Важные события сентября 1885
сентябрь
Шчэрбіч (Шчэрбіц) Павел (09.1552 — 30.03.1609), польскі прававед, удзельнік рэдагавання Статута ВКЛ 1588 г. — 333 года со дня рождения Радзівіл Дамінік Мікалай, сын Аляксандра Людвіка (1648 ці 1653 — 27.07.1697), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 237 лет со дня рождения Слонімскі кардонна-папяровы завод "Альбярцін", ААТ (верасень 1809 Слонім, г., Гродзенская вобласць), адкрытае акцыянернае таварыства ў складзе канцэрна “Беллеспаперапрам” — 76 лет з часу пабудовы фабрыкі Турчыновіч Восіп (Іосіф Цэзар) Вікенцьевіч (09.1824 — ?), вучоны-гісторык, правазнавец, аўтар "Агляду гісторыі Беларусі са старажытнейшых часоў" (1857) – першай сістэматызаванай гісторыі Беларусі з даўнейшых часоў да канца ХVІІІ ст. — 61 год со дня рождения Віцебскі цэнтральны архіў старажытных актавых кніг (верасень 1862 Віцебск, г. — 1903), установа, створаная для захавання актавых кніг, складзеных да 1799 г. уключна — 23 года з часу стварэння
1 сентября
Шчучын, горад (1-я палова XV ст. Гродзенская вобласць), цэнтр Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці — 484 года з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах; 368 лет з часу першага ўпамінання ў Літоўскй метрыцы; 124 года з часу атрымання магдэбургскага права Жэра Караль Антоні (01.09.1743 — пасля 1798), беларускі і польскі пісьменнік, аўтар зборніка беларускіх, польскіх і лацінскіх фацэцый (анекдотаў), педагог — 142 года со дня рождения Каліноўскі Юзаф Андрэевіч (у манастве Святы Рафал) (01.09.1835 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 15.11.1907), удзельнік паўстання 1863–1864 гг., мемуарыст, рэлігійны дзеяч, святы Рымска-каталіцкай Царквы — 50 лет со дня рождения 
Язерскі Сямён Іванавіч (01.09.1852 Веткаўскі раён, Гомельская вобласць — 1921), расійскі ваенны дзеяч, генерал-лейтэнант (1910) — 33 года со дня рождения Федароўскі Міхал (01.09.1853 — 10.06.1923), польскі і беларускі фалькларыст, этнограф, археолаг, калекцыянер, член шматлікіх навуковых таварыстваў, даследчык духоўнай і матэрыяльнай культуры Заходняй Беларусі — 32 года со дня рождения
Язерскі Сямён Іванавіч (01.09.1852 Веткаўскі раён, Гомельская вобласць — 1921), расійскі ваенны дзеяч, генерал-лейтэнант (1910) — 33 года со дня рождения Федароўскі Міхал (01.09.1853 — 10.06.1923), польскі і беларускі фалькларыст, этнограф, археолаг, калекцыянер, член шматлікіх навуковых таварыстваў, даследчык духоўнай і матэрыяльнай культуры Заходняй Беларусі — 32 года со дня рождения 2 сентября
3 сентября
Богуш-Сестранцэвіч Станіслаў Іванавіч (03.09.1731 Свіслацкі раён, Гродзенская вобласць — 13.12.1826), вучоны, які працаваў у галіне гісторыі, філалогіі, медыцыны і інш., дзеяч Рымска-каталіцкай Царквы, заснавальнік Магілёўскай друкарні, член Расійскай АН і Пецярбургскай медыка-хірургічнай акадэміі, узнагароджаны ордэнамі Святога Андрэя Першазванага, Святога Аляксандра Неўскага, Белага Арла, Святога Уладзіміра IV ступені і інш. — 154 года со дня рождения Сапега Аляксандр Антоні, сын Юзафа (03.09.1773 — 08.09.1812 Дзярэчын, в., Зэльвенскі раён, Гродзенская вобласць), падарожнік, удзельнік мінералагічных экспедыцый, аўтар прац па неарганічнай хіміі, крышталяграфіі — 112 лет со дня рождения Міцкевіч Францішак Браніслаў (ахрышчаны 03.09.1796 Навагрудак, г., Гродзенская вобласць — 13.11.1862), удзельнік паўстання 1830–1831 гг. у Польшчы, Беларусі і Літве — 89 лет со дня рождения
4 сентября
Свіла, в., в. (04.09.1493) — 392 года з часу першага ўпамінання Брэсцкая Біблія (Радзівілаўская Біблія) (04.09.1563 Брэст, г.), помнік польскамоўнага кнігадрукавання ў Беларусі — 322 года з часу выдання Дрысенскі павет (04.09.1776 Докшыцы, г., Віцебская вобласць — 17.07.1924), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў XVІІІ—XX ст. у Расійскай Імперыі, Беларусі і СССР — 109 лет з часу ўтварэння Полацкая губерня (04.09.1776 — 23.12.1796), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Расійскай Імперыі — 109 лет з часу стварэння Славацкі Юльюш (04.09.1809 — 03.04.1849), польскі паэт, драматург, некаторыя творы якога прысвечаны Беларусі — 76 лет со дня рождения
5 сентября
6 сентября
Скорабагаты (Войшка-Скорабагаты) Аляксандр Дыянісій (06.09.1639 — 20.08.1699), ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, мемуарыст, удзельнік Паўночнай вайны 1655–1660 гг. і вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг. — 246 лет со дня рождения Мадзялеўскі Захарыюш (06.09.1648 — 13.07.1710), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, пісьменнік — 237 лет со дня рождения Кажэўнікаў Андрэй Львовіч (06.09.1802 — 02.05.1867), расійскі дзяржаўны дзеяч, які пэўны час працаваў на Беларусі — 83 года со дня рождения Радкевіч Яўген Аляксандравіч (06.09.1851 Віцебск, г. — 1930), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік руска-японскай вайны 1904–1905 гг., Першай сусветнай вайны на тэрыторыі Беларусі, генерал ад інфантэрыі, кавалер ордэна Святога Георгія 4-й ступені — 34 года со дня рождения Беларускае Таварыства Чырвонага Крыжа (1867), рэспубліканскае грамадскае аб'яднанне, створанае з мэтай аблягчэння чалавечых пакут, рашэння сацыяльных праблем, аказання дапамогі ахвярам узброеных канфліктаў і асобам, якія пацярпелі ў выніку экстрэмальных сітуацый, лаўрэат прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь "За духоўнае адраджэнне" (2022) — 18 лет з часу стварэння Расійскага таварыства апекавання параненых і хворых воінаў; -36 лет з часу стварэння Беларускага Таварыства Чырвонага Крыжа; 13 лет з часу стварэння Мінскага мясцовага ўпраўлення Расійскага таварыства апекавання параненых і хворых воінаў
7 сентября
Дэлямарс Адам Казімір, сын Яна (07.09.1664 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 22.04.1735), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 221 год со дня рождения Карыцкі Міхал (07.09.1714 Дзітрыкі, в., Гродзенская вобласць — 10.03.1781), паэт, педагог, грамадскі дзеяч — 171 год со дня рождения Шантыр Станіслаў (1764 ці каля 1763 Горспля, в., Расонскі раён, Віцебская вобласць — пасля 1846), мемуарыст, гісторык рэлігіі — 121 год со дня рождения Бараноўскі Ян (Іван) Юзаф (Іосіф), сын Марціна (07.09.1805 Смілавічы, г. п., Чэрвеньскі раён, Мінская вобласць — 30.03.1888), рэвалюцыянер, сацыяліст-утапіст, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 80 лет со дня рождения Нарбут Людвік, сын Тэадора (07.09.1832 Шаўры, в., Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць — 04.05.1863), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. на Беларусі і ў Літве — 53 года со дня рождения
Нарбут Людвік, сын Тэадора (07.09.1832 Шаўры, в., Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць — 04.05.1863), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. на Беларусі і ў Літве — 53 года со дня рождения 8 сентября
Кулікоўская бітва 1380 г. (Мамаева пабоішча) (08.09.1380), бітва на Куліковым полі паміж войскам вялікага князя маскоўскага Дзмітрыя Іванавіча Данскога і войскам Залатой Арды на чале з Мамаем — 505 лет з часу бітвы Аршанская бітва 1514 (08.09.1514 Аршанскі павет, Віцебскае ваяводства), адна з буйнейшых бітваў у ходзе вайны Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім 1512–1522 гг. — 371 год з часу бітвы Сапега Аляксандр Павел, сын Казіміра Яна Паўла (08.09.1672 — 04.01.1734 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 213 лет со дня рождения Сабалеўскі Людвік (08.09.1791 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 10.07.1830), вучоны-філолаг, бібліёграф — 94 года со дня рождения Трубяцкі Мікалай Мікалаевіч (08.09.1836 — 02.08.1902), дзяржаўны дзеяч, генерал-лейтэнант, губернатар Мінскай губерні (1886–1902), які шмат зрабіў для эканамічнага і культурнага развіцця Мінска — 49 лет со дня рождения
9 сентября
Катлярэўскі Іван Пятровіч (09.09.1769 — 10.11.1838), украінскі пісьменік, пачынальнік новай украінскай літаратуры, аўтар паэмы "Энеіда", п'ес "Наталка-Палтаўка" і "Маскаль-чараўнік"; пад уплывам "энеіды" Катлярэўскага былі напісаны беларускія ананімныя паэмы "Энеіда навыварат" і "Тарас на Парнасе" — 116 лет со дня рождения Карнілаў Іван Пятровіч (09.09.1811 — 15.07.1901), расійскі дзяржаўны дзеяч, асветнік, папячыцель Віленскай навучальнай акругі, кіраваў дзейнасцю Віленскай археаграфічнай камісіі, якая па яго ініцыятыве выдала 4 тамы Археаграфічнага зборніка дакументаў і Тураўскае евангелле, у якіх шмат звестак па гісторыі Беларусі і Літвы — 74 года со дня рождения Пятосін Іосіф Сцяпанавіч (09.09.1882 Бабруйскі павет, Мінская губерня — 21.10.1938 Мінск, г.), вучоны-матэматык, адзін са стваральнікаў беларускай матэматычнай школы — 3 года со дня рождения
10 сентября
Высоцкі Пётр Яцак (10.09.1797 — 06.01.1874), адзін з кіраўнікоў паўстання 1830–1831 гг. у Польшчы, Беларусі і Літве — 88 лет со дня рождения Файніцкі Іван Якаўлевіч (10.09.1847 Гомель, г. — 02.10.1913), расійскі юрыст-крыміналіст, педагог — 38 лет со дня рождения Карынфскі Апалон Апалонавіч (10.09.1868 — 12.01.1937), рускі паэт, перакладчык, аўтар перакладаў на рускую мову шэрага твораў Я. Купалы, А. Міцкевіча, Ю. Славацкага, П. Беранжэ і інш. — 17 лет со дня рождения Віснеўскі Уладзіслаў Марцінавіч (10.09.1874 Брэст, г. (?) — 27.04.1933), фатограф, дзяржаўны дзеяч — 11 лет со дня рождения
11 сентября
Пелікан Вацлаў Вацлававіч (Венцаслаў Венцаслававіч) (11.09.1790 Слонім, г., Гродзенская вобласць — 21.06. ці 09.07.1873), расійскі і беларускі вучоны ў галіне хірургіі, дзяржаўны, палітычны і грамадскі дзеяч — 95 лет со дня рождения Піён Марыс (Маўрыцы) (11.09.1801 — 14.02.1869), танцоўшчык, балетмайстар, тэатральны дзеяч, стваральнік і кіраўнік Віцебскага балета Піёна — 84 года со дня рождения Ястржэмбскі Іван (Ян Фердынанд) Львовіч (11.09.1814 Рэчыцкі павет, Мінская губерня — пасля 1883), рэвалюцыянер-петрашэвец, эканаміст — 71 год со дня рождения Раманаў Еўдакім Раманавіч (11.09.1855 Нова-Беліца, мяст., Гомельскі павет, Магілёўская губерня (цяпер цяпер у межах г. Гомель) — 20.01.1922), этнограф, фалькларыст, археолаг, літаратар, мовазнавец, краязнавец, педагог, правадзейны член Рускага геаграфічнага таварыства, Маскоўскага таварыства аматараў прыродазнаўства, антрапалогіі і этнаграфіі, Маскоўскага археалагічнага таварыства, Віцебскага статыстычнага камітэта — 30 лет со дня рождения Фалькенгайн Эрых фон (11.09.1861 — 08.04.1922), германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, які ў сакавіку 1918 г. прызнаў Беларускую Народную Рэспубліку і падтрымаў яе Раду, генерал ад інфантэрыі — 24 года со дня рождения
12 сентября
Аскерка Сцяпан Міхаіл (12.09.1712 Навагрудчына — 1780), эканаміст, юрыст, які ўпершыню ўвёў у навуковы ўжытак слова "план" — 173 года со дня рождения Сапега Аляксандр Міхал, сын Казіміра Лявона (12.09.1730 — 28.05.1793), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, генерал-маёр — 155 лет со дня рождения Дохтураў (Дахтуроў) Дзмітрый Сяргеевіч (12.09.1759 — 24.11.1816), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г. на Беларусі, генерал ад інфантэрыі — 126 лет со дня рождения Грыгаровіч Іван (Іаан) (12.09.1790 ці 06.09.1792 Слаўгарад, г., Магілёўская вобласць — 1852 ці 1862), археограф, складальнік першага беларускага археаграфічнага зборніка "Беларускі архіў старажытных грамат" (1824), гісторык, краязнавец, пісьменнік, праваслаўны царкоўны дзеяч — 95 лет со дня рождения Авенарыус Мікалай Пятровіч (12.09.1834 — 17.07.1903), дзеяч народнай асветы, археолаг, краязнавец, педагог, адзін з заснавальнікаў Маладзечанскай настаўніцкай семінарыі (1864–1920) — 51 год со дня рождения
13 сентября
Незабытоўскі Кіпрыян-Юзаф, сын Станіслава (ахрышчаны 13.09.1779 — 10.01.1837), рэлігійны дзеяч, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 106 лет со дня рождения Круповіч Маўрыцы (13.09.1823 Гродна, г. — 24.01.1891), вучоны-гісторык, архівіст, журналіст, навуковы сакратар Віленскай археалагічнай камісіі — 62 года со дня рождения Чаховіч Кароль (13.09.1832 — 04.06.1902), расійскі вучоны-фізік, прыродазнавец і педагог беларускага паходжання — 53 года со дня рождения Цыбульскі Напалеон (Нікадзім) Восіпавіч (13.09.1854 Крываносы, в., Астравецкі раён, Гродзенская вобласць — 26.04.1919), беларускі і польскі вучоны-фізіёлаг, філосаф, грамадскі дзеяч, член АН Польшчы — 31 год со дня рождения Таганаў Андрэй Іванавіч (13.09.1871 — 25.10.1948), удзельнік барацьбы за савецкую ўладу на Беларусі — 14 лет со дня рождения
14 сентября
Нясвіжскі касцёл Божага Цела (Фарны касцёл) (14.09.1589 Нясвіж, г., Мінская вобласць), першы помнік архітэктуры барока на тэрыторыях Беларусі і Польшчы, які разам з Нясвіжскім палацава-паркавым ансамблем уключаны ў спіс аб'ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, занесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь — 296 лет з пачатку будаўніцтва Клакоцкі Геранім (14.09.1664 — 08.10.1721), дзяржаўны дзеяч, дзеяч каталіцкай царквы — 221 год со дня рождения Ромер Міхал (14.09.1778 — 14.01.1853), грамадска-палітычны дзеяч Літвы і Беларусі — 107 лет со дня рождения Анчыц Зігмунт (14.09.1783 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 05.06.1855), акцёр, антрэпрэнёр — 102 года со дня рождения Гузікаў Міхаіл Іосіфавіч (14.09.1806 Шклоў, г., Магілёўская вобласць — 21 ці 27.10.1837), музыкант, віртуоз-ксілафаніст, распрацоўшчык сучаснай канструкцыі ксілафона — 79 лет со дня рождения
15 сентября
Кацярына Габсбург, дачка Фердынанда І Габсбурга (15 ці 25.09.1533 — 28 ці 29.02.1572), вялікая княгіня Вялікага Княства Літоўскага, каралева Польшчы, трэцяя жонка Жыгімонта ІІ Аўгуста — 352 года со дня рождения Панятоўскі Станіслаў, сын Францішка (15.09.1676 — 29.08.1762), дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай, генерал артылерыі Вялікага Княства Літоўскага, генерал кавалерыі шведскай арміі, генерал-лейтэнант польскага войска, удзельнік Паўночнай вайны 1700–1721 гг. — 209 лет со дня рождения Панятоўскі Казімір, сын Станіслава (15.09.1721 — 13.04.1800), дзяржаўны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай, генерал — 164 года со дня рождения Кісялеўскі Матэвуш (15.09.1738 — да 15.05.1802), архітэктар — 147 лет со дня рождения Мінская духоўная семінарыя імя Трох Свяціцеляў Беларускай Праваслаўнай Царквы (Беларускага Экзархата Маскоўскага Патрыярхата) (15.09.1785 Жыровічы, в., Слонімскі раён, Гродзенская вобласць), вышэйшая багаслоўская навучальная ўстанова Беларускай Праваслаўнай Царквы — 100 лет з часу адкрыцця
16 сентября
Кутузаў (Галянішчаў-Кутузаў) Міхаіл Іларыёнавіч (16.09.1745 — 28.04.1813), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал-фельдмаршал, жыццё якога звязана з Беларуссю — 140 лет со дня рождения Васілевіч Язэп (Іосіф) Ігнатавіч (16.09.1870 Крывічы, г. п., Мядзельскі раён, Мінская вобласць — 1934(?)), дзеяч беларускага нацыянальна-вызваленчага руху, археолаг, педагог — 15 лет со дня рождения Какурын Мікалай Яўгенавіч (16.09.1883 — 29.07.1936), ваенны дзеяч, удзельнік барацьбы за савецкую ўладу на Беларусі, гісторык, аўтар прац па гісторыі грамадзянскай вайны ў СССР, кавалер ордэна Чырвонага Сцяга — 2 года со дня рождения
