Важные события октября 1823
октябрь
Магнус (Монс) Олаўс (10.1490 — 01.08.1558), шведскі каталіцкі святар, асветнік, які збіраў матэрыялы па гісторыі і геаграфіі Еўропы, у тым ліку і Беларусі — 333 года со дня рождения Смаргонь, горад (кастрычнік 1503 Смаргонскі раён, Гродзенская вобласць), цэнтр Смаргонскага раёна Гродзенскай вобласці — 320 лет з часу першага ўпамінання ў дакументах па гісторыі Віленскай епархіі 
Пянткоўскі Каспар (кастрычнік 1554 Вялікае Княства Літоўскае (?) — 16.02.1612), польскамоўны драматург, выкладчык Віленскай езуіцкай акадэміі, аўтар п'есы "Цімон Гардзілюд" (каля 1584 г.), куды ўвайшла першая інтэрмедыя на беларускай мове — 269 лет со дня рождения Брэсцкая унія 1596 г. (кастрычнік 1596 Брэст, г. — 1839), пагадненне пра аб'яднанне каталіцкай і праваслаўнай цэркваў на тэрыторыі Рэчы Паспалітай — 227 лет з часу абвяшчэння
Пянткоўскі Каспар (кастрычнік 1554 Вялікае Княства Літоўскае (?) — 16.02.1612), польскамоўны драматург, выкладчык Віленскай езуіцкай акадэміі, аўтар п'есы "Цімон Гардзілюд" (каля 1584 г.), куды ўвайшла першая інтэрмедыя на беларускай мове — 269 лет со дня рождения Брэсцкая унія 1596 г. (кастрычнік 1596 Брэст, г. — 1839), пагадненне пра аб'яднанне каталіцкай і праваслаўнай цэркваў на тэрыторыі Рэчы Паспалітай — 227 лет з часу абвяшчэння 1 октября
Храпавіцкі Ян Антоній, сын Крыштофа (01.10.1612 Падбярэззе, в., каля Віцебска — 03.11.1685), дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, аўтар дзённіка, дзе ёсць каштоўныя звесткі пра палітычнае жыццё Рэчы Паспалітай — 211 лет со дня рождения Глінаецкі Кароль (01.10.1647 — 04.09.1702), дзеяч каталіцкай царквы — 176 лет со дня рождения Макарый (у свеце Булгакаў Міхаіл Пятровіч) (01.10.1816 — 21.06.1882), дзеяч Праваслаўнай Царквы, архіепіскап літоўскі і віленскі, царкоўны гісторык, багаслоў, акадэмік Пецярбургскай АН — 7 лет со дня рождения Таварыства філаматаў (01.10.1817 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 1823), тайнае патрыятычнае студэнцкае таварыства ў Віленскім універсітэце — 6 лет з часу заснавання
2 октября
Гарадзельская унія 1413 (02.10.1413), дагавор Вялікага Княства Літоўскага з Каралеўствам Польскім з мэтай умацавання палітычнага і саслоўнага саюзу абедзвюх дзяржаў — 410 лет з часу юрыдычнага замацавання Гарадзельскі прывілей 1413 (02.10.1413), заканадаўчы акт, які юрыдычна замацаваў Гарадзельскую унію 1413 — 410 лет з часу выдання Незабытоўскі Аляксандр Прэцлаў, сын Хрыстафора (Кшыштафа) (15.09.1818 ці 02.10.1819 Нясвіжскі ці Навагрудскі раёны — 21.03.1849), польскі і беларускі пісьменнік, філосаф, гісторык — 4 года со дня рождения
Гарадзельскі прывілей 1413 (02.10.1413), заканадаўчы акт, які юрыдычна замацаваў Гарадзельскую унію 1413 — 410 лет з часу выдання Незабытоўскі Аляксандр Прэцлаў, сын Хрыстафора (Кшыштафа) (15.09.1818 ці 02.10.1819 Нясвіжскі ці Навагрудскі раёны — 21.03.1849), польскі і беларускі пісьменнік, філосаф, гісторык — 4 года со дня рождения 3 октября
Казімір (Святы Казімір), сын Казіміра ІV (03 ці 05.10.1458 ці 15.10.1450 — 04.03.1484), дзяржаўны і рэлігійны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага і Каралеўства Польскага, святы Рымска-Каталіцкага касцёла — 365 лет со дня рождения Давыд-Гарадоцкае паўстанне 1648–1650 (03 ці 13 ці 30.10.1648 Пінскі павет, Брэсцкае ваяводства), выступленне гараджан і сялян у антыфеадальную вайну 1648–1651 — 175 лет з часу выступлення; 173 года з часу падаўлення выступлення
4 октября
Полацк, горад (пад 862 Полацкі раён, Віцебская вобласць), горад, цэнтр Полацкага раёна Віцебскай вобласці, культурная сталіца Беларусі 2010 г. — 961 год з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў"; 325 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Бешанковічы, гарадскі пасёлак (пад 1447), гарадскі пасёлак, цэнтр раёна Віцебскай вобласці — 376 лет з часу першага летапіснага ўпамінання; 189 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Бялынічы, горад (сярэдзіна XVІ ст. (па іншых звестках – 1577 г.) Бялыніцкі раён, Магілёўская вобласць), цэнтр раёна Магілёўскай вобласці — 272 года з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах; 189 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Талачын, горад (1433 Талачынскі раён, Віцебская вобласць), цэнтр раёна Віцебскай вобласці — 390 лет з часу першага ўпамінання ў гістарычных крыніцах; 189 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Карпінскі Францішак (04.10.1741 — 16.09.1825), польскі паэт, адзін з пачынальнікаў польскага сентыменталізму, асветнік, жыццё і творчасць якога звязана з беларускай культурай — 82 года со дня рождения
Бешанковічы, гарадскі пасёлак (пад 1447), гарадскі пасёлак, цэнтр раёна Віцебскай вобласці — 376 лет з часу першага летапіснага ўпамінання; 189 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Бялынічы, горад (сярэдзіна XVІ ст. (па іншых звестках – 1577 г.) Бялыніцкі раён, Магілёўская вобласць), цэнтр раёна Магілёўскай вобласці — 272 года з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах; 189 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Талачын, горад (1433 Талачынскі раён, Віцебская вобласць), цэнтр раёна Віцебскай вобласці — 390 лет з часу першага ўпамінання ў гістарычных крыніцах; 189 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Карпінскі Францішак (04.10.1741 — 16.09.1825), польскі паэт, адзін з пачынальнікаў польскага сентыменталізму, асветнік, жыццё і творчасць якога звязана з беларускай культурай — 82 года со дня рождения 6 октября
Смуглевіч Францішак (06.10.1745 — 18.09.1807), жывапісец, графік, педагог, творчая дзейнасць якога звязана з мастацкім жыццём Беларусі, Польшчы, Літвы, Расіі — 78 лет со дня рождения Мядзел, горад (1324 Мядзельскі раён, Мінская вобласць), горад, цэнтр раёна Мінскай вобласці — 499 лет з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах; 61 год з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Чатырохгадовы сойм 1788–1792 (Вялікі сойм) (06.10.1788 — 29.05.1792), заканадаўчы орган Рэчы Паспалітай, які зрабіў спробу рэфармаваць грамадска-палітычны лад дзяржавы на глебе асветніцкіх ідэй — 35 лет з часу адкрыцця Заранка Сяргей Канстанцінавіч (06.10.1818 Ляды, в., Дубровенскі раён, Віцебская вобласць — 01.01.1871), расійскі жывапісец, педагог — 5 лет со дня рождения
