Краткая справка:
савецкі ваенны дзеяч, удзельнік Першай сусветнай і грамадзянскай войнаў, вызвалення Беларусі ў Вялікую Айчынную вайну, Маршал Савецкага Саюза і Польшчы, двойчы Герой Савецкага Саюза (1944, 1945), кавалер ордэна "Перамога" і сямі ордэнаў Леніна (1936, 1942, 1944, 1945, 1946, 1956, 1966)
Варианты имени:
Ракасоўскі Канстанцін Ксавер'евіч
Имена на других языках:
Рокоссовский Константин Константинович (русский); Рокоссовский Константин Ксаверьевич (русский);
6938 символов
Справка
Праслаўлены савецкі палкаводзец Канстанцін Канстанцінавіч Ракасоўскі набываў баявы вопыт у паходах Першай сусветнай і грамадзянскай войнаў, майстэрства военачальніка ў бітвах Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў – у баях пад Смаленскам і Масквой, Сталінградам і на Курскай дузе, пры вызваленні Беларусі, ва Усходняй Прусіі і Памераніі, пры правядзенні Берлінскай аперацыі 1945 г.
Нарадзіўся ён 21 снежня 1896 г. у Варшаве (па іншых звестках у Вялікіх Луках Пскоўскай губерні) у сям’і чыгуначнага служачага. У няпоўныя шэсць гадоў страціў бацьку. Яго адукацыяй займаўся дзядзька, які ўладкаваў хлопчыка ў гімназію. Вучыўся добра, шмат чытаў, асабліва цікавіўся кнігамі пра падарожжы і вайну. З 1911 г. (пасля смерці маці) пачаў самастойна зарабляць на хлеб. Працаваў чорнарабочым у кандытарскай, на трыкатажнай фабрыцы, каменячосам у майстэрні па вырабе помнікаў. У жніўні 1914 г. пайшоў добраахвотнікам у рускую армію. Служыў радавым байцом (пазней малодшым унтэр-афіцэрам) у 5-м Каргапольскім драгунскім палку. У першы год вайны быў узнагароджаны Георгіеўскім крыжам IV ступені. У снежні 1917 г. К. К. Ракасоўскі ўступіў у рады Чырвонай Арміі. У час грамадзянскай вайны ваяваў у Сібіры і на Далёкім Усходзе. За адвагу і храбрасць, што праявіў у баях з белагвардзейцамі, атрымаў два ордэны Чырвонага Сцяга. Пасля вайны служыў у Забайкаллі, камандаваў 3-й кавалерыйскай брыгадай. Потым вучыўся на курсах удасканалення каманднага саставу кавалерыі ў Ленінградзе. У 1926 г. быў прызначаны інструктарам кавалерыйскай дывізіі Мангольскай народна-рэвалюцыйнай арміі. Праз два гады вярнуўся на Радзіму і з ліпеня 1928 г. камандаваў 5-й асобнай Кубанскай кавалерыйскай брыгадай у Даурыі. Удзельнічаў у баях на Кітайска-Усходняй чыгунцы, за што быў узнагароджаны трэцім ордэнам Чырвонага Сцяга. У 1929 г. К. К. Ракасоўскі вучыўся на курсах вышэйшага начальніцкага саставу пры Ваеннай акадэміі імя М. В. Фрунзэ ў Маскве. Пасля заканчэння ў 1930 г. прыняў камандаванне 7-й Самарскай кавалерыйскай дывізіяй, якая дыслацыравалася ў Мінску і яго наваколлі, потым з 1932 па 1935 г. узначальваў 15-ю кавалерыйскую дывізію ў Забайкаллі, з 1936 г. з’яўляўся камандзірам 5-га кавалерыйскага корпуса ў Пскове. У жніўні 1937 г. К. К. Ракасоўскі быў рэпрэсіраваны, праз тры гады рэабілітаваны. Пасля лячэння вярнуўся ў свой корпус, які перавялі на Украіну. У чэрвені 1940 г. з войскамі Кіеўскай асобай ваеннай акругі ўдзельнічаў у паходзе ў Бесарабію, у лістападзе быў прызначаны камандзірам 9-га механізаванага корпуса.
