Ландшафтны заказнік рэспубліканскага значэння “Купалаўскі быў створаны ў 2000 г. на тэрыторыі Мінскага і Лагойскага раёнаў Мінскай вобласці. Мэтай яго заснавання стала захаванне ў натуральным стане ўнікальнага прыроднага ландшафтнага комплексу з папуляцыямі рэдкіх і тых, што знікаюць, відаў раслін і жывёл, занесеных у Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь, аховы рэдкіх лясных біяцэнозаў, а таксама для адраджэння прыроднага асяроддзя гісторыка-культурных аб’ектаў.

Плошча заказніка складае 3,8 тыс. га. Размешчаны ён на Лагойскім узвышшы, сярэдняя вышыня якога складае 250 м. Тут жа знаходзіцца другая па абсалютнай вышыні вяршыня ў Беларусі – Лысая гара (342 м). Асаблівую прывабнасць мясцовым ландшафтам надаюць вялікія перапады вышынь і ярусны рэльеф, што стварыліся ў выніку руху ледавіка. Лясы, у асноўным ельнікі і хвойнікі, займаюць 80 % тэрыторыі заказніка. Сустракаюцца таксама бярозавыя гаі, шэраалешнікавыя дрэвастоі, у падлеску – дуб, ясень, ліпа, клён. У флоры налічваецца больш за 500 відаў сасудзістых раслін, з якіх лілея кучаравістая, гладыёлус чарапіцападобны, званочак шыракалісты, купальнік горны ўнесены ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь. Фаўна налічвае 119 відаў наземных пазваночных жывёл, з якіх два віды птушак з’яўляюцца рэдкімі ў краіне – пустальга звычайная і жаўна зялёная.

Існуючы на гэтай тэрыторыі раней заказнік меў назву “Лысагорье” (ад назвы яго вышэйшай кропкі). Быў перайменаваны ў гонар народнага паэта Беларусі Янкі Купалы, жыццё і творчасць якога звязаны з шэрагам мясцін у акрузе. Тут пракладзены турыстычны маршрут “Па памятных мясцінах Янкі Купалы”, створаны філіял Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы – “Акопы” (в. Харужанцы, Лагойскі раён, Мінская вобласць).

Матэрыял падрыхтаваны ў 2023 г.