Васілевіч Язэп (Іосіф) Ігнатавіч (16.09.1870 Крывічы, г. п., Мядзельскі раён, Мінская вобласць — 1934(?)), дзеяч беларускага нацыянальна-вызваленчага руху, археолаг, педагог — 15 лет со дня рождения Какурын Мікалай Яўгенавіч (16.09.1883 — 29.07.1936), ваенны дзеяч, удзельнік барацьбы за савецкую ўладу на Беларусі, гісторык, аўтар прац па гісторыі грамадзянскай вайны ў СССР, кавалер ордэна Чырвонага Сцяга — 2 года со дня рождения 17 сентября
Ліда, горад (1323 Лідскі раён, Гродзенская вобласць), цэнтр Лідскага раёна Гродзенскай вобласці — 562 года з часу заснавання вялікім князем Гедзімінам; 295 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Тышкевіч Тадэвуш (Фадзей), сын Станіслава Антонія (17.09.1774 — 15.04.1852), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ і Расійскай Імперыі, генерал, удзельнік паўстанняў 1794 г. і 1830–1831 гг., вайны 1812 г. — 111 лет со дня рождения "Агатка, ці Прыезд пана", опера (17.09.1784 Нясвіж, г., Мінская вобласць), камічная опера Я. Д. Голанда, першы вядомы арыгінальны музычна-сцэнічны твор, створаны і пастаўлены на Беларусі — 101 год з дня прэм'еры Крупчыцкі бой 1794 г. (17.09.1794 Крупчыцы, в., Кобрынскі павет, Гродзенская губерня), бітва паміж паўстанцамі і рускім войскам у час паўстання 1794 г. — 91 год з часу бітвы Гродзенская абласная навуковая бібліятэка імя Я.Ф. Карскага (17.09.1830 Гродна, г.), дзяржаўная ўстанова культуры, лаўрэат спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь дзеячам культуры і мастацтва (2008) — 55 лет з часу стварэння
18 сентября
Шадурскі Станіслаў (18.09.1726 Дынабург, каля г. (цяпер г. Даўгаўпілс, Латвія) — 1789), беларускі і польскі філосаф, які зрабіў значны ўклад у развіццё навукі і грамадскай думкі Беларусі, Літвы і Польшчы — 159 лет со дня рождения Карташэўскі Рыгор Іванавіч (18.09.1777 — 12.08.1840), расійскі дзеяч асветы ў Беларусі, па ініцыятыве якога ў 1834 г. у Віцебску была створана першая настаўніцкая семінарыя — 108 лет со дня рождения Лапацінскі Ігнат Дамінік Францішак, сын Юзафа Мікалая (18.09.1822 Дрысенскі павет — 11.05.1882), дзяржаўны дзеяч, удзельнік паўстання 1863–1864 гг. — 63 года со дня рождения
19 сентября
Генрых Валезы (Генрых ІІІ Валуа), сын Генрыха ІІ Валуа (19.09.1551 — 02.08.1589), герцаг Анжуйскі, кароль польскі і вялікі князь літоўскі, кароль Францыі — 334 года со дня рождения Севяргін Васіль Міхайлавіч (19.09.1765 — 29.11.1826), расійскі мінералог, хімік, асветнік, які даў прыродазнаўчае і этнаграфічнае апісанне беларускіх губерняў, акадэмік Пецярбургскай АН — 120 лет со дня рождения Сухадольскі Януар Іванавіч (Янавіч) (19.09.1797 Гродна, г. — 20.03.1875), жывапісец-баталіст, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Польшчы, Беларусі і Расіі, удзельнік руска-турэцкай вайны 1828–1829 гг., паўстання 1830–1831 гг. — 88 лет со дня рождения Ігнацьеў Руф Гаўрылавіч (19.09.1819 ці 1829 — 14.01.1886), расійскі вучоны-гісторык, археолаг, этнограф, музыказнавец, харавы дырыжор, які даследаваў гісторыю і культуру Беларусі — 56 лет со дня рождения Паеўскі Леў Сямёнавіч (19.09.1850 Віленская губерня — 1919), гісторык, краязнавец, даследчык царкоўнай гісторыі XVIII–XIX стст., гісторыі гарадоў і мястэчак Беларусі, пытанняў археалогіі, праваслаўны святар — 35 лет со дня рождения
Сухадольскі Януар Іванавіч (Янавіч) (19.09.1797 Гродна, г. — 20.03.1875), жывапісец-баталіст, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Польшчы, Беларусі і Расіі, удзельнік руска-турэцкай вайны 1828–1829 гг., паўстання 1830–1831 гг. — 88 лет со дня рождения Ігнацьеў Руф Гаўрылавіч (19.09.1819 ці 1829 — 14.01.1886), расійскі вучоны-гісторык, археолаг, этнограф, музыказнавец, харавы дырыжор, які даследаваў гісторыю і культуру Беларусі — 56 лет со дня рождения Паеўскі Леў Сямёнавіч (19.09.1850 Віленская губерня — 1919), гісторык, краязнавец, даследчык царкоўнай гісторыі XVIII–XIX стст., гісторыі гарадоў і мястэчак Беларусі, пытанняў археалогіі, праваслаўны святар — 35 лет со дня рождения 20 сентября
