Дата нараджэння:
18.10.1896 Шапялёўка, в., Горацкі раён, Магілёўская вобласць
Дата смерці:
31.01.1976 Горкі, г., Магілёўская вобласць
Кароткая даведка:
вучоны-лесазнавец, спецыяліст у галіне кветкаводства і садоўніцтва, арганізатар бібліятэчнай справы, заслужаны дзеяч культуры Беларусі, узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі, медалямі
Імёны на іншых мовах:
Новиков Демьян Романович (руская);
3145 сімвалаў
Даведка
Значны след у гісторыі Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі пакінуў Дзям’ян Раманавіч Новікаў – спецыяліст у галіне кветкаводства і садаводства, нязменны кіраўнік яе бібліятэкі на працягу 1920–1975 гг.
Нарадзіўся Д. Р. Новікаў у в. Шапялёўка Горацкага павета Магілёўскай губерні (цяпер Горацкі раён Магілёўскай вобласці) у сялянскай сям’і. Скончыў Маслакоўскае народнае вучылішча (1908), гарадское чатырохкласнае вучылішча ў Копысі (1912), Горацкае землямерна-агранамічнае вучылішча (1919). Адначасова з вучобай даваў прыватныя ўрокі, працаваў памочнікам валаснога пісара, служыў у Горацкай павятовай воінскай установе. Пасля заканчэння навучання прыняты на пасаду памочніка загадчыка бібліятэкі Горацкага сельскагаспадарчага інстытута, праз год стаў яе кіраўніком. Адразу пачаў актыўную работу па папаўненні фонду бібліятэкі, які налічваў тады ўсяго каля 11 тыс кніг. Было наладжана камплектаванне фонду, арганізаваны бясплатны кнігаабмен не толькі з буйнейшымі бібліятэкамі СССР, але і некаторых замежных краін. У выніку да 1940 г. фонд склаў 650 тыс. тамоў.
Акрамя фарміравання бібліятэкі Д. Р. Новікаў шмат часу аддаваў добраўпарадкаванню тэрыторыі інстытута. У якасці загадчыка паркавай гаспадаркі ён займаўся стварэннем новых сквераў і афармленнем кветкавых кампазіцый, значна пашырыў пародны склад дэндралагічнага парку, арганізаваў вырошчванне і пасадку саджанцаў розных раслін на тэрыторыі Горак, выводзіў новыя гатункі кветак. У 1930 г. завочна скончыў агранамічны факультэт інстытута і пачаў выкладаць курсы «Навуковая арганізацыя працы і работа з кнігай», «Азеляненне населеных месцаў», «Дэкаратыўнае садаводства». Выконваў таксама абавязкі загадчыка кафедры лесазнаўства, вёў даследчую работу па тэме ўздзеяння розных хімічных рэагентаў на зберажэнне кветкавых раслін у зрэзаным выглядзе.
У гады Вялікай Айчыннай вайны Д. Р. Новікаў ваяваў на розных франтах. Пасля дэмабілізацыі ў 1946 г. вярнуўся ў інстытут. За асабістыя сродкі арганізаваў работу па рамонце будынка бібліятэкі, набываў кніжныя шафы, вёў пошукі вывезеных кніг, перапісваўся з рознымі ўстановамі па пытаннях папаўнення фонду. На тэрыторыі інстытута пабудаваў кветкавую аранжарэю, аднавіў дэндрапарк і зялёныя насаджэнні, актыўна ўдзельнічаў у будаўніцтве сажалкі. У выніку яго намаганняў да сярэдзіны 1960-х гг. фонд бібліятэкі дасягнуў даваеннага ўзроўню, а паркавая гаспадарка інстытута неаднаразова адзначалася ганаровымі дыпломамі, сярэбранымі і бронзавымі медалямі ВДНГ СССР.
За вялікія поспехі ў арганізацыі работы бібліятэкі Д. Р. Новікаву ў 1965 г. прысвоена званне заслужанага дзеяча культуры БССР. Ён таксама стаў першым у краіне ганаровым членам Беларускага таварыства аховы прыроды. Вучоны ўзнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі, медалямі «За вызваленне Варшавы», «За ўзяцце Берліна», «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941–1945 гг.», «За доблесную працу» і інш. Заслугі Дзям’яна Раманавіча адзначаны ўсталяваннем мемарыяльнай дошкі (1980) і стварэннем асобага кутка «Кабінет Д. Р. Новікава», а таксама прысваеннем бібліятэцы Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі яго імя (2016).