7 октября
Агінскі Міхал Клеафас (07.10.1765 — 15.10.1833), дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай і Расійскай Імперыі, дыпламат, кампазітар, літаратар, удзельнік паўстання 1794 г. — 58 лет со дня рождения Насовіч Іван Іванавіч (07.10.1788 Гразівец, в., Чавускі раён, Магілёўская вобласць — 06.08.1877), мовазнавец-лексікограф, фалькларыст, этнограф, археограф, складальнік першага гістарычнага слоўніка беларускай мовы "Алфавітны паказальнік старажытных слоў, выбраных з "Актаў, што адносяцца да гісторыі Заходняй Расіі", шэрага фальклорна-этнаграфічных зборнікаў, лаўрэат Дзямідаўскай прэміі Пецярбургскай АН (1865) — 35 лет со дня рождения
8 октября
Браслаў, горад (пад 1065 Браслаўскі раён, Віцебская вобласць), горад, цэнтр раёна Віцебскай вобласці — 758 лет з часу першага ўпамінання ў летапісе Быхаўца і хроніцы М. Стрыйкоўскага; 323 года з часу атрымання граматы на няпоўнае магдэбургскае права Калінкавічы, горад (08.10.1560), цэнтр раёна Гомельскай вобласці — 263 года з часу першага ўпамінання ў гістарычных крыніцах Берасцейская канфедэрацыя 1605–1608 (08.10.1605 — 20.06.1608), канфедэрацыя войска ВКЛ у час вайны Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600–1629 гг. — 218 лет Меер (Маер) Юзаф (свецкае Францішак) (08.10.1743 — пасля 1812), педагог, публіцыст, удзельнік паўстання 1794 г. — 80 лет со дня рождения
9 октября
Бітва пад Лясной (09.10.1708 Лясная, в., Слаўгарадскі раён, Магілёўская вобласць), бітва паміж расійскімі і шведскімі войскамі ў Паўночную вайну 1700–1721 гг. — 115 лет з часу правядзення Канаўніцын Пётр Пятровіч (09.10.1764 — 09.09.1822), расійскі ваенны дзеяч, генерал ад інфантэрыі, генерал-ад'ютант, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г. на тэрыторыі Беларусі — 59 лет со дня рождения
10 октября
Жыткавічы, г. (10.10.1500 Жыткавічы, г., Гомельская вобласць), горад, цэнтр Жыткавіцкага раёна — 323 года з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах Мацяёвіцкая бітва 1794 г. (10.10.1794), бітва паміж паўстанцамі і расійскімі войскамі ў час паўстання 1794 г. — 29 лет з часу правядзення Без-Карніловіч Міхаіл Восіпавіч (10.10.1796 — 19.01.1862), ваенны дзеяч, генерал-маёр, удзельнік руска-турэцкай вайны 1828–1829 гг., ваенны тапограф і статыстык, аўтар шэрага гістарычна-краязнаўчых прац, прысвечаных Беларусі — 27 лет со дня рождения
12 октября
Максімілян Габсбург, сын Максіміляна ІІ (12.10.1558 — 02.11.1618), намінальны кароль польскі і вялікі князь літоўскі, вялікі магістр Тэўтонскага ордэна — 265 лет со дня рождения Панятоўскі Міхал Ежы, сын Станіслава (12.10.1736 — 12.08.1794), дзеяч Каталіцкага Касцёла Рэчы Паспалітай — 87 лет со дня рождения Шчучын, горад (1-я палова XV ст. Гродзенская вобласць), цэнтр Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці — 422 года з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах; 306 лет з часу першага ўпамінання ў Літоўскй метрыцы; 62 года з часу атрымання магдэбургскага права Тучкоў Сяргей Аляксеевіч (12.10.1767 — 15.02.1839), ваенны дзеяч, генерал-лейтэнант, удзельнік руска-шведскай вайны 1788–1790 гг., паўстання 1794 г. на Беларусі, паэт, мемуарыст — 56 лет со дня рождения Міларадавіч Міхаіл Андрэевіч (12.10.1771 — 27.12.1825), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік вайны 1812 г. на тэрыторыі Беларусі, генерал ад інфантэрыі — 52 года со дня рождения
