінуў праўдзівае, гістарычна дакладнае апісанне мастацкага жыцця нашай краіны першай паловы ХІХ.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2018 г.