Важные события июня 1832
июнь
1 июня
Мсціслаў Уладзіміравіч (у хрышчэнні Фёдар), сын Уладзіміра Усеваладавіча Манамаха (01.06.1076 — 15.04.1132), вялікі князь кіеўскі, правіў Наўгародскай зямлёй, ваяваў з Полацкім княствам, святы Рускай Праваслаўнай Царквы — 756 лет со дня рождения Багушэвічы, в. (Бярэзінскі р-н) (01.06.1501 Багушэвічы, в., Бярэзінскі раён, Мінская вобласць), вёска, цэнтр сельсавета — 331 год з часу першага упамінання ў гістарычных крыніцах Калайдовіч Канстанцін Фёдаравіч (01.06.1792 — 01.05.1832), рускі гісторык, археограф, філолаг, даследчык мовы і побыту беларусаў, член-карэспандэнт Пецярбургскай АН — 40 лет со дня рождения Браўн (Броўн) Джордж (у манастве Юзаф) (01.06.1801 — 31.12.1879), гісторык, бібліёграф, педагог, які вывучаў гісторыю ордэна езуітаў на Беларусі і ў Польшчы — 31 год со дня рождения Глінка Міхаіл Іванавіч (01.06.1804 — 15.02.1857), расійскі кампазітар, які паходзіў са старажытнага беларускага роду — 28 лет со дня рождения
3 июня
Бярзанскі Міхал (03.06.1691 — 29.03.1736), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах Рэчы Паспалітай — 141 год со дня рождения Тызенгаўз Канстанцін Ігнатавіч (03.06.1786 Жалудок, г. п., Шчучынскі раён, Гродзенская вобласць — 28.03.1853 Паставы, г., Віцебская вобласць), даследчык фаўны Беларусі, заснавальнік беларускай арніталогіі, аўтар звыш 50 навуковых прац, якія і цяпер не страцілі свайго значэння, стваральнік першага ў Беларусі арніталагічнага музея ў Паставах — 46 лет со дня рождения
4 июня
Хадкевіч Аляксандр (04.06.1776 — 24.01.1838), палітычны і ваенны дзеяч, генерал-маёр (брыгадны генерал), удзельнік паўстання 1794 г. і вайны 1812 г., вучоны-хімік, член Пецярбургскай АН, літаратар, тэатральны крытык, калекцыянер — 56 лет со дня рождения Бястужаў-Румін Міхаіл Паўлавіч (04.06.1801 — 25.07.1826), дзекабрыст, які прымаў удзел у распрацоўцы Бабруйскага плана дзекабрыстаў 1823 г. — 31 год со дня рождения Бабруйская крэпасць (04.06.1810 Бабруйск, г., Магілёўская вобласць — 1897), комплекс абарончых збудаванняў, помнік абарончага дойлідства, унесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь — 22 года з пачатку будаўніцтва
7 июня
Беразіно, горад (07.06.1501), цэнтр раёна Мінскай вобласці — 331 год з часу першага ўпамінання ў гістарычных крыніцах Прывілей (Віленскі прывілей) (07.06.1563 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), заканадаўчы акт, якім фармальна былі ўраўнаважаны ў палітычных правах праваслаўныя феадалы ВКЛ з феадаламі-католікамі — 269 лет з часу выдання Гізберт-Студніцкі Багуслаў (07.06.1683 — 07.03.1730), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 149 лет со дня рождения Бжастоўскі Роберт, сын Юзафа (07.06.1748 Віленскі павет — пасля 1795), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ — 84 года со дня рождения Вітгенштэйн Людвіг Леан (Леў Пятровіч) (07.06.1799 — 08.06.1866), прадстаўнік старажытнага роду імперскіх графаў у Германіі, які праз шлюб з Каралінай Эміліяй Луізай Валерыяй Стафаніяй Радзівіл стаў найбуйнейшым землеўладальнікам у Беларусі — 33 года со дня рождения
8 июня
9 июня
Іллініч Ян (09.06.1685 Беларусь — 17.02.1762), дзеяч каталіцкай царквы ў ВКЛ — 147 лет со дня рождения Рагоўскі Казімір (09.06.1728 Навагрудчына — 05.01.1810), вучоны ў галіне тэалогіі і філасофіі, педагог — 104 года со дня рождения Янушкевіч Адольф Міхал Валяр'ян Юліян, сын Міхала (09.06.1803 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 18.06.1857), падарожнік, пісьменнік, даследчык і абаронца культуры казахскага народа — 29 лет со дня рождения
10 июня
"Катэхізіс", першая кніга на беларускай мове (10.06.1562 Нясвіж, г., Мінская вобласць), праца Сымона Буднага, першая кніга на беларускай мове, выдадзеная на тэрыторыі Беларусі — 270 лет з часу выдання 
Арэнт Тобіяш (10.06.1646 — 08.04.1724), дзеяч каталіцкай царквы, рэктар Віленскай езуіцкай акадэміі — 186 лет со дня рождения Папроцкі Францішак (10.06.1723 Беларусь — пасля 02.07.1805), выдавец, перакладчык, гісторык, аўтар навуковых прац пра Вялікае Княства Літоўскае і Еўропу — 109 лет со дня рождения Дамброўскі Антоній Самуэль (10.06.1774 Тураў, г., Жыткавіцкі раён, Гомельская вобласць — 22.06.1838), жывапісец і тэатральны мастак, аўтар твораў у галіне манументальнага і станковага жывапісу — 58 лет со дня рождения Цэнтральная дэпутацыя ВКЛ (10.06.1794 — кастрычнік 1794), выканаўчы паўстанцкі орган ў Літве і Заходняй Беларусі ў час паўстання 1794 г. — 38 лет з пачатку існавання
Арэнт Тобіяш (10.06.1646 — 08.04.1724), дзеяч каталіцкай царквы, рэктар Віленскай езуіцкай акадэміі — 186 лет со дня рождения Папроцкі Францішак (10.06.1723 Беларусь — пасля 02.07.1805), выдавец, перакладчык, гісторык, аўтар навуковых прац пра Вялікае Княства Літоўскае і Еўропу — 109 лет со дня рождения Дамброўскі Антоній Самуэль (10.06.1774 Тураў, г., Жыткавіцкі раён, Гомельская вобласць — 22.06.1838), жывапісец і тэатральны мастак, аўтар твораў у галіне манументальнага і станковага жывапісу — 58 лет со дня рождения Цэнтральная дэпутацыя ВКЛ (10.06.1794 — кастрычнік 1794), выканаўчы паўстанцкі орган ў Літве і Заходняй Беларусі ў час паўстання 1794 г. — 38 лет з пачатку існавання 12 июня
Нясвіжскі кляштар бенедыкцінак (1593–1596 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 1877), помнік архітэктуры барока, унесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка–культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь — 236 лет з часу пабудовы; 235 лет з часу правядзення першага набажэнства ў касцёле Агілевіч Пахомій (12.06.1624 Мінск, г. — да 1690 Жыровічы, аг., Слонімскі раён, Гродзенская вобласць), дзеяч грэка-каталіцкай царквы, намеснік Жыровіцкага манастыра — 208 лет со дня рождения Міцкевіч Юзаф (12.06.1744 Гродзенскі павет — 17.07.1817), механік, фізік, асветнік, педагог, "бацька фізікі на Літве" — 88 лет со дня рождения
13 июня
Радзівіл Міхал Казімір (мянушка Рыбанька), сын Караля Станіслава (13.06.1702 — 22.05.1762), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, мецэнат — 130 лет со дня рождения Барташэвіч Антоні (13.06.1726 Віленшчына — 20.10.1768), педагог, філосаф — 106 лет со дня рождения Радзівіл Антоні Генрык, сын Міхала Гераніма (13.06.1775 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 07.04.1833), палітычны дзеяч, мецэнат, кампазітар, спявак — 57 лет со дня рождения Дабрахотаў Пракопій Нілавіч (у манастве Павел) (13.06.1814 — 06.05.1900), расійскі царкоўны і грамадскі дзеяч, гісторык, калекцыянер, жыццё і дзейнасць якога звязана з Беларуссю — 18 лет со дня рождения
Барташэвіч Антоні (13.06.1726 Віленшчына — 20.10.1768), педагог, філосаф — 106 лет со дня рождения Радзівіл Антоні Генрык, сын Міхала Гераніма (13.06.1775 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 07.04.1833), палітычны дзеяч, мецэнат, кампазітар, спявак — 57 лет со дня рождения Дабрахотаў Пракопій Нілавіч (у манастве Павел) (13.06.1814 — 06.05.1900), расійскі царкоўны і грамадскі дзеяч, гісторык, калекцыянер, жыццё і дзейнасць якога звязана з Беларуссю — 18 лет со дня рождения 15 июня
Плятэр (Броэль-Плятэр) Адам Аўгусцінавіч (Адам Антоні Ануфры) (15.06.1790 Краслава, мяст., Дзвінскі павет, Віцебская губерня (цяпер Латвія) — 13.01.1862), краязнавец, археолаг, калекцыянер, член Кракаўскага навуковага таварыства, Віленскай археалагічнай камісіі — 42 года со дня рождения Зарэмба Мікалай Іванавіч (15.06.1821 Віцебская губерня — 08.04.1879), музычны тэарэтык, педагог, кампазітар — 11 лет со дня рождения
16 июня
Радзівіл Альбрыхт Уладзіслаў, сын Мікалая Крыштофа Радзівіла Сіроткі (16.06.1589 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 20.07.1636), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, мецэнат — 243 года со дня рождения Бяссонаў Пётр Аляксеевіч (16.06.1828 — 06.03.1898), расійскі гісторык літаратуры, фалькларыст, публіцыст, складальнік зборнікаў беларускага фальклору, старшыня Віленскай археаграфічнай камісіі — 4 года со дня рождения
18 июня
Стоўбцы, горад (18.06.1582), горад, цэнтр Стаўбцоўскага раёна Мінскай вобласці — 250 лет з часу першага дакументальна падцверджанага ўпамінання; 103 года з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Кулеша Ян Алаізій (18.06.1660 Палессе — 13.01.1706), каталіцкі рэлігійны дзеяч, пісьменнік-палеміст — 172 года со дня рождения Валовіч Міхаіл Казіміравіч (18.06.1806 Парэчча, в., Слонімскі раён, Гродзенская вобласць — 02.08.1833), рэвалюцыянер, сацыяліст-утапіст, удзельнік паўстання 1830–1831 гг., грамадскі дзеяч — 26 лет со дня рождения
Кулеша Ян Алаізій (18.06.1660 Палессе — 13.01.1706), каталіцкі рэлігійны дзеяч, пісьменнік-палеміст — 172 года со дня рождения Валовіч Міхаіл Казіміравіч (18.06.1806 Парэчча, в., Слонімскі раён, Гродзенская вобласць — 02.08.1833), рэвалюцыянер, сацыяліст-утапіст, удзельнік паўстання 1830–1831 гг., грамадскі дзеяч — 26 лет со дня рождения 19 июня
Глінка Фёдар Мікалаевіч (19.06.1786 Смаленская губерня — 23.02.1880), расійскі паэт, празаік, публіцыст, рэвалюцыянер, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г. на тэрыторыі Беларусі — 46 лет со дня рождения Длускі Баляслаў (Баляслаў-Раман) Францавіч (19.06 ці 08.1826 Віленскі ці Вількамірскі паветы — 10.05.1905), удзельнік паўстання 1863–1864 гг. у Польшчы, Беларусі і Літве — 6 лет со дня рождения
20 июня
Жыгімонт ІІІ Ваза (у ВКЛ – Жыгімонт ІV), сын Юхана (Яна) ІІІ Вазы (20.06.1566 — 30.04.1632), вялікі князь літоўскі і кароль польскі — 266 лет со дня рождения Ружаны, гарадскі пасёлак (1552 Пружанскі раён, Брэсцкая вобласць), гарадскі пасёлак у Пружанскім раёне Брэсцкай вобласці — 280 лет з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах; 195 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Сангушка Юзаф Паўлін Ян Адам, сын Паўла Караля (20.06.1740 — 12.05.1781), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага — 92 года со дня рождения Шэмет-Палачанскі Ян (20.06.1826 Палачаны, в., Ашмянскі павет, Віленская губерня (цяпер Маладзечанскі раён, Мінская вобласць) — 09.08.1905), паэт, аўтар вершаў, паэм — 6 лет со дня рождения
Сангушка Юзаф Паўлін Ян Адам, сын Паўла Караля (20.06.1740 — 12.05.1781), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага — 92 года со дня рождения Шэмет-Палачанскі Ян (20.06.1826 Палачаны, в., Ашмянскі павет, Віленская губерня (цяпер Маладзечанскі раён, Мінская вобласць) — 09.08.1905), паэт, аўтар вершаў, паэм — 6 лет со дня рождения 21 июня
Гродзенскі касцёл Святога Францішка Ксаверыя і кляштар езуітаў (21.06.1678 Гродна, г.), помнік архітэктуры барока, унесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь — 154 года з пачатку будаўніцтва; 127 лет з часу асвячэння Жылібер Жан Эмануэль (21.06.1741 — 02.09.1814), французскі і беларускі натураліст, хірург і анатам, заснавальнік першай на Беларусі медыцынскай акадэміі ў Гродне, акушэрскай і ветэрынарнай школ, клінічнага шпіталю, батанічнага саду, аўтар навуковых прац па фальклоры Беларусі — 91 год со дня рождения Бабінавіцкі павет (21.06.1777 Магілёўская губерня — 23.02.1840), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка — 55 лет з часу ўтварэння Залескі Браніслаў Францавіч (21.06.1820 Чырвоная Слабада, г. п., Салігорскі раён, Мінская вобласць — 02.01.1880), беларускі і польскі пісьменнік-дакументаліст, мастак, вучоны, член-карэспандэнт Кракаўскай АН, грамадскі дзеяч у эміграцыі (Германія, Італія, Францыя) — 12 лет со дня рождения
23 июня
Ушачы, гарадскі пасёлак (XVІ ст. Ушацкі раён, Віцебская вобласць), цэнтр раёна Віцебскай вобласці — 331 год з часу першага ўпамінання; 74 года з часу атрымання магдэбургскага права Грашовая рэформа Станіслава Аўгуста Панятоўскага (23.06.1764 — 1795), праводзілася з мэтай аздараўлення грашовага абарачэння Рэчы Паспалітай — 68 лет з пачатку правядзення
24 июня
Прывілей 1388 (24.06.1388 Брэст, г.), першы заканадаўчы акт, які ўстанаўліваў у ВКЛ прававы статус яўрэяў — 444 года з часу выдання Клаўс Ян Тадэвуш (24.06.1678 Полацкае ваяводства — 20.06.1737), архітэктар, мастак — 154 года со дня рождения Грабоўскі Стафан (Стэфан), сын Тамаша Мар'яна (24.06.1767 Асташын, в., Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць — 04.06.1847), военачальнік, генерал дывізіі, адзін з кіраўнікоў паўстання 1794 г., удзельнік вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1792 г., вайны 1812 г., руска-турэцкай вайны 1828–1829 гг., дзяржаўны дзеяч — 65 лет со дня рождения Ходзька (Барэйка) Ян (24.06.1777 Крывічы, г. п., Мядзельскі раён, Мінская вобласць — 10.11.1851 Мінск, г.), пісьменнік, драматург, грамадскі дзеяч, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 55 лет со дня рождения Жылінскі Ян Станіслаў (24.06.1806 Ваўкавыскі павет, Гродзенская губерня — пасля 01.01.1859), адзін з кіраўнікоў паўстання 1830–1831 гг. на Гродзеншчыне, у эміграцыі (Францыя) — 26 лет со дня рождения
25 июня
Дашкевіч Людвік (25.06.1778), дзяржаўны дзеяч — 54 года со дня рождения Шумовіч Антон Мікалаевіч (25.06.1827 Клешчалі, в., Бельскі павет, Гродзенская губерня (цяпер Польшча) — 17.09.1900), педагог, бібліяфіл — 5 лет со дня рождения Мінск, горад (пад 1067), сталіца Рэспублікі Беларусь, цэнтр вобласці і раёна — 765 лет з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў"; -142 лет з дня прысваення ганаровага звання "Горад-герой"; -109 лет з часу абароны ў Вялікую Айчынную вайну; 333 года з часу атрымання граматы на магдэбургскае права; -112 лет з часу вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў; -109 лет з часу акупацыі нямецка-фашысцкімі захопнікамі
26 июня