13 октября
Галамбёўскі Лукаш Іосіфавіч (13.10.1773 Пагост, в., Пінскі раён, Брэсцкая вобласць — 07.01.1849), польскі гісторык, этнограф, архівіст, даследчык ладу жыцця, побыту, абрадаў, адзення, народных свят і фальклору розных этнічных груп Рэчы Паспалітай (у т. л. беларусаў) — 50 лет со дня рождения Лапа (Лапо) Мацвей Міхаіл Дзям'янавіч (Дамінікавіч) (13.10.1788 Акцябрскі, г. п., Гомельская вобласць — 27.08.1840), дзекабрыст — 35 лет со дня рождения Рафалович Артемий Алексеевич (13.10.1816 Гродзенская губерня ці Украіна — 1851), урач, вучоны, падарожнік, які падчас экспедыцыі ў Егіпет сабраў вялікі навуковы матэрыял па медыцыне, коіматалогіі, статыстыцы і этнаграфіі — 7 лет со дня рождения
Лапа (Лапо) Мацвей Міхаіл Дзям'янавіч (Дамінікавіч) (13.10.1788 Акцябрскі, г. п., Гомельская вобласць — 27.08.1840), дзекабрыст — 35 лет со дня рождения Рафалович Артемий Алексеевич (13.10.1816 Гродзенская губерня ці Украіна — 1851), урач, вучоны, падарожнік, які падчас экспедыцыі ў Егіпет сабраў вялікі навуковы матэрыял па медыцыне, коіматалогіі, статыстыцы і этнаграфіі — 7 лет со дня рождения 14 октября
Глажынскі Антоні (14.10.1720 — 29.10.1767), дзеяч каталіцкай царквы — 103 года со дня рождения Ярманскі (Юрманскі) Францішак Банавентура (14.10.1725 Брэсцкае ваяводства — 05.04.1784), каталіцкі рэлігійны дзеяч, педагог, археограф — 98 лет со дня рождения Адукацыйная камісія, установа (14.10.1773 — 1794), установа па кіраўніцтве народнай асветай у Рэчы Паспалітай, першая падобнага тыпу ўстанова ў Еўропе — 50 лет з часу заснавання
15 октября
Льгоцкі Лукаш (15.10.1690 Палессе — 14.02.1754), дзеяч каталіцкай царквы ў Рэчы Паспалітай, драматург — 133 года со дня рождения Дарэўскі-Вярыга Антон, сын Ежы (15.10.1774 Свіслач, г., Гродзенская вобласць — 25.01.1838), ваенны дзеяч, генерал войск Рэчы Паспалітай, удзельнік паўстанняў 1794 г. і 1830–1831 гг. — 49 лет со дня рождения
17 октября
Пясецкі Павел (17.10.1579 — 01.08.1649), польскі рэлігійны дзеяч, гісторык, аўтар матэрыялаў, большая частка якіх прысвечана гісторыі Рэчы Паспалітай часоў панавання Жыгімонта ІІІ — 244 года со дня рождения Аўгуст ІІІ (Фрыдрых Аўгуст ІІ), сын Аўгуста ІІ Моцнага (17.10.1696 — 05.10.1763), вялікі князь літоўскі, кароль польскі, курфюрст саксонскі — 127 лет со дня рождения Зубоўскі Францішак Ксаверый (17.10.1744 Мсціслаўскі павет, Магілёўская губерня — пасля 1791), паэт, перакладчык — 79 лет со дня рождения
18 октября
