1869

день месяц год
1867 1868 1869 1870 1871

Выбрать или ввести точную дату:

Важные события 1869

Крывічы (пад 859 Беларусь — пад 1162), аб'яднанне ўсходнеславянскіх плямён — 1010 лет з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў" Дзісна, горад (Х ці XІ ст.), горад у Міёрскім раёне Віцебскай вобласці — 300 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Дагавор Русі з Візантыяй 944 (944 ці 945) — 925 лет з часу заключэння Брэст, горад (пад 1019), цэнтр раёна і вобласці — 850 лет з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў" Усяслаў Брачыславіч (Усяслаў Чарадзей) (каля 1029 — 14.04.1101), князь полацкі, пры якім быў пабудаваны Полацкі Сафійскі сабор, адзін з герояў "Слова аб палку Ігаравым" — 840 лет со дня рождения
и еще 194 важные события в этот день

январь

Бобруйска оборона 1649 (01.1649 Бабруйск, г., Магілёўская вобласць — 21.02.1649), ваенная аперацыя ў час антыