Важные события апреля 1869
апрель
Барч Фрыдрых (красавік 1552 — 21.11.1609 Смаленск, г.), дзеяч каталіцкай царквы ў Рэчы Паспалітай, рэктар Віленскай акадэміі, спавядальнік караля польскага і вялікага князя літоўскага Жыгімонта ІІІ, аўтар казанняў, палемічных і аскетычных твораў на лацінскай мове — 317 лет со дня рождения Быхаўскае выступленне сялян 1740 (красавік 1740 — май 1740), выступлнне ў Быхаўскім старастве з-за злоўжыванняў мясцовай адміністрацыі і ўзмацнення рэлігійных супярэчнасцей — 129 лет адбылося Дзісенскі павет (красавік 1793 — 15.01.1940), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка на тэрыторыі Беларусі — 76 лет з часу ўтварэння Жаба Напалеон Фелікс (красавік 1803 або 1805 — 17.06.1885), літаратар і падарожнік, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 66 лет со дня рождения "Прамяністыя", (Таварыства сяброў карыснай забавы), арганізацыя (красавік 1820 — чэрвень 1820), легальная патрыятычная арганізацыя студэнтаў Віленскага ўніверсітэта — 49 лет з пачатку існавання
1 апреля
Брацянка, в. (Навагрудскі р-н) (01.04.1428), вёска ў Гарадзечанскім сельсавеце Навагрудскага раёна — 441 год з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах "Устава на валокі" 1557 (01.04.1557), закон аб правядзенні валочнай памеры, адзін з галоўных дакументаў аграрнай рэформы ХVІ ст. на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага — 312 лет з часу зацвярджэння Калантай (Калонтай) Гуга (01.04.1750 — 28.02.1812), палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай, філосаф, педагог, публіцыст, адзін з аўтараў Канстытуцыі 3 мая 1791 г., адзін з вядучых ідэолагаў, потым кіраўнік "левага" ("якабінскага") крыла ў час паўстання 1794 г. — 119 лет со дня рождения Здановіч Юзаф Стафан (01.04.1786 — 1839), польскі камедыйны акцёр, спявак, які пэўны час працаваў на Беларусі — 83 года со дня рождения Забелін Іосіф Вікенцьевіч (01.04.1833 ці 1834 Віцебская губерня — 07.12.1875), вучоны-медык, заснавальнік рускай фармакалогіі — 36 лет со дня рождения
2 апреля
Полацкі павет (02.04.1777 — 17.07.1924), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінкіа БССР — 92 года з часу заснавання Баброўскі Павел Восіпавіч (02.04.1832 Вільня, каля г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 16.02.1905), гісторык, этнограф, ваенны дзеяч, генерал ад інфантэрыі — 37 лет со дня рождения Нарбут Францішак, сын Тэадора (02.04.1842 Шаўры, в., Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць — 07.10.1892), удзельнік паўстання 1863–1864 гг., інжынер — 27 лет со дня рождения Пухальскі Уладзімір Вячаслававіч (02.04.1848 Мінск, г. — 23.02.1933), расійскі і ўкраінскі піяніст, педагог, кампазітар і музычны дзеяч, заслужаны прафесар Украіны — 21 год со дня рождения
4 апреля
Сапега Леў Іванавіч, сын Івана Іванавіча (04.04.1557 Астроўна, в., Бешанковіцкі раён, Віцебская вобласць — 07.07.1633), дзяржаўны, палітычны, грамадскі і ваенны дзеяч ВКЛ, дыпламат, мысліцель — 312 лет со дня рождения Скірмунт Амброжый Вінцэнт, сын Аляксандра (04.04.1776 — да 1840), дзяржаўны дзеяч — 93 года со дня рождения Гашкевіч Іосіф Антонавіч (04.04.1814 Стралічава, в., Хойніцкі раён, Гомельская вобласць — 05.10.1875), дыпламат, мовазнавец, даследчык Японіі і Кітая, арыенталіст, натураліст, лаўрэат Дзямідаўскай прэміі Пецярбургскай АН (1858) — 55 лет со дня рождения Лявіцкі Анатоль (Lewіckі) (04.04.1841 — 25.04.1899), вучоны-гісторык, даследчык гісторыі Вялікае Княства Літоўскае і Польшчы пераважна XV ст., член-карэспандэнт Польскай АН у Кракаве — 28 лет со дня рождения Барэцці Вікенцій Восіпавіч (04.04.1859 — 02.07.1932), фатограф, удзельнік фатаграфічных выставак — 10 лет со дня рождения
5 апреля
Гячэвіч (Гечан-Гячэвіч) Вінцэнт (Вікенцій Іванавіч) (05.04.1770 — 19.03.1840), дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай і Расійскай імперыі — 99 лет со дня рождения Радзівіл Канстанцін, сын Мацея (05.04.1793 — 06.04.1869), палітычны дзеяч, мецэнат, адзін з першых беларускіх фалькларыстаў — 76 лет со дня рождения Берг Мікалай Васілевіч (05.04.1823 — 28.06.1884), расійскі гісторык, публіцыст, паэт, перакладчык, даследчык паўстанняў 1830–1831 і 1863–1864 гг. — 46 лет со дня рождения
6 апреля
Герцэн Аляксандр Іванавіч (06.04.1812 — 21.01.1870), рускі пісьменнік, публіцыст, філосаф, выступаў за нацыянальнае самавызначэнне беларусаў — 57 лет со дня рождения Пыпін Аляксандр Мікалаевіч (06.04.1833 — 09.12.1904), расійскі літаратуразнавец, этнограф, фалькларыст, які ўпершыню ахарактарызаваў і абагульніў найважнейшыя працы па беларускай этнаграфіі і фальклору, акадэмік Пецярбургскай АН — 36 лет со дня рождения
8 апреля
Забароўскі Анзельм (08.04.1718 — 09.12.1774 Нясвіж, г., Мінская вобласць), дзеяч каталіцкай царквы ў ВКЛ — 151 год со дня рождения Мінскае генерал-губернатарства (08.04.1831 Мінск, г. — 1834), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Расійскай імперыі — 38 лет з часу стварэння Вейсенгоф Юзаф (08.04.1860 — 06.07.1932), польскі пісьменнік, жыццё і творчасць якога звязаны з Беларуссю — 9 лет со дня рождения Цвяткоў Васіль Аляксеевіч (08.04.1866 — 16.10.1933), расійскі артыст оперы (бас), педагог, які пэўны час (1925–1928) кіраваў вакальным класам Беларускага дзяржаўнага музыкальнага тэхнікума — 3 года со дня рождения
9 апреля
Багуслаўскі Войцех Рамуальд (09.04.1757 — 23.07.1829), польскі рэжысёр,драматург, драматычны артыст, оперны спявак (бас), педагог, тэатральны дзеяч, арганізатар тэатра ў Вільні (1785) — 112 лет со дня рождения Кавалеўская Софія (09.04.1853 Малыя Бакшты, в., Маладзечанскі раён, Мінская вобласць — 22.02.1918 Мінск, г.), фалькларыстка, этнограф, пісьменніца — 16 лет со дня рождения
11 апреля
Маркевіч Ануфрый (11.04.1753 Навагрудчына — 1807(?)), асветнік, юрыст — 116 лет со дня рождения Галухоўскі Юзаф (11 ці 14.04.1797 — 22.11.1858), філосаф-ідэаліст, педагог — 72 года со дня рождения Зянковіч Леан (11.04.1808 Пружанскі раён, Брэсцкая вобласць — 12.12.1870), польскі паэт, публіцыст, мемуарыст, выдавец, удзельнік паўстання 1830–1831 гг., у эміграцыі (Францыя) — 61 год со дня рождения Савіна Марыя Гаўрылаўна (11.04.1854 — 21.09.1915), расійская актрыса, якая пэўны час працавала ў Беларусі — 15 лет со дня рождения Маркевіч Арсен Іванавіч (11.04.1855 Брэст, г. — 18.01.1942), архівіст, літаратуразнавец, гісторык, аўтар прац па археалогіі і гісторыі Крыма, грамадскі дзеяч, член-карэспандэнт АН СССР — 14 лет со дня рождения
12 апреля
Пацей Іпацій (свецкае імя Адам Львовіч Пацей) (12.04.1541 Брэсцкая вобласць — 18.07.1613), царкоўны і дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, пісьменнік-палеміст, філосаф, багаслоў, адзін з ініцыятараў і арганізатараў Брэсцкай уніі 1596 г. — 328 лет со дня рождения Пржавальскі Мікалай Міхайлавіч (12.04.1839 Смаленская губерня — 01.11.1888), расійскі географ, падарожнік, натураліст, даследчык Цэнтральнай Азіі, ганаровы член Пецярбургскай АН і Рускага геаграфічнага таварыства, генерал-маёр — 30 лет со дня рождения Пташыцкі Станіслаў Людвік (Станіслаў Львовіч) (12.04.1853 — 20.12.1933), польскі гісторык, архівіст, філолаг, які вывучаў літаратуру, гісторыю і права ВКЛ, член Польскай АН у Кракаве — 16 лет со дня рождения Віленская археаграфічная камісія (12.04.1864 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — лета 1915), афіцыйная навуковая ўстанова, выданні якой з'яўляюцца важнай крыніцай вывучэння гісторыі, эканомікі, культуры Беларусі, гісторыі беларускай мовы — 5 лет з часу заснавання
