Вельмі актуальнай і своечасовай для даволі яшчэ маладога, але ўжо дастаткова буйнога і сучаснага горада на поўначы Берасцейшчыны стаў 2004 год. Упершыню ў мясцовага падрастаючага пакалення з’явілася магчымасць атрымаць вышэйшую адукацыю ўніверсітэцкага ўзроўню, не ад’язджаючы далёка ад дому: у горадзе быў адкрыты Баранавiцкi дзяржаўны ўніверсітэт.
Установа адукацыi “Баранавiцкi дзяржаўны ўніверсітэт” (БарДУ) створана па Указу Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь 23 чэрвеня 2004 г. Папярэднікамі ўніверсітэта з’яўляюцца Баранавіцкі вышэйшы педагагічны каледж (1982–2004), які з 1997 г. выконваў у горадзе функцыю вышэйшай навучальнай установы, а таксама Баранавіцкі каледж МУС Беларусі, філіялы Беларускага нацыянальнага тэхнічнага ўніверсітэта і Брэсцкага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А.С. Пушкіна. У выніку аб’яднання гэтых навучальных устаноў і з’явіўся Баранавіцкі ўніверсітэт.
З улікам патрабаванняў рэгіёна ў інжынерных, педагагічных, эканамічных і юрыдычных кадрах у складзе ўніверсітэта былі створаны педагагічны і інжынерны факультэты, факультэт эканомікі і права, замежных моў і давузаўскай падрыхтоўкі, Інстытут павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі, цэнтр дыстанцыйнага навучання, адасобленае структурнае падраздзяленне “Ляхавіцкі дзяржаўны аграрны каледж”, адкрыта магістратура па спецыяльнасці “Агульная педагогіка, гісторыя педагогікі і адукацыі”, аспірантура па спецыяльнасці “Тэхналогія і абсталяванне механічнай і фізіка-тэхнічнай апрацоўкі”. На заводах, у школах, у юрыдычных і іншых установах па профілю спецыяльнасцей былі створаны філіялы кафедр універсітэта для арганізацыі правядзення вытворчай практыкі студэнтаў. Універсітэт увесь час удасканальваецца і даволі гібка рэагуе на змяненні ў попыце на спецыялістаў розных прафесій. Так, у 2006 г. тут была пачата падрыхтоўка па спецыяльнасці “Эканоміка і кіраванне турыстычнай індустрыяй”, а з 2011 г. – па спецыяльнасцях “Геаэкалогія”, “Агранамія”, “Заатэхнія” і “Практычная псіхалогія”.
У навучальны працэс універсітэта шырока ўкараняюцца інфармацыйныя тэхналогіі, пастаянна ўдасканальваюцца патрабаванні да метадычнага і інфармацыйнага забеспячэння вучэбнага працэсу. Адным з асноўных элементаў інфарматызацыі навучання з’яўляецца стварэнне электронных падручнікаў і электронных вучэбна-метадычных комплексаў. Дзеля гэтага ва ўніверсітэце існуе неабходная нарматыўная база і распрацаваны крытэрыі, якія стымулююць падрыхтоўку вучэбнага матэрыялу ў электроннай форме. Умацаванне матэрыяльнай базы дазволіла забяспечыць доступ да Інтэрнэту, да электронных рэсурсаў навуковых бібліятэк, арганізаваць інфармацыйнае абслугоўванне выкладчыкаў і студэнтаў у зале электронных рэсурсаў універсітэцкай бібліятэкі.
Акрамя навучальнай, універсітэт праводзіць і сур’ёзную навукова-даследчую работу. Вядуцца навуковыя даследаванні па актуальных праблемах экалогіі, аховы навакольнага асяроддзя, педагогіцы, псіхалогіі, рэсурсазберагальных тэхналогіях і іншых сферах навукі. Выкладчыкі і студэнты маюць магчымасць распрацоўваць шырокі спектр навуковых тэм, фінансаванне якіх вядзецца як за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту, так і за кошт гаспадарчых дамоўленнасцяў. Вынікі навукова-даследчай дзейнасці знаходзяць практычнае прымяненне як у навучальным працэсе, так і ў вытворчасці.