Ганна Ягелонка, дачка Жыгімонта І Старога (18.10.1523 — 09.09.1596), каралева польская і вялікая княгіня літоўская, жонка караля польскага і вялікага князя літоўскага Стэфана Баторыя — 300 лет со дня рождения Сапега Ян Фрыдэрык, сын Казіміра Уладзіслава (18.10.1680 Брэсцкі павет, Гродзенская губерня — 06.07.1751), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 143 года со дня рождения Гемпель Рафал (18.10.1718 Беларусь — 22.01.1758), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 105 лет со дня рождения
Сапега Ян Фрыдэрык, сын Казіміра Уладзіслава (18.10.1680 Брэсцкі павет, Гродзенская губерня — 06.07.1751), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 143 года со дня рождения Гемпель Рафал (18.10.1718 Беларусь — 22.01.1758), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 105 лет со дня рождения 19 октября
Тарунскі мір 1466 (19.10.1446), мірны дагавор паміж Нямецкім ордэнам і Польшчай — 377 лет Маркс Максімілян Восіпавіч (19.10.1816 Віцебск, г. — 1893), мемуарыст, фалькларыст, прыродазнавец, даследчык Сібіры, удзельнік рэвалюцыйнага руху 1860-х гг., член Рускага геаграфічнага таварыства — 7 лет со дня рождения
20 октября
Кейданскі дагавор 1655 г. (20–23 кастрычніка 1655), пагадненне пра аб'яднанне Вялікага Княства Літоўскага са Шведскім каралеўствам у час вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг. і Паўночнай вайны 1655–1660 гг. — 168 лет з часу заключэння Станіслаў Ляшчынскі (20.10.1677 — 23.02.1766), вялікі князь літоўскі і кароль польскі — 146 лет со дня рождения Нарушэвіч Адам Тадэвуш Станіслаў, сын Ежы (20.10.1733 Лагішын, каля г. п., Пінскі раён, Брэсцкая вобласць — 08.07.1796), гісторык, паэт, асветнік, перакладчык, рэлігійны і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, даследчык усеагульнай і айчыннай гісторыі, складальнік так званых "Папак Нарушэвіча" – вельмі каштоўнага зборніка гістарычных крыніц — 90 лет со дня рождения
21 октября
Веркаўская бітва 1658 (21.10.1658), бітва, якая адбылася каля маёнтка Веркі пад Вільняй у час вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг. — 165 лет Мірскі (Святаполк-Мірскі) Станіслаў Войцех (21.10.1756 Завер'е, в., Браслаўскі раён, Віцебская вобласць — 1805), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, удзельнік паўстання 1794 г. — 67 лет со дня рождения
22 октября
24 октября
Чарвякоўскі Рафал Юзаф (24.10.1743 Пінск, ваколіцы г., Брэсцкая вобласць — 17.07.1816), вучоны-медык, асветнік, адзін з ініцыятараў і ўдзельнікаў правядзення рэформ па паляпшэнні медыцынскай адукацыі і ўрачэбнай дапамогі ў Рэчы Паспалітай у канцы XVIII ст. — 80 лет со дня рождения Дудзінскі Міхал (24.10.1747 — пасля 1782 да 1784), пісьменнік, паэт, мовазнавец, прадстаўнік класіцызму і сентыменталізму ў літаратуры Беларусі XVІІІ ст. — 76 лет со дня рождения Бжазоўскі Тадэвуш (24.10.1749 — 05.02.1820), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, генерал ордэна езуітаў — 74 года со дня рождения
Дудзінскі Міхал (24.10.1747 — пасля 1782 да 1784), пісьменнік, паэт, мовазнавец, прадстаўнік класіцызму і сентыменталізму ў літаратуры Беларусі XVІІІ ст. — 76 лет со дня рождения Бжазоўскі Тадэвуш (24.10.1749 — 05.02.1820), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, генерал ордэна езуітаў — 74 года со дня рождения 25 октября