Касакоўскі Браніслаў (20.09.1687 Мінскае ваяводства — 03.11.1722), дзеяч каталіцкай царквы, драматург — 198 лет со дня рождения Кварэнгі (Гварэнгі) Джакома (20 ці 21.09.1744 — 02.03.1817), расійскі архітэктар, паводле праекта якога пабудаваны Полацкі Богаяўленскі манастыр — 141 год со дня рождения Страйноўскі Іеранім (Геранім) (20.09.1752 ці 1754 — 05.08.1815), асветнік, мысліцель, правазнавец, рэлігійны дзеяч — 133 года со дня рождения Коцел Юзаф, сын Тадэвуша Коцела (20.09.1764 — 18.07.1810), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, адзін з кіраўнікоў паўстання 1794 г. — 121 год со дня рождения Кукальнік Нестар Васілевіч (20.09.1809 — 20.12.1868), драматург і паэт — 76 лет со дня рождения
21 сентября
Ядвіга Ягелонка, дачка Казіміра IV Ягелончыка (21.09.1457 — 18.02.1502), герцагіня баварская, жонка герцага Георга Вітэльсбаха Багатага — 428 лет со дня рождения Браніцкі Ян Клеменс, сын Стафана Мікалая (21.09.1689 — 09.10.1771), дзяржаўны дзеяч, адзін з самых уплывовых магнатаў Рэчы Паспалітай — 196 лет со дня рождения Грум-Гржымайла Кандрат Іванавіч (21.09 ці 02.10.1794 Магілёў, г. — 02 ці 26.09.1874), урач, грамадскі дзеяч, выдавец і рэдактар медыцынскай газеты "Друг здравия" (1833–1869), кавалер ордэна святой Ганны ІІ ст., святога Станіслава ІІІ ст., святога роўнаапостальнага князя Уладзіміра ІІІ і ІV ст. — 91 год со дня рождения Гродзенская губерня (21.09.1801 — 1921), былая адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка — 84 года з часу стварэння Новікаў Якім Іванавіч (21.09.1874 Дарынполле, в., Веткаўскі раён, Гомельская вобласць — ?), удзельнік руска-японскай вайны 1904–1905 гг., Першай сусветнай вайны, Георгіеўскі кавалер — 11 лет со дня рождения
22 сентября
Келпш Міхал (22.09.1718 Беларусь — 05.06.1765), дзеяч каталіцкай царквы, прапаведнік, паэт, перакладчык — 167 лет со дня рождения Пуслоўскі Францішак Ксаверы, сын Войцеха (ахрышчаны 22.09.1806 Старыя Пескі, в., Бярозаўскі раён, Брэсцкая вобласць — 09.01.1874), дзяржаўны дзеяч, падарожнік, калекцыянер — 79 лет со дня рождения Дубноў Сямён Маркавіч (22.09.1860 Мсціслаў, г., Магілёўская вобласць — 12.1941), яўрэйскі гісторык і публіцыст, аўтар даследаванняў па сусветнай гісторыі яўрэяў (пераважна беларускіх), грамадскі дзеяч — 25 лет со дня рождения Прэс Міхаіл Ісакавіч (22.09.1871 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 22.12.1938), скрыпач-віртуоз — 14 лет со дня рождения Мранговіус Вільям Юльевіч (22.09.1874 — 1938), вучоны ў галіне венералогіі і дэрматалогіі, заснавальнік кафедры скурна-венерычных хвароб БДУ — 11 лет со дня рождения
23 сентября
Радзівіл (дзявочае Сангушка) Ганна Катажына (Ганна Кацярына) (23.09.1676 Ракаў, аг., Валожынскі раён, Мінская вобласць — 23.10.1746), стваральніца шэрага прадпрыемстваў на тэрыторыі Беларусі — 209 лет со дня рождения Масальскі Эдвард Тамаш Ануфрыевіч (23.09.1799 Рудаўка, в., Слуцкі павет, Мінская губерня (цяпер Нясвіжскі раён, Мінская вобласць) — 28.06.1879), польскі пісьменнік, публіцыст — 86 лет со дня рождения Віславух Фелікс (Фелікс-Антон) Аўгусцінавіч (23.09.1833 Рэчыцкі павет, Мінская губерня — пасля 1869), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. у Літве і на Беларусі, у эміграцыі (Францыя) — 52 года со дня рождения Курака Міхаіл Канстанцінавіч (23.09.1872 Краснапольскі раён, Магілёўская вобласць — 08.02.1920), вучоны-самавук, металург, заснавальнік школы расійскіх доменшчыкаў, удзельнік рэвалюцыі 1905–1907 гг. — 13 лет со дня рождения Брохес Рахіль Вульфаўна (23.09.1880 Мінск, г. — 1941), пісьменнца, драматург — 5 лет со дня рождения
24 сентября