Універсітэт актыўна працуе і ў міжнародным накірунку: у яго маецца больш за 40 дамоўленасцей аб партнёрстве, супрацоўніцтве і навуковым абмене з рознымі навуковымі і вышэйшымі навучальнымі ўстановамі Украіны, Расіі, Латвіі, Казахстана, Германіі, Аўстрыі, Польшчы, Турцыі і іншых краін. Баранавічы – горад-пабрацім аўстрыйскага горада Штокераў, што дае шырокія магчымасці для падтрымання цесных сувязей універсітэта з аўстрыйскім гарадскім каледжам, абмену дэлегацыямі, правядзення сумесных навукова-даследчых канферэнцый. Ва ўніверсітэце распрацавана праграма развіцця экспарту адукацыйных паслуг, згодна з якой на курсах рускай мовы і на розных факультэтах універсітэта па дзённай і завочнай формах навучання прыняты і прайшлі навучанне каля 200 замежных грамадзян з Туркменістана, Шры-Ланкі, Індыі, Турцыі, Егіпта і Кітая.
Пры Баранавіцкім універсітэце арганізаваны і плённа працуюць студэнцкі і спартыўны клубы. Студэнцкі клуб аб’ядноўвае 16 творчых калектываў і займаецца рэгулярным правядзеннем тэматычных творчых праектаў (“Таленты БарДУ”, “Лепшая крэатыў-каманда ўніверсітэта”, “Віват, першакурснік!” і інш.). Мастацкія калектывы клуба з’яўляюцца пастаяннымі ўдзельнікамі шматлікіх конкурсаў і фестываляў не толькі ў Беларусі, але і на Украіне і ў Расіі. Чатыры калектывы (ансамбль “Музычны гасцінец”, тэатр моды “Світа”, тэатр мініяцюр “Сафіт” і студыя эстраднай песні “Талент”) носяць ганаровае званне “народны аматарскі калектыў”.
Спартыўны клуб універсітэта, створаны ў 2005 г., аб’ядноўвае больш за 350 чалавек, якія займаюцца ў больш чым 20 секцыях па розных відах спорту: бокс, дзюдо, футбол, валейбол, плаванне, аэробіка, усходнія танцы і інш. Зборныя каманды ўніверсітэта па легкаатлетычнаму кросу, гандболу, настольнаму тэнісу і інш. паспяхова выступаюць у Рэспубліканскай універсіядзе. Валейбольны клуб “Атлант-БарГУ” і спартыўны клуб па хакею на траве “Текстильщик-БарГУ” з’яўляюцца неаднаразовымі чэмпіёнамі і прызёрамі чэмпіянату Беларусі і ўладальнікамі кубка Рэспублікі Беларусь.
Баранавіцкі дзяржаўны ўніверсітэт, у якім на сённяшні дзень навучаецца больш за 10 тыс. студэнтаў і слухачоў, – гэта сучасная вышэйшая прафесійная школа, якая арыентавана на падрыхтоўку высокакваліфікаваных спецыялістаў, цэнтр навуковых даследаванняў, а таксама шматпрофільная ўстанова, якая ўдала спалучае ў сабе адукацыйную, навуковую і інавацыйную дзейнасць. Першы выпуск студэнтаў БарДУ ў колькасці 2 003 чалавек адбыўся ў 2009 г. Нягледзячы на невялікі тэрмін існавання ўніверсітэт здолеў заняць дастойнае месца сярод вышэйшых навучальных устаноў краіны і стаць буйным цэнтрам адукацыі, навукі і культуры ў Брэсцкай вобласці.
Матэрыял падрыхтаваны Баранавіцкай цэнтральнай гарадской бібліятэкай імя В. Таўлая ў 2011 г.