Мельніцкі прывілей 1501 г. (25.10.1501), дакумент аб умовах уніі ВКЛ і Польшчы — 322 года з часу выдання; 318 лет з часу канчатковага скасавання Радамскім сеймам Сапега Ян Станіслаў, сын Льва Іванавіча (25.10.1589 Маладзечна, г., Мінская вобласць — 10.04.1635 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 234 года со дня рождения
26 октября
Радзівіл Міхал Казімір, сын Аляксандра Людвіка (26.10.1635 — 14.11.1680), ваенны і дзяржаўны дзеяч ВКЛ, удзельнік вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг. — 188 лет со дня рождения Дмахоўскі Генрык Міхайлавіч (26.10.1810 Забалоцце, в., Міёрскі раён, Віцебская вобласць ці Вільня — 26.05.1863), скульптар, удзельнік рэвалюцыйнага руху ў Літве, Польшчы і Беларусі ў 1830–1860-я гг. — 13 лет со дня рождения
28 октября
Бартольд Кароль (28.10.1680 — 24.05.1745), рэлігійны дзеяч, педагог, гісторык — 143 года со дня рождения Францкевіч-Радзімінскі Казімір Юзаф (28.10.1680 Полацкае ваяводства — 27.03.1728), рэлігійны дзеяч, член ордэнаў езуітаў — 143 года со дня рождения Чартарыйскі Канстанцін Адам (Аляксандр Казімір) (28.10.1773 — 20.03.1860), польскі і расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал-ад'ютант — 50 лет со дня рождения Фалькоўскі Якуб (свецкае імя Шыман Тадэвуш) (28.10.1778 — 22.11.1836), літаратуразнавец, тэолаг, педагог — 45 лет со дня рождения Даўкантас Сімонас (28.10.1793 — 06.12.1864), літоўскі гісторык, пісьменнік-асветнік, даследчык дакументаў Метрыкі ВКЛ — 30 лет со дня рождения
Фалькоўскі Якуб (свецкае імя Шыман Тадэвуш) (28.10.1778 — 22.11.1836), літаратуразнавец, тэолаг, педагог — 45 лет со дня рождения Даўкантас Сімонас (28.10.1793 — 06.12.1864), літоўскі гісторык, пісьменнік-асветнік, даследчык дакументаў Метрыкі ВКЛ — 30 лет со дня рождения 30 октября
Барань, горад (30.10.1598 Аршанскі раён, Віцебская вобласць), горад у Аршанскім раёне Віцебскай вобласці — 225 лет з часу заснавання Пачобут-Адляніцкі Марцін Казіміравіч (30.10.1728 Саломенка, в., Гродзенскі раён — 20.02.1810), астраном, адзін з арганізатараў Віленскай астранамічнай абсерваторыі, матэматык, асветнік, член-карэспандэнт Парыжскай АН, член Каралеўскай АН у Лондане — 95 лет со дня рождения Снядэцкі Анджэй (Енджэй) (30.10 ці 11.1768 Гродзенскае ваяводства — 11 ці 12.05.1838), урач, вучоны-хімік, філосаф і асветнік — 55 лет со дня рождения
Пачобут-Адляніцкі Марцін Казіміравіч (30.10.1728 Саломенка, в., Гродзенскі раён — 20.02.1810), астраном, адзін з арганізатараў Віленскай астранамічнай абсерваторыі, матэматык, асветнік, член-карэспандэнт Парыжскай АН, член Каралеўскай АН у Лондане — 95 лет со дня рождения Снядэцкі Анджэй (Енджэй) (30.10 ці 11.1768 Гродзенскае ваяводства — 11 ці 12.05.1838), урач, вучоны-хімік, філосаф і асветнік — 55 лет со дня рождения 31 октября
Уладзіслаў ІІІ Варненчык, сын Ягайлы (31.10.1424 — 10.11.1444), кароль Польшчы і Венгрыі, сын Ягайлы і Соф'і Друцкай (Гальшанскай) — 399 лет со дня рождения Дзягілевіч Уладзіслаў (31.10.1675 Беларусь — 13.01.1714), дзеяч каталіцкай царквы, архітэктар, прадстаўнік архітэктуры барока — 148 лет со дня рождения