14 апреля
Клаўс Ежы (14.04.1641 — 30.03.1701), дзеяч каталіцкай царквы ў ВКЛ — 228 лет со дня рождения Румянцаў Мікалай Пятровіч (14.04.1754 Расія — 15.01.1826 Расія), расійскі дзяржаўны дзеяч, дыпламат, ганаровы член Расійскай АН, мецэнат, калекцыянер, дзякуючы намаганням якога Гомель стаў сапраўдным еўрапейскім горадам — 115 лет со дня рождения Завітневіч Уладзімір Зянонавіч (14.04.1853 Ліцвяны, в., Мінскі павет (цяпер Уздзенскі раён, Мінская вобласць) — люты або сакавік 1927), археолаг і гісторык, даследчык археалагічных помнікаў усходніх славян на тэрыторыі Беларусі, аўтар прац па старажытна-рускай і царкоўнай гісторыі — 16 лет со дня рождения Сталыпін Пётр Аркадзьевіч (14.04.1862 — 18.09.1911), расійскі дзяржаўны дзеяч, гродзенскі губернатар (1902–1903), па ініцыятыве якога ў Гродне былі адчынены рамеснае, жаночае прыходскае і яўрэйскае двухкласнае народнае вучылішчы, заснавана імянная стыпендыя для лепшых вучняў Гродзенскай мужчынскай гімназіі — 7 лет со дня рождения
16 апреля
Равіч Іосіф Іпалітавіч (сапраўднае імя Гіршовіч Мойша) (16.04.1822 Слуцк, г., Мінская вобласць — 21.09.1875), вучоны-ветэрынар, педагог — 47 лет со дня рождения Ромер Альфрэд Ізідар (16.04.1832 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 24.01.1897), жывапісец, графік, медальер, мастацтвазнавец, этнограф, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Беларусі і Літвы — 37 лет со дня рождения Куба Людвік (16.04.1863 — 30.11.1956), чэшскі этнограф, музыказнавец-фалькларыст, мастак, народны мастак Чэхаславакіі, удзельнік этнаграфічных экспедыцый па славянскіх землях (у т. л. на Беларусі) — 6 лет со дня рождения Слупскі Аляксандр Іванавіч (16.04.1864 Слуцк, г., Мінская вобласць — пасля 1907), беларускі і расійскі літаратар, гісторык, археолаг, аўтар артыкулаў па гісторыі Беларусі — 5 лет со дня рождения
17 апреля
Бжастоўскі Міхал Геранім, сын Станіслава (17.04.1762 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 1806), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, удзельнік паўстання 1794 г. — 107 лет со дня рождения Гаўрыіл Разанскі (свецкае імя Георгій) (17.04.1785 — 07.04.1862), архіепіскап Магілёўскі, Віцебскі, Разанскі, святы Беларускай Праваслаўнай Царквы — 84 года со дня рождения Капярніцкі Ізідар Станіслававіч (17.04.1825 — 24.09.1891), польскі вучоны-антраполаг, археолаг і этнограф, акадэмік Акадэміі ведаў у Кракаве, рэдактар навуковага часопіса, у якім змяшчаў матэрыялы па беларускам фальклоры і этнаграфіі — 44 года со дня рождения Віленскі музей старажытнасцей (29.04.1855 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 1914) — 14 лет з часу заснавання (адкрыты 01.12.1856 г.); 13 лет з часу ўрачыстага адкрыцця музея
18 апреля
