Гісторыя Беларусі багата слаўнымі імёнамі людзей, якія прысвяцілі сваё жыццё служэнню Бацькаўшчыне. Адно з такіх – Міхаіл Кірылавіч Баброўскі – святар і багаслоў, вучоны-славіст і філосаф. Яго працы і дзейнасць сталі пачаткам сусветнага славяназнаўства.

Нарадзіўся М. Баброўскі ў в. Вульцы Бельскага павета (цяпер Падляскае ваяводства, Польшча) у сям’і ўніяцкага святара. Вучыўся ў Драгічынскім вучылішчы піяраў, дзе на працягу шасці гадоў засвойваў фізіка-матэматычныя, гістарычныя і маральныя дысцыпліны, вывучаў нямецкую мову. У 1804–1806 гг. займаўся ў Беластоцкай гімназіі, у якой прайшоў акрамя агульнаадукацыйных дысцыплін курс грэчаскай і лацінскай моў. Скончыў яе з сярэбраным медалём. Працаваў у гімназіі настаўнікам. У 1808–1812 гг. працягваў сваю адукацыю ў Галоўнай духоўнай семінарыі пры Віленскім універсітэце. За перыяд навучання быў удастоены ступеней магістра філасофіі, славеснасці. Пасля завяршэння асноўнага курса ён яшчэ на працягу двух гадоў слухаў лекцыі па правазнаўстве пры Віленскім універсітэце, стаў магістрам грамадзянскага і крымінальнага права. У 1814 г. М. Баброўскі запрошаны выкладаць у гэту навучальную ўстанову. У 1815 г. яму быў нададзены духоўны сан святара. У 1816 г. стаў дацэнтам Галоўнай духоўнай семінарыі, а ў 1817 г. брэсцкім кафедральным канонікам (протаіерэем).

Яшчэ юнаком М. Баброўскі пачаў вывучаць старажытныя славянскія рукапісы і старадрукі ў цэрквах і манастырах. Здольнасці маладога вучонага былі заўважаны Саветам Віленскага ўніверсітэта. У 1817 г. па рашэнні Савета і яго папячыцеля А. Чартарыйскага М. Баброўскі адбыў у камандзіроўку за мяжу, дзе вывучаў славянскія мовы і літаратуры, методыку выкладання ўсходніх моў і тэалагічных дысцыплін, у бібліятэках і музеях даследаваў унікальныя калекцыі славянскіх рукапісаў і старадрукаў. Падарожнічаў па Еўропе на працягу пяці гадоў (1817–1822). Матэрыялы-справаздачы ішлі ва ўніверсітэт з Аўстрыі, Італіі, Францыі, зямель заходніх і паўднёвых славян, лужыцкіх сербаў. У часопісе “Dziennik Wilenski” (“Віленскі дзённік”) за 1822, 1823 і 1824 гг. былі апублікаваны фрагменты яго навуковых нататак. Слухаючы лекцыі знакамітых прафесараў, вывучаючы розныя матэрыялы ў бібліятэках, авалодаў нямецкай, італьянскай, французскай і англійскай мовамі. Сапраўдным скарбам былі старажытныя рукапісы, кнігі і копіі рэдкіх помнікаў славянскай літаратуры, якія набыў М. Баброўскі за час падарожжа па Еўропе. Яго здольнасці былі дастойна ацэнены еўрапейскімі калегамі. Вучоны з’яўляўся членам прэстыжных Археалагічнай акадэміі ў Рыме, Парыжскага і Лонданскага азіяцкіх таварыстваў, Таварыства гісторыі і старажытнасцей расійскіх пры Маскоўскім універсітэце. Пасля вяртання з навуковай камандзіроўкі М. Баброўскі працягваў выкладчыцкую дзейнасць. З 1822 па 1833 г. (з перапынкам) ён займаў пасаду прафесара экзегетыкі і герменеўтыкі багаслоўскага факультэта Віленскага ўніверсітэта. У 1823 г. яму прысвоена ступень доктара багаслоўя. У 1824 г. вучоны быў адхілены ад педагагічнай дзейнасці і звольнены з універсітэта. Два гады знаходзіўся ў Жыровіцкім базыльянскім манастыры, дзе засяродзіўся на навуковых даследаваннях, вывучэнні назапашаных ім багацейшых матэрыялаў. Дапамогу ў вяртанні ў Вільню М. Баброўскаму аказаў знакаміты дзяржаўны канцлер граф М. Румянцаў, з якім адбылося знаёмства ў час падарожжа па Еўропе. З 1826 г. ён пачаў выкладаць біблейскую археалогію ў Віленскім універсітэце і царкоўнаславянскую мову ў Галоўнай духоўнай семінарыі, займаў шэраг адміністрацыйных пасад. Паўстанне 1830–1831 гг. прывяло да закрыцця ўніверсітэта. Міхаіл Баброўскі канчаткова пакінуў выкладчыцкую дзейнасць і ў 1833 г. пераехаў у мястэчка Шарашова Пружанскага павета (цяпер гарадскі пасёлак у Пружанскім раёне), дзе выконваў абавязкі прыходскага святара, пазней узведзены ў сан старшага саборнага протаіерэя і пружанскага благачыннага. Апошнія гады жыцця вучоны прысвяціў адукацыі сваіх пляменнікаў, адзін з якіх – П.В. Баброўскі – пасля стаў яго ўдзячным біёграфам. 3 кастрычніка 1848 г. вучоны памёр ад халеры.