З самага пачатку Вялікай Айчыннай вайны на працягу чэрвеня – ліпеня 1941 г. часці генерал-маёра К. К. Ракасоўскага вялі абарончыя баі. Салдаты і афіцэры мужна змагаліся, і многія з іх атрымалі першыя баявыя ўзнагароды. 23 ліпеня 1941 г. чацвёртым ордэнам Чырвонага Сцяга быў узнагароджаны К. К. Ракасоўскі. У жніўні таго ж года ён стаў камандуючым аператыўнай групай, якая дзейнічала на стыку 20-й і 16-й армій Заходняга фронту і прыкрывала Маскоўскі напрамак. З ваеннаслужачых, якія выходзілі з акружэння, ствараў зводныя атрады, батальёны, палкі, што абаранялі найважнейшыя стратэгічныя аб’екты, дарогі і населеныя пункты. Разрозненыя сілы ён сабраў у адно вайсковае злучэнне, байцы якога адкінулі праціўніка на 40–50 км ад р. Днепр, авалодалі г. Ярцава, фарсіравалі р. Воп і замацаваліся на заходнім беразе. У хуткім часе група злучылася з 16-й арміяй, і генерал-маёр стаў яе камандуючым. Аператыўна-тактычныя прапановы К. К. Ракасоўскага ў ходзе бітвы пад Масквой садзейнічалі разгрому нямецкіх войск на подступах да сталіцы. 8 сакавіка 1942 г. ён быў цяжка паранены. Пасля лячэння ў шпіталі ваяваў на Заходнім фронце, з сярэдзіны ліпеня 1942 г. прызначаны камандуючым Бранскім фронтам, восенню ўзначаліў Данскі фронт, войскі якога ўдзельнічалі ў Сталінградскай бітве. Палкаводчы талент К. К. Ракасоўскага найбольш ярка праявіўся ў баях на Курскай дузе. Там ён кіраваў войскамі Цэнтральнага фронту. Пасля аналізу разведчыцкіх даных дакладна вызначыў участак, дзе праціўнік рыхтаваўся нанесці галоўны ўдар, і стварыў моцную абарону, якую вораг не змог прарваць. 12 ліпеня 1943 г. савецкія войскі перайшлі ў контрнаступленне. Пасля Курскай бітвы К. К. Ракасоўскі атрымаў званне генерал-палкоўніка, а праз тры месяцы стаў генералам арміі. У канцы 1943 г. ён прызначаны камандуючым войскамі 1-га Беларускага фронту, у выніку наступальных аперацый якога былі вызвалены Мазыр, Калінкавічы, Рэчыца, Гомель. 23 чэрвеня 1944 г. Чырвоная Армія пачала аперацыю «Баграціён». Войскі 1-га Беларускага фронту ў першы дзень наступлення прарвалі абарону праціўніка, акружылі і знішчылі пад Бабруйскам больш за пяць нямецкіх дывізій. 29 чэрвеня ў дзень вызвалення горада К. К. Ракасоўскаму было прысвоена званне Маршала Савецкага Саюза. Развіваючы наступленне на захад ад Мінска, савецкія войскі ў канцы ліпеня авалодалі Брэстам, ачысцілі ад ворага паўднёва-заходнія вобласці Беларусі, усходнія раёны Польшчы і захапілі важныя плацдармы на р. Вісле. У лістападзе 1944 г. К. К. Ракасоўскі быў прызначаны камандуючым 2-м Беларускім фронтам, з войскамі якога правёў вясной 1945 г. тры асноўныя наступальныя аперацыі – Усходне-Прускую, Усходне-Памеранскую, Берлінскую. Вялікая Айчынная вайна была закончана безагаворачнай капітуляцыяй Германіі. 24 чэрвеня 1945 г. маршал К. К. Ракасоўскі камандаваў Парадам Перамогі ў Маскве.
У першыя пасляваенныя гады ён з’яўляўся галоўнакамандуючым Паўночнай групай войск, якая знаходзілася ў Польшчы. У 1949 г. прызначаны міністрам нацыянальнай абароны і намеснікам старшыні Савета Міністраў Польскай Народнай Рэспублікі. У гэтым годзе стаў Маршалам Польшчы. Пасля вяртання ў СССР быў намеснікам міністра абароны СССР (1956–1957, 1958–1962), галоўным інспектарам Міністэрства абароны СССР, камандуючым войскамі Закаўказскай ваеннай акругі. З 1962 г. знаходзіўся на адказных пасадах у Міністэрстве абароны СССР. Як ваенны спецыяліст шмат зрабіў для ўдасканалення баявой падрыхтоўкі і боегатоўнасці войск, развіцця арганізацыйнай структуры Узброеных Сіл СССР.
За вялікія воінскія заслугі і баявыя подзвігі быў двойчы ўдастоены звання Героя Савецкага Саюза, атрымаў вышэйшы ваенны ордэн «Перамога», сем ордэнаў Леніна, шэсць Чырвонага Сцяга, ордэны Кастрычніцкай Рэвалюцыі, Суворава І ступені і Кутузава І ступені, а таксама ўзнагароды замежных краін.
Канстанцін Канстанцінавіч Ракасоўскі з’яўляецца аўтарам мемуарных твораў, што ўвайшлі ў зборнікі «Непокоренная Белоруссия» (1963), «Сталинградская эпопея» (1968), «Курская битва» (1970). За дзень да смерці маршал падпісаў сігнальны экзэмпляр кнігі ўспамінаў «Солдатский долг». Памёр К. К. Ракасоўскі 3 жніўня 1968 г. Пахаваны на Краснай плошчы ў Маскве ў Крамлёўскай сцяне. Бронзавы бюст палкаводца ўстаноўлены ў Вялікіх Луках. Яго імем названы праспект у Мінску, вуліцы ў Гомелі, Бабруйску, Пінску і іншых гарадах. Канстанцін Канстанцінавіч Ракасоўскі з’яўляецца ганаровым грамадзянінам Гомеля.