Ян ІІ Казімір нарадзіўся ў Кракаве ў сям’і польскага караля і вялікага князя літоўскага Жыгімонта ІІІ Вазы і яго другой жонкі, эрцгерцагіні Канстанцыі Аўстрыйскай. Ён быў другім сынам каралеўскай пары і выхоўваўся ў сціплых умовах пры каралеўскім двары ў Варшаве пад наглядам манахаў-езуітаў. Атрымаў усебаковую для свайго часу адукацыю: вывучаў замежныя мовы, этыкет, майстэрства ўжывання зброі, займаўся фізічнай падрыхтоўкай, коннай яздой, танцамі. Вядома, што ў дваццацігадовым узросце разам з бацькам прымаў удзел у ваеннай кампаніі супраць шведаў пад Мальбаркам.

Пасля смерці Жыгімонта ІІІ Вазы на каралеўскі трон у 1632 г. узыйшоў яго старэйшы сын ад першага шлюба Уладзіслаў IV. Некаторы час Ян Казімір знаходзіўся пры двары. Падтрымліваючы брата, ён прымаў удзел у вайне Расіі з Рэччу Паспалітай (1632–1634). Потым выехаў у Еўропу, дзе далучыўся да ваенных і палітычных падзей. У 1635 г. у час Трыццацігадовай вайны (1618–1648) у званні палкоўніка ваяваў на франка-германскай мяжы; у 1638 г. у чыне адмірала выконваў абавязкі іспанскага намесніка ў Партугаліі. У маі гэтага ж году Ян Казімір быў арыштаваны ўладамі Францыі і да 1640 г. утрымліваўся ў няволі. Пасля вызвалення некаторы час правёў на радзіме, потым выехаў у Італію. У 1643 г. прыняў манаскі пастрыг і быў накіраваны на службу ў манастыр ордэна езуітаў у г. Ларэтта, з 1646 г. з’яўляўся кардыналам.

У маі 1648 г. пасля смерці караля Уладзіслава IV Ян Казімір быў вызвалены папай рымскім з духоўнага звання. У лістападзе гэтага ж года абраны каралём польскім і вялікім князем літоўскім пры дапамозе групоўкі магнатаў і шляхты, якая падтрымлівала казакаў пад кіраўніцтвам Б. Хмяльніцкага. Таксама да 1660 г. лічыўся наследным каралём шведаў. У пачатку праўлення Ян ІІ Казімір вёў памяркоўную палітыку ў дачыненні да казакаў. Кароль разлічваў на пагадненне з Б. Хмяльніцкім, аднак гэта палітыка не дала станоўчых вынікаў і вайна на Украіне працягвалася. У 1649 і 1651 гг. ён узначаліў ваенныя паходы на Украіну і заключыў Збораўскі і Белацаркоўскі мірныя дагаворы. У час яго панавання адбыліся найбольш разбуральныя войны з Расіяй (1654–1667) і Швецыяй (1655–1660), у ходзе якіх маскоўскія войскі акупіравалі большую частку Вялікага Княства Літоўскага, а шведскія – значную тэрыторыю Польшчы. У 1657 г. Рэч Паспалітая адмовілася ад суверэнных правоў на Прусію, а ў выніку Андрусаўскага перамір’я (1667) страціла Смаленскае ваяводства, Кіеў і ўсе тэрыторыі Украіны на ўсход ад Дняпра.

У гэты час Ян ІІ Казімір прыняў рашэнне змяніць палітыку. Ён адмовіўся ад саюза з германскім імператарам, які не дапамагаў Рэчы Паспалітай, і пачаў арыентавацца на Францыю. Каб умацаваць цэнтральную ўладу распрацаваў план рэформы дзяржаўнага ладу. Ён прапанаваў выбіраць новага караля не пасля смерці папярэдніка, а яшчэ пры жыцці, каб не дапусціць безуладдзя ў час міжкаралеўя. Аднак гэта рэформа не была падтрымана і супраць караля падняўся рокаш апазіцыйнай групоўкі на чале з гетманам польным каронным Е. С. Любамірскім. Агульны гаспадарчы заняпад Рэчы Паспалітай, няўдачы ў войнах, аслабленне міжнароднага становішча дзяржавы, напружаныя адносіны з магнатамі і шляхтай, смерць жонкі Марыі Людвікі (1667) прывялі да таго, што 16 верасня 1668 г. Ян II Казімір адрокся ад трона і назаўсёды выехаў у Францыю. Ён стаў настаяцелем абацтва Сэн-Жармэн-дэ-Прэ, дзе памёр 16 снежня 1672 г. Астанкі караля былі перанесены ў Вавельскі собор Кракава 31 студзеня 1676 г.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2019 г.