Незабітоўскі (Незабытоўскі) Станіслаў Прэцлаў, сын Мікалая (24.09.1641 Ятра, в., Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць — 11.11.1717), мемуарыст, успаміны якога з'яўляюцца каштоўнай крыніцай па гісторыі грамадска-палітычнага жыцця Беларусі і Літвы канца ХVІІ ст., дзяржаўны і гаспадарчы дзеяч — 244 года со дня рождения Альтранштацкае перамір'е 1706 (24.09.1706), дагавор паміж шведскім каралём Карлам ХІІ і саксонскім курфюрстам, каралём польскім і вялікім князем літоўскім Аўгустам ІІ — 179 лет заключана Валовіч Антоні Эразм (24.09.1711 — 06.07.1770), дзяржаўны і рэлігійны дзеяч ВКЛ — 174 года со дня рождения Бярновіч Міхал (24.09.1734 Слуцкі павет, Мінская губерня — пасля 1802), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага — 151 год со дня рождения Пацёмкін Рыгор Аляксандравіч (24.09.1739 Смаленская губерня — 16.10.1791), расійскі дзяржаўны і ваенны дзеяч, генерал-фельдмаршал, фаварыт Кацярыны ІІ, валодаў землямі на Беларусі — 146 лет со дня рождения
25 сентября
Белакаменская бітва 1604 (25.09.1604), бітва, якая адбылася паміж войскамі ВКЛ і Швецыі ў час вайны Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600–1629 гг. пад Белым Каменем (цяпер Пайдэ, Эстонія) — 281 год адбылася Максімаў Сяргей Васільевіч (25.09.1831 — 03.06.1901), расійскі і беларускі этнограф, фалькларыст, пісьменнік — 54 года со дня рождения Федаровіч Вацлаў Пятровіч (25.09.1848 Магілёў, г. — 25.01.1911), краязнавец, калекцыянер, юрыст, член-карэспандэнт Кракаўскай АН, ганаровы член Віцебскай вучонай архіўнай камісіі — 37 лет со дня рождения Жарабцова-Андрэева Ганна Рыгораўна (25.09.1868 Гродна, г. — ?), расійская спявачка, педагог — 17 лет со дня рождения Паўловіч Сяргей Канстанцінавіч (25.09.1875 Асаўцы, в., Кобрынскі павет, Гродзенская губерня (цяпер Драгічынскі раён, Брэсцкая вобласць) — 16.09.1940), грамадска-культурны і рэлігійны дзеяч, багаслоў, перакладчык, педагог, які адыграў значную ролю ў пашырэнні пісьменнасці, асветы на роднай мове ў Заходняй Беларусі, фалькларыст — 10 лет со дня рождения
26 сентября
Іяўлевіч (Яўлевіч) Ігнацій (26.09.1619 Магілёў, г. — каля 1686 ці паміж 1667 і 1681), педагог-асветнік, пісьменнік, грамадскі і царкоўны дзеяч — 266 лет со дня рождения Гурка Іосіф Аляксандравіч (26.09.1782 — 21.12.1857), дзяржаўны і ваенны дзеяч, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г. і замежных паходаў Рускай арміі 1813–1814 гг., генерал-лейтэнант — 103 года со дня рождения Стажэнскі (Старжынскі) Віктар Вацлаў (Віктар Мацвеевіч) (26.09.1826 — 31.05 ці 06.1882), грамадскі дзеяч ліберальнага кірунку 1860-х гг. — 59 лет со дня рождения Бардзілоўскі Іван Каятанавіч (26.09.1852 Лучыцы, в., Петрыкаўскі раён, Гомельская вобласць — 30.11.1903), прыродазнавец, педагог, які падрыхтаваў да выдання рукапіс працы І. Ф. Шмальгаўзена "Флора Паўднёва-Заходняй Расіі" — 33 года со дня рождения Альдэнбург Сяргей Фёдаравіч (26.09.1863 — 28.02.1934), вучоны-ўсходазнавец, аўтар прац па гісторыі культуры і рэлігіі старажытнай і сярэдневяковай Індыі, акадэмiк НАН Беларусi, Пецярбургскай АН, АН СССР — 22 года со дня рождения
27 сентября
Стафан (Стэфан) Баторый (27.09.1533 — 12.12.1586), дзяржаўны дзеяч, палкаводзец, князь трансільванскі, вялікі князь Вялікага Княства Літоўскага і кароль польскi — 352 года со дня рождения Кірхгольмская бітва 1605 г. (27.09.1605 Кірхгольм, в. (цяпер г. Саласпілс, Латвія)), бітва, якая адбылася ў час вайны Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600–1629 гг. — 280 лет з часу бітвы Гарпе Васіль Іванавіч (1762 ці 1765 — 03.03.1814), расійскі ваенны дзеяч, генерал-маёр, удзельнік абароны Полацка, Віцебска і Барысава ў Айчынную вайну 1812 г. — 123 года со дня рождения Вішнеўскі Міхал (27.09.1794 — 22.12.1865), польскі гісторык літаратуры, філосаф, у працах якога ёсць беларускія матэрыялы — 91 год со дня рождения Патапаў Аляксандр Львовіч (27.09.1818 — 05.11.1886), расійскі дзяржаўны дзеяч, Віленскі, Ковенскі, Гродзенскі і Мінскі генерал-губернатар, галоўны начальнік Віцебскай і Магілёўскай губерняў, камандуючы войскамі Віленскай ваеннай акругі, генерал ад кавалерыі — 67 лет со дня рождения
Гарпе Васіль Іванавіч (1762 ці 1765 — 03.03.1814), расійскі ваенны дзеяч, генерал-маёр, удзельнік абароны Полацка, Віцебска і Барысава ў Айчынную вайну 1812 г. — 123 года со дня рождения Вішнеўскі Міхал (27.09.1794 — 22.12.1865), польскі гісторык літаратуры, філосаф, у працах якога ёсць беларускія матэрыялы — 91 год со дня рождения Патапаў Аляксандр Львовіч (27.09.1818 — 05.11.1886), расійскі дзяржаўны дзеяч, Віленскі, Ковенскі, Гродзенскі і Мінскі генерал-губернатар, галоўны начальнік Віцебскай і Магілёўскай губерняў, камандуючы войскамі Віленскай ваеннай акругі, генерал ад кавалерыі — 67 лет со дня рождения 28 сентября
Аляхновіч Міхал (28.09.1746 — 05.04.1782), правазнавец, педагог-піяр, прафесар права ў Галоўнай школе Вялікага Княства Літоўскага — 139 лет со дня рождения Пшыбыльскі Вацлаў (28.09.1828 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 25.12.1872), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг., літаратар — 57 лет со дня рождения Кусцінскі Міхаіл Францавіч (28.09.1829 Завідзічы, в., Лепельскі раён, Віцебская вобласць — 1905), вучоны-археолаг, які ўпершыню на Беларусі пачаў фатаграфаваць працэс раскопак і складаць фотатэку помнікаў старажытнасцей Віцебскай і суседніх губерняў, член Маскоўскага археалагічнага таварыства — 56 лет со дня рождения Камітэт па справах заходніх губерняў (28.09.1831 — 31.01.1848), вышэйшы дарадчы орган пры цару Мікалаю І для выпрацоўкі законапалажэнняў і мерапрыемстваў па аслабленні польскага і ўмацаванні рускага ўплыву ў адносінах да Беларусі, Літвы і Правабярэжнай Украіны — 54 года з часу стварэння ў сувязі з паўстаннем 1830—1831 гг. Касовіч Пётр Самсонавіч (Сямёнавіч) (28.09.1862 Горкі, г., Магілёўская вобласць — 26.08.1915), расійскі арграхімік, глебазнавец, фізіёлаг раслін, педагог — 23 года со дня рождения
29 сентября
Статут Вялікага Княства Літоўскага 1529 г. (29.09.1529 — 01.03.1566), звод законаў феадальнага права — 356 лет з часу ўвядзення ў дзеянне Мазавіцкі Міхал (29.09.1618 — 23.02.1684), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, пісьменнік — 267 лет со дня рождения Дуброўскі Міхал (29.09.1633 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 07.01.1694), дзеяч каталіцкай царквы ў ВКЛ — 252 года со дня рождения Жаба Станіслаў, сын Яна Казіміра (29.09.1710 Вялікае Княства Літоўскае — 27.06.1774), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 175 лет со дня рождения Радзівіл Міхал Геранім, сын Марціна Мікалая (29.09.1744 — 28.03.1831), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, мецэнат — 141 год со дня рождения
Радзівіл Міхал Геранім, сын Марціна Мікалая (29.09.1744 — 28.03.1831), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, мецэнат — 141 год со дня рождения 30 сентября
Канарскі Станіслаў (сапраўднае Еранім Францішак) (30.09.1700 — 03.08.1773), асветнік, педагог і публіцыст, рэфарматар піярскіх школ на тэрыторыі Польшчы, Беларусі, Літвы — 185 лет со дня рождения Пац (Пацавіч) Міхал, сын Антонія Міхала (30.09.1754 — 29.01.1800), дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, генерал-маёр войска ВКЛ — 131 год со дня рождения Драгаманаў Міхаіл Пятровіч (30.09.1841 — 02.07.1895), украінскі публіцыст, гісторык, філосаф, літаратуразнавец, фалькларыст, дзеяч украінскага нацыянальна-вызваленчага руху, які на аснове параўнальна-гістарычнага метаду разглядаў гістарычнае мінулае, культуру, традыцыі беларускага народа — 44 года со дня рождения Гумоўскі Марыян (30.09.1881 — 01.11.1974), польскі нумізмат, гісторык, музеязнавец, які пэўны час быў дырэктарам музея Чапскіх — 4 года со дня рождения
