Кашыц Язэп, сын Міхала

Date of Birth: 25.11.1795 Жоўкіна, в., Пінскі раён, Брэсцкая вобласць

Date of death: 16.01.1868

Quick reference: рэвалюцыянер, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г., адзін з кіраўнікоў паўстання 1830–1831 гг. на Беларусі, кавалер ордэна Ганаровага Легіёна, у эміграцыі (Францыя)

Name Options: Кашыц Юзаф

Names in other languages: Kaszyc (undetermined); Кашиц Юзеф (russian);

Язэп Кашыц нарадзіўся на Піншчыне 25 лістапада 1795 г. у заможнай шляхецкай сям’і. Вучыўся ў дамініканскай школе ў Навагрудку. У 1811 г. паступіў на матэматычны факультэт Віленскага ўніверсітэта, але пакінуў навучанне і паступіў у 17-ы полк уланаў, які фарміраваўся ў Літве. У 1812 г. Я. Кашыц удзельнічаў у вайне на баку Напалеона. Некаторы час пражыў за мяжой, потым, вярнуўшыся на радзіму, жыў у Навагрудскім павеце, дзе быў абраны маршалкам шляхты.

У 1831 г. Я. Кашыц уключыўся ў арганізацыю паўстання ў Навагрудскім і Слонімскім паветах. У сваім маёнтку Ятра ён стварыў асобны паўстанцкі атрад. Удзельнікамі атрада, у асноўным, была вучнёўская моладзь, шляхта і чыноўнікі. Да ліпеня 1831 г. атрад налічваў каля тысячы чалавек. Паўстанцы мелі сутычкі з расійскімі войскамі каля в. Гарадзішча, Каменны Брод, Кошалева, Радзюкі, Навіны і інш. У Навагрудку атрад Я. Кашыца захапіў астрог і вызваліў арыштантаў. 24 ліпеня атрад злучыўся з корпусам Г. Дэмбінскага і перайшоў на тэрыторыю Польшчы.

Пасля падаўлення паўстання Я. Кашыц эмігрыраваў у Францыю. У Расіі яго аднеслі да першага разраду злачынцаў, а маёнтак канфіскавалі. У эміграцыі ён зблізіўся з А. Чартарыйскім, сябраваў з А. Міцкевічам. Уваходзіў у склад Літоўскага камітэта, Таварыства літоўскіх і рускіх зямель, гісторыка-літаратурнага таварыства. Потым адышоў ад актыўнай палітычнай дзейнасці. Памёр рэвалюцыянер у Францыі, пахаваны на Манмартры.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2011 г.