Камянец, горад (1276 Камянецкі раён, Брэсцкая вобласць), цэнтр раёна Брэсцкай вобласці — 556 лет з часу заснавання; 329 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Пачобут-Адляніцкі Ян Уладзіслаў (26.06.1640 Віленскае ваяводства — 23.05.1703), вайсковы дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, удзельнік вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг., пісьменнік-мемуарыст — 192 года со дня рождения Бацюшкаў Пампей Мікалаевіч (26.06.1811 — 01.04.1892), расійскі гісторык, дзяржаўны і грамадскі дзеяч, выдавец, жыццё і дзейнасць якога звязаны з Беларуссю — 21 год со дня рождения Мінск, горад (пад 1067), сталіца Рэспублікі Беларусь, цэнтр вобласці і раёна — 765 лет з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў"; -142 лет з дня прысваення ганаровага звання "Горад-герой"; -109 лет з часу абароны ў Вялікую Айчынную вайну; 333 года з часу атрымання граматы на магдэбургскае права; -112 лет з часу вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў; -109 лет з часу акупацыі нямецка-фашысцкімі захопнікамі
27 июня
Мадзялеўскі Павел (27.06.1722 — 24.01.1767), дзеяч каталіцкай царквы, пісьменнік, педагог — 110 лет со дня рождения Бароўскі Леан (27.06.1784 Пінскі павет, Брэсцкае ваяводства — 04.04.1846 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), літаратуразнавец, педагог, публіцыст, крытык, перакладчык, тэарэтык паэзіі і красамоўства — 48 лет со дня рождения Слізень Рафал Ратша (27.06.1803 ці 1804 Свіслацкі раён, Гродзенская вобласць ці Баранавіцкі раён, Брэсцкая вобласць — 20.05.1881), медальер, скульптар, архітэктар, жывапісец — 29 лет со дня рождения
Бароўскі Леан (27.06.1784 Пінскі павет, Брэсцкае ваяводства — 04.04.1846 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), літаратуразнавец, педагог, публіцыст, крытык, перакладчык, тэарэтык паэзіі і красамоўства — 48 лет со дня рождения Слізень Рафал Ратша (27.06.1803 ці 1804 Свіслацкі раён, Гродзенская вобласць ці Баранавіцкі раён, Брэсцкая вобласць — 20.05.1881), медальер, скульптар, архітэктар, жывапісец — 29 лет со дня рождения 28 июня
Марыя Казіміра дэ ля Гранж д'Арк, дачка Генрыха (28.06.1641 — 30.01.1716), каралева польская і вялікая княгіня літоўская, жонка Яна ІІІ Сабескага — 191 год со дня рождения Крычаўскія баі 1651 (чэрвень-ліпень 1651 Крычаў, г., Магілёўская вобласць), баі паміж казацка-сялянскімі войскамі і войскам ВКЛ у час антыфеадальнай вайны 1648–1651 гг. — 181 год з часу разгрому казацка-сялянскіх войск ўрадавымі вайскамі Камісія паліцыі абодвух народаў (28.06.1791 — 1795), цэнтральны калегіяльны орган дзяржаўнай улады Рэчы Паспалітай па стварэнні грамадскай бяспекі і выкананні судовай улады ў Велікапольскай, Малапольскай і Літоўскай (ВКЛ) правінцыях — 41 год з часу стварэння чатырохгадовым сеймам 1788–1792 гг Мінск, горад (пад 1067), сталіца Рэспублікі Беларусь, цэнтр вобласці і раёна — 765 лет з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў"; -142 лет з дня прысваення ганаровага звання "Горад-герой"; -109 лет з часу абароны ў Вялікую Айчынную вайну; 333 года з часу атрымання граматы на магдэбургскае права; -112 лет з часу вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў; -109 лет з часу акупацыі нямецка-фашысцкімі захопнікамі
29 июня
Казарскі Аляксандр Іванавіч (29.06.1798 Дуброўна, г., Віцебская вобласць — 28.06.1833), ваенны дзеяч, герой руска-турэцкай вайны 1828–1829 гг. — 34 года со дня рождения Стадніцкі Казімеж (29.06.1808 — 09.04.1886), польскі гісторык, генеалог, які вывучаў гісторыю ВКЛ, член Польскай АН у Кракаве — 24 года со дня рождения
