Сярод беларускіх пісьменнікаў, якія пакінулі нашчадкам багатую творчую спадчыну і ўнеслі вялікі ўклад у развіццё нацыянальнай культуры, пачэснае месца займае Пятрусь (Пётр Усцінавіч) Броўка. Ён доўгі час знаходзіўся ў эпіцэнтры літаратурнага жыцця краіны, актыўна ўплываў на яго не толькі як творца, але і як сапраўдны летапісец-мастак свайго часу.

Нарадзіўся П. Броўка ў в. Пуцілкавічы Барысаўскага павета Мінскай губерні (цяпер Ушацкі раён Віцебскай вобласці) у сялянскай сям’і. Вучыўся ў царкоўна-прыходскай школе і вышэйшым пачатковым вучылішчы ў Лепелі. На працягу некалькіх гадоў (пачынаючы з 1918 г.) працаваў перапісчыкам у Велікадолецкім валасным ваенным камісарыяце, справаводам у валвыканкаме, рахункаводам у саўгасе, старшынёй Маладолецкага сельсавета. У 1925 г. быў накіраваны на працу ў Полацкі акруговы камітэт ЛКСМБ. З 1927 па 1928 г. з’яўляўся адказным сакратаром газеты “Чырвоная Полаччына”. У 1931 г. скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1940 г. прызначаны галоўным рэдактарам часопіса “Полымя”. З 1941 па 1942 г. працаваў інструктарам-літаратарам франтавой газеты “За Савецкую Беларусь”, публікаваўся ў партызанскім друку. З 1943 г. быў адказным сакратаром праўлення Саюза пісьменнікаў БССР, а з 1945 г. зноў галоўным рэдактарам часопіса “Полымя”. У 1948–1967 гг. з’яўляўся старшынёй праўлення Саюза пісьменнікаў БССР, з 1967 па 1980 г. галоўным рэдактарам выдавецтва “Беларуская Савецкая Энцыклапедыя” (зараз носіць яго імя).

Першыя вершы П. Броўкі былі надрукаваны 1926 г. пад псеўданімам Юрка Баравы ў газеце “Чырвоная Полаччына” і альманаху “Наддзвінне”. 1930-я гг. – час інтэнсіўнага станаўлення таленту пісьменніка. У гэты перыяд з’явіліся зборнікі паэзіі “Прамова фактамі”, “Гады як шторм” (абодва 1930), “Цэхавыя будні” (1931), “Прыход героя” (1935) і інш. Пятрусь Броўка пісаў пра сяброўства, каханне, радасць працы, узаемаадносіны людзей і іх пачуцці. Паэта цікавілі падзеі не толькі сучаснага яму жыцця, але і грамадзянскай і Першай сусветнай войнаў. Гэта знайшло адлюстраванне ў паэмах “Праз горы і стэп” (1932) і “1914” (1935). У зборніках “Вясна Радзімы” (1937), “Шляхамі баравымі” (1940) побач з грамадскімі праблемамі значнае месца займае інтымная і пейзажная лірыка. У гады Вялікай Айчыннай вайны паглыбляецца эмацыянальны і рэалістычны змест паэзіі П. Броўкі, узмацняецца яе патрыятычнае гучанне. Балючыя, шчымлівыя вершы, балады, паэмы распавядаюць пра Надзю-Надзейку, закатаваную фашыстамі, пра спаленыя вёскі, першыя пасляваенныя барозны і жмені зярнят, што кінулі ў зямлю рукі сейбіта, пра слёзы герояў-франтавікоў, якія засталі папялішчы на месцы родных хат. Тэма вайны раскрыта ў лепшай паэме “Голас сэрца” (1960). Яна прысвечана маці паэта, якая загінула ў Асвенцыме. Многія творы пасляваеннага часу звязаны з франтавой лірыкай, але пафас творчасці П. Броўкі вызначае тэма мірнай працы, якая асабліва ярка раскрыта ў паэме “Хлеб” (1946; Дзяржаўная прэмія СССР, 1947). Працоўны подзвіг народа, барацьба за мір адлюстраваны ў зборніках “У роднай хаце” (1946), “Дарога жыцця” (1950; Дзяржаўная прэмія СССР, 1951), “Сонечнымі днямі” (1950), “Цвёрдымі крокамі” (1954) і інш. Плённым этапам у творчасці П. Броўкі сталі 1960–70-я гг. У гэты час выйшлі зборнікі “Пахне чабор” (1959), “Далёка ад дому” (1960), “А дні ідуць…” (1962; Ленінская прэмія, 1962), “Між чырвоных рабін” (1969; Дзяржаўная прэмія БССР імя Я. Купалы, 1970) і інш. Для твораў пісьменніка ўласцівы маштабнасць, шырокі аўтарскі гістарызм і філасафічнасць мыслення, цэласнасць лірычнага характару, афарыстычнасць, рамантычная паэтыка, песенна-лірычная скіраванасць, пільная ўвага да маральна-этычных, агульначалавечых праблем. Вершы вызначаюцца тонкім лірызмам, эмацыянальнай шчодрасцю, гуманістычным пафасам. У апошніх прыжыццёвых кнігах “Калі ласка” (1972), “І ўдзень і ўночы…” (1974), “Што сэрца праспявала” (1979), “І маладосць і сталасць” (1980) гучаць спавядальныя матывы: пісьменнік быццам асэнсоўвае пройдзены шлях.

У літаратурнай спадчыне П. Броўкі акрамя паэтычных ёсць і празаічныя творы. Яго шлях як празаіка пачаўся з ранніх апавяданняў “Сымонава гора”, “Памылка”, “Тры сасны”, якія былі надрукаваны ў газеце “Чырвоная Полаччына” ў 1927 і 1928 гг. Першым буйным творам стала аповесць “Каландры” (1931). У 1956 г. П. Броўка апублікаваў раман “Калі зліваюцца рэкі” (Літаратурная прэмія імя Я. Коласа, 1959), у якім распавядаецца пра будаўніцтва электрастанцыі на возеры Дрысвяты ў Віцебскай вобласці. У апошнюю кнігу прозы “Разам з камісарам” (1974) увайшлі аўтабіяграфічныя апавяданні і аповесць “Донька-Даніэль”. Пятрусь Броўка пісаў таксама творы для дзяцей, займаўся мастацкім перакладам, публіцыстыкай, працаваў над лібрэта опер.

Урад высока ацаніў творчую і грамадскую дзейнасць пісьменніка. У 1966 г. П. Броўка быў абраны акадэмікам Акадэміі навук БССР. У 1972 г. атрымаў званне Героя Сацыялістычнай Працы, праз тры гады стаў заслужаным дзеячам навукі БССР, у 1976 г. лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі БССР за ўдзел у стварэнні дванаццацітомнай “Беларускай Савецкай Энцыклапедыі”. Пісьменнік узнагароджаны ордэнамі Леніна (1949, 1955, 1972), Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1971), Чырвонай Зоркі (1944), Дружбы народаў (1975), “Знак Пашаны” (1939), Кірылы і Мяфодзія (1973, Балгарыя), шматлікімі медалямі. Пятрусь Броўка – ганаровы грамадзянін Ушач і Мінска. На будынку, дзе апошнія гады жыў пісьменнік, і ў в. Пуцілкавічы ўстаноўлены мемарыяльныя дошкі. У сталіцы працуе Літаратурны музей Петруся Броўкі, а на яго радзіме – дом-музей. Імем паэта названы вуліцы ў Мінску, Віцебску, Полацку, Гомелі, Бешанковічах і іншых гарадах Беларусі.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2015 г.