Кароткая даведка:
жывапісец, тэатральны дэкаратар, ілюстратар, удзельнік паўстання 1830–1831 гг.
Варыянты імя:
Дмахоўскі Вінцэнт
Імёны на іншых мовах:
Дмоховский Викентий (руская);
2798 сімвалаў
Даведка
Творчасць жывапісца Вікенція Дмахоўскага звязана з грамадскім жыццём і мастацтвам Беларусі, Літвы і Польшчы. Дакладна невядомы год нараджэння мастака (1805 ці 1807), існуюць і дзве версіі наконт месца нараджэння. Даследчык творчасці мастакоў ХІХ ст. Л. Дробаў пісаў, што В. Дмахоўскі нарадзіўся ў в Самішчы на Ашмяншчыне. На думку мастацтвазнаўца Б. Крэпака, малой радзімай В. Дмахоўскага неабходна лічыць в. Нагародавічы Слонімскага павета Гродзенскай губерні (цяпер Дзятлаўскі раён Гродзенскай вобласці).
Пачатковую адукацыю В. Дмахоўскі атрымаў у піярскім вучылішчы ў Шчучыне (па некаторых звестках вучыўся ў Наваградку) і ў 1826 г. пачаў вучобу ў Віленскім універсітэце на літаратурным факультэце, адначасова займаўся жывапісам у прафесара Я. Рустэма (1826–1829). Быў удзельнікам паўстання 1830–1831 гг. У 1831–1837 гг. знаходзіўся ў эміграцыі. На радзіму вярнуўся адразу пасля абвяшчэння амністыі. Жыў у асноўным у Вільні. Каля 1840 г. адкрыў мастацкую майстэрню, якая за 20 год працы стала своеасаблівай мастацкай школай, дзе вучыліся многія вядомыя ў будучым майстры пэндзля. Часта наведваўся ў свой маёнтак Нагародавічы. У 1837 г. напісаў карціну на гістарычную тэму “Крыжакі пры асадзе крэпасці Пуня”, але гістарычная тэматыка не стала вызначальнай у яго творчасці. Больш за ўсе іншыя жанры мастак любіў пейзажы. Маляваў іх акварэллю ці алеем. Ім былі напісаны карціны “Рака Нерыс каля Верак” (1840), “Радзіма. Двор у Нагародавічах” (1843; значна пазней высока ацэнена спецыялістамі на рэтраспектыўнай выстаўцы ў Львове ў 1894 г.), “Пажар у лесе” (1850), “На начлезе” (1854), “Каля пераправы”, “Замак і вежа ў Троках”, “Від замка ва Урадніках”, “Вуліца ў Вільні”, “Руіны замка ў Гальшанах”, “Замак ў Крэве”, “Дом Міцкевіча ў Навагрудку” і інш. Па заказах Я. Тышкевіча і А. Кіркора В. Дмахоўскі ствараў мемарыяльныя пейзажы з відамі разбураных гісторыка-архітэктурных помнікаў. Адам Кіркор выкарыстоўваў малюнкі мастака ў якасці ілюстрацый да сваіх нарысаў пра літоўскія і беларускія помнікі, якія друкаваў на старонках ілюстраванага выдання “Живописная Россия”.
Вікенцій Дмахоўскі вядомы не толькі як мастак, але як і сцэнограф. У 1850– 1854 гг. ён аформіў спектаклі ў Віленскім гарадскім тэатры (“Галька” С. Манюшкі, “Італьянка ў Алжыры” Дж. Расіні, “Фаварытка” Г. Даніцэці і інш.).
Як графік ён стварыў ілюстрацыі да твораў А. Міцкевіча і У. Сыракомлі.
Карціны В. Дмахоўскага, аднаго з заснавальнікаў беларускага рэалістычнага пейзажу, захоўваюцца ў многіх музеях Еўропы. Найбольшая іх частка знаходзіцца ў Польшчы – у музеях Кракава, Варшавы, Быдгошчы. Частка захоўваецца ў Вільні. Невядома месцазнаходжанне адзінага акварэльнага аўтапартрэта мастака. Захавалася толькі чорна-белая рэпрадукцыя.