Тышкевіч Яўстафій Піевіч (18.04.1814 Лагойск, г., Мінская вобласць — 08.09.1873), гісторык, археолаг, этнограф, краязнавец, музеязнавец, адзін з заснавальнікаў беларускай навуковай археалогіі, заснавальнік і старшыня Віленскай археалагічнай камісіі, ганаровы член Пецярбургскай і Стакгольмскай АН, Лонданскага археалагічнага інстытута — 55 лет со дня рождения Гейштар Якуб (Якуб Казімір Станіслаў) Станіслававіч (18.04.1827 Мядэкшы, маёнт., Ковенскі павет, Літоўска-Віленская губерня (цяпер Літва) — 15.11.1897), палітычны дзеяч, публіцыст, мемуарыст, удзельнік паўстання 1863–1864 гг. у Беларусі і Літве — 42 года со дня рождения Дыбоўскі Уладзіслаў Іванавіч (18.04.1838 Маладзечанскі раён, Мінская вобласць — 27.07.1910 Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць), вучоны ў галіне заалогіі, палеанталогіі, мінералогіі і батанікі, фалькларыст — 31 год со дня рождения
20 апреля
Завіша Крыштоф Станіслаў (20.04.1666 Горка, в., Слонімкі павет — 15.08.1721), польскі пісьменнік-мемуарыст, перакладчык, аратар, дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага — 203 года со дня рождения Булгак Іасафат (свецкае Ігнацій) (20.04.1758 Слонімскі павет, Гродзенская губерня — 09.03.1838), грэка-каталіцкі царкоўны дзеяч — 111 лет со дня рождения Зражэўскі Васіль Іванавіч (20.04.1776 — 03.01.1837), архітэктар, Магілёўскі губернскі архітэктар (1805–1812) — 93 года со дня рождения Жылінскі Іосіф Іпалітавіч (20.04.1834 Віленская губерня — 1916), беларускі і расійскі геадэзіст, меліяратар, кіраўнік Заходняй экспедыцыі па асушэнні балот Палесся (1873–1898), генерал ад інфантэрыі — 35 лет со дня рождения Касцюшка-Валюжыніч Караль (Карл) Казіміравіч (20.04.1847 Новае Сяло, в., Верхнядзвінскі раён, Віцебская вобласць — 14.12.1907), археогаг, заснавальнік і першы дырэктар Археалагічнага музея Херсанэса (Крым) — 22 года со дня рождения
21 апреля
Маркварт Юзаф (21.04.1739 Брэсцкае ваяводства — 09.07.1797), рэлігійны дзеяч, педагог — 130 лет со дня рождения 
Каліноўскі Віктар Отан Сямёнавіч (21.04.1833 Гродзенскі павет — 06.11.1862), гісторык, археограф, бібліяфіл, удзельнік нацыянальна-вызваленчага руху 1860-х гг. — 36 лет со дня рождения Вуль Ялегі Пранціш (сапраўднае імя Карафа-Корбут Элігій Францішак Маўрыкіевіч) (21.04.1835 Віцебск, г. — 1880-я гг.), паэт, удзельнік паўстання 1863–1864 гг. — 34 года со дня рождения
Каліноўскі Віктар Отан Сямёнавіч (21.04.1833 Гродзенскі павет — 06.11.1862), гісторык, археограф, бібліяфіл, удзельнік нацыянальна-вызваленчага руху 1860-х гг. — 36 лет со дня рождения Вуль Ялегі Пранціш (сапраўднае імя Карафа-Корбут Элігій Францішак Маўрыкіевіч) (21.04.1835 Віцебск, г. — 1880-я гг.), паэт, удзельнік паўстання 1863–1864 гг. — 34 года со дня рождения 23 апреля
Нясвіж, горад (1223 Нясвіжскі раён, Мінская вобласць), цэнтр Нясвіжскага раёна Мінскай вобласці, культурная сталіца Беларусі 2012 г. — 646 лет з часу першага ўпамінання; 423 года з часу першага ўпамінання ў гістарычных крыніцах; 283 года з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Мінская губерня (23.04.1793 — сакавік 1921), былая адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка Беларусі — 76 лет з часу стварэння
24 апреля
Юрый Львовіч, сын галіцкага князя Льва Данілавіча, унук Данілы Раманавіча, хрэснік князя Войшалка (24.04 паміж 1253 і 1260 — 24.04.1308), князь галіцка-валынскі ("кароль Русі"), сын галіцкага князя Льва Данілавіча, унук Данілы Раманавіча, хрэснік князя Войшалка — 616 лет со дня рождения Грышкевіч Войцех (24.04.1665 — 25.08.1710), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 204 года со дня рождения Баршч Ежы (24.04.1677 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 03.03.1743), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах Рэчы Паспалітай, прапаведнік, аўтар рукапісных курсаў філасофіі і рыторыкі — 192 года со дня рождения Старамядзельскі кляштар кармелітаў босых (24.04.1754 Мядзел, г., Мінская вобласць — 1840) — 115 лет з часу заснавання Аляксандр Вюртэмбергскі (герцаг Аляксандр Фрыдрых Карл), герцаг Аляксандр Фрыдрых Карл) (24.04.1771 — 04.07.1833), расійскі дзяржаўны і ваенны дзеяч, які пэўны час быў віцебскім і магілёўскім ваенным губернатарам, генерал ад кавалерыі — 98 лет со дня рождения
