Адметнае месца ў беларускім выяўленчым мастацтве займае вядомы графік Міхаіл Самуілавіч Басалыга, праз усю творчасць якога праходзіць тэма гісторыі і культуры Беларусі.

Нарадзіўся ён у Слуцку. Скончыў Мінскае мастацкае вучылішча (1963). Найбольшы ўплыў на М. Басалыгу ў час навучання аказаў А.В. Луцэвіч. Гэта быў асаблівы чалавек са сваімі поглядамі на мастацтва, які рыхтаваў вучняў да творчай працы. У 1966 г. М. Басалыга паступіў на аддзяленне “Прамысловае мастацтва” Беларускага тэатральна-мастацкага інстытута (цяпер Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў), які скончыў у 1970 г. У 1965–1975 гг. працаваў у Беларускім філіяле Усесаюзнага навукова-даследчага інстытута тэхнічнай эстэтыкі. У 1993–2006 гг. быў дырэктарам Мінскага мастацкага вучылішча імя А. Глебава. У мастацкіх выстаўках удзельнічае з 1963 г.

Працуе М. Басалыга ў кніжнай і станковай графіцы, пераважна ў гістарычным і батальным жанрах. Яшчэ ў час вучобы спачатку разам з братам У. Басалыгам, а потым асобна пачаў займацца кніжнай графікай. Да заканчэння інстытута было аформлена каля 20 выданняў, сярод іх – вершы Н. Гілевіча, А. Лойкі, К. Буйло, М. Грамыкі, п’есы У. Галубка, В. Дуніна-Марцінкевіча і інш. У работах адчуваецца імкненне мастака паказаць літаратурныя вобразы буйным планам, наблізіць іх да гледача, адлюстраваць з гранічнай праўдзівасцю і выразнасцю. Міхаіл Басалыга аформіў альбом “Гравюры Францыска Скарыны”, кнігі “Калі ласка” П. Броўкі, “Ключ жураўліны” і “Хай будзе святло” М. Танка (усе 1972, з У. Басалыгам), “Дзень добры, мама” (1977), “Беларуская балада” (1978), “Ave Maria” (1980) М. Танка. Раннія творы, якія выкананы ў тэхніцы малюнка тушшу і нярэдка імітуюць лінагравюру ці дрэварыт, вылучаюцца святочнасцю тонаў, дэкаратыўнай прыўзнятасцю. З канца 1970-х гг. часцей звяртаецца да афорта; у гэтай тэхніцы створаны серыі ілюстрацый да кніг “Напісанае застаецца” А. Петрашкевіча, “Вершы і паэмы” Я. Купалы (абедзве 1982) і іншыя, адметныя багаццем святлоценявых эфектаў, аб’ёмнасцю малюнка. У 1980-х гг. мастак шмат працаваў у кніжнай графіцы. Ён аформіў кнігі “Скрыжалі” (1981), “Дзень міру” (зборнік, 1986) А. Лойкі, “Веча славянскіх балад” Я. Сіпакова (2-е выд., 1988) і інш. Сапраўдным буйным дасягненнем у галіне кніжнай ілюстрацыі можна лічыць працу над зборнікам “Курган” Я. Купалы (1987). Міхаіл Басалыга выканаў усе дванаццаць ілюстрацый, вокладку, застаўкі, канцоўкі ў тэхніцы каляровага лінарыту. Яны вылучаюцца вострай нетрафарэтнай кампазіцыяй, выразным абагульненым і ў той жа час правераным на натуры малюнкам, багатай, індывідуальна непаўторнай вобразнасцю і ўпэўненай, раскаванай, але знойдзенай у вялікай падрыхтоўчай рабоце тэхнікай выканання. Таксама праілюстраваў кнігу “Дзікае паляванне караля Стаха” У. Караткевіча (2007). За мастацкае афармленне кніг М. Басалыга ўзнагароджаны рэспубліканскімі і замежнымі дыпломамі і граматамі, сярэбраным медалём ВДНГ СССР (1985). У станковай графіцы звяртаецца ў асноўным да гістарычнай тэмы. У серыю каляровых аўталітаграфій “Айчыну сваю баронячы” ўваходзяць трыпціхі “Грунвальдская бітва”, “Бітва з татарамі” (абодва 1989), “Бітва пад Оршай” (1992), “Давыд Гарадзенскі”, “Леў Сапега” (абодва 1994); літаграфіі “Рагнеда” (1990), “Мірскі замак” (1991), “Трагедыя Сафіі Полацкай”, “На краю поля Кулікова”, “Тадэвуш Касцюшка” (усе 2000), “Бітва на Сініх Водах” (2005) і іншыя; партрэты “Юрый Алелька”, “Аляксандр Алелька” (абодва 1989), “Сафія Юр’еўна Алелька” (1995), “Анастасія Слуцкая”, “Усяслаў Чарадзей” (абодва 2004). Гэтыя работы з дасканалым мастацкім веданнем гістарычнага побыту і касцюма на Беларусі адлюстроўваюць падзеі, якія адбываліся ў мінулыя стагоддзі. Яны адметныя тонкасцю выканання, арыгінальнасцю кампазіцыйнага вырашэння.

Творы М. Басалыгі знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь, фондах Беларускага саюза мастакоў, Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва ў Мінску, літаратурных музеях Я. Купалы і Я. Коласа, Слуцкім краязнаўчым музеі, Магілёўскім абласным мастацкім музеі імя П. Масленікава, Траццякоўскай галерэі ў Маскве.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2012 г.