Міхаіл Баброўскі ўсё сваё жыццё прысвяціў выяўленню, вывучэнню і збіранню помнікаў стараславянскай пісьменнасці, захаванню і зберажэнню старажытнай культуры беларусаў і ўсяго славянства. Гады замежнай паездкі пашырылі і паглыбілі яго пазнанні. Вучоны актыўна супрацоўнічаў з выдавецтвамі часопісаў “Вестник Европы”, “Dziennik Wilenski” (“Віленскі дзённік”), “Dzieje dobroczynno?ci” (“Гісторыя дабрачыннасці”), дзе публікаваў свае навуковыя артыкулы. У перапісцы з ім пастаянна знаходзіліся вядомыя славісты І. Добраўскі, Б. Капітар, В. Ганка і інш. З імем М. Баброўскага звязана адкрыццё Супрасльскага рукапісу – помніка ўсходнеславянскага пісьменства. У Супрасльскім кнігазборы даследчык пазнаёміўся з кнігамі Ф. Скарыны, звесткі пра якога збіраў на працягу ўсяго свайго жыцця і ўключыў у так і ненадрукаваную працу “Гісторыя славянскіх друкарняў у Літве”. Менавіта М. Баброўскі вярнуў імя беларускага першадрукара ў еўрапейскую навуку і стаў адным з пачынальнікаў скарыназнаўства. Даследаваў гісторыю славянскага кнігадрукавання, збіраў матэрыялы пра дзейнасць Ш. Фіёля, І. Фёдарава, П. Мсціслаўца. У час замежнага падарожжа зрабіў апісанне старажытных кірылічных і глагалічных літаратурных помнікаў Ватыканскай бібліятэкі (надрукавана яе галоўным хавальнікам А. Майі ў 1831 г.). Увёў у навуковы ўжытак шэраг найважнейшых помнікаў гісторыі і культуры, у тым ліку першую глагалічную друкаваную кнігу “Місал па законе Рымскага двара” (Служэбнік, 1483), што захоўвалася ў Ватыканскай бібліятэцы. Вучоны спрыяў узнікненню асобнага кірунку ў гуманітарных навуках – беларусазнаўства, абуджэнню сярод еўрапейскіх навукоўцаў цікавасці да гістарычнага лёсу яго народа. Разам з І. Даніловічам быў адным з пачынальнікаў беларускага нацыянальнага адраджэння. Даследчык сабраў багатую бібліятэку, што стала першым спецыяльным зборам помнікаў беларускай старадрукаванай літаратуры. Асобныя кнігі з яго калекцыі зберагаюцца ў сховішчах Вільнюса, Масквы, Санкт-Пецярбурга. Пры жыцці вучонаму ўдалося надрукаваць толькі некалькі сваіх прац. Частка рукапіснай спадчыны знікла адразу пасля смерці М. Баброўскага, другая трапіла да бібліяфіла Ф. Транбіцкага, а потым разышлася па розных сховішчах. Большасць яе загінула ў гады Другой сусветнай вайны. Уцалелі толькі асобныя лісты, нататкі, матэрыялы М. Баброўскага, якія зберагаюцца ў зборах Вільнюса, Кракава, Варшавы, Масквы, Санкт-Пецярбурга і інш.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2014 г.