25 апреля
Нячаеў Ягор Яфімавіч (25.04.1859 — 23.11.1925), расійскі паэт, які удзельнічаў у падрыхтоўцы першага на рускай мове зборніка вершаў Я. Купалы — 10 лет со дня рождения Петражыцкі Леў Іосіфавіч (25.04.1867 Калантаёва, маёнт., Сенненскі павет, Магілёўская губерня (цяпер в. Калантаёва, Сенненскі раён, Віцебская вобласць) — 15.05.1931), расійскі і польскі вучоны-правазнавец, сацыёлаг, філосаф, дзяржаўны дзеяч — 2 года со дня рождения
26 апреля
Чартарыйскі Міхал (Міхаіл) Фрыдэрык, сын Казіміра (26.04.1696 — 13.08.1775), дзяржаўны і палітычны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага — 173 года со дня рождения Арлоўскі Яўстафій Філарэтавіч (26.04.1863 Славенск, в., Валожынскі раён, Мінская вобласць — 15.12.1913 Гродна, г.), гісторык, краязнавец, педагог, працы якога і сёння не страцілі навуковага значэння — 6 лет со дня рождения
28 апреля
Бабруйск, горад (28.04.1387 Бабруйскі раён, Магілёўская вобласць), цэнтр раёна Магілёўскай вобласці — 482 года з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах Мінская рымска-каталіцкая епархія (28.04.1798 Мінск, г. — 13.04.1991), царкоўна-адміністрацыйная адзінка Рымска-Каталіцкага Касцёла ў ХVІІІ – ХХ стст. — 71 год з часу стварэння Камінскі Мсціслаў Адамавіч (28.04.1839 Вiленская губерня (цяпер Літва) — 12.11.1868), літаратар, этнограф, фалькларыст, публіцыст, які зрабіў адну з першых спроб навуковай класіфікацыі беларускіх прыказак, прымавак і фразеалагізмаў — 30 лет со дня рождения Кандратовіч Кіпрыян (Цыпрыян) Антонавіч (28.04.1859 Лідскі павет, Віленская губерня — 31.10.1932), беларускі і расійскі военачальнік, генерал ад інфантэрыі, удзельнік руска-турэцкай 1877–1878 гг., руска-японскай 1904–1905 гг. і Першай сусветнай войнаў, дзяржаўны дзеяч БНР — 10 лет со дня рождения Макржэцкі Стэфан Адам Аляксандравіч (28.04.1862 Лідскі павет, Віленская губерня — 09.04.1932 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), ваенны дзеяч, дывізіённы генерал, удзельнік Першай сусветнай вайны, кавалер ордэнаў Святога Георгія ІV ст., святога Станіслава І ст. — 7 лет со дня рождения
29 апреля
Рэненкампф Павел Георг Карлавіч фон (29.04.1854 — 01.04.1918), расійскі ваенны дзеяч, генерал ад кавалерыі, генерал-ад'ютант, удзельнік Першай сусветнай вайны на тэрыторыі Беларусі — 15 лет со дня рождения Віленскі музей старажытнасцей (29.04.1855 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 1914) — 14 лет з часу заснавання (адкрыты 01.12.1856 г.); 13 лет з часу ўрачыстага адкрыцця музея
30 апреля
Казімір ІІІ Вялікі (30.04.1310 — 05.11.1370), польскі кароль, апошні кароль з дынастыі Пястаў, які заснаваў першы ў Польшчы універсітэт у Кракаве (1364 г.) — 559 лет со дня рождения Бжастоўскі Антоній, сын Цыпрыяна Паўла (30.04.1666 — 25.09.1718), дзеяч Рымска-Каталіцкай Царквы Вялікага Княства Літоўскага — 203 года со дня рождения Малахоўскі Якуб (30.04.1678 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 14.08.1710), мастак, аўтар шматлікіх абразоў Маці Божай і святых-езуітаў — 191 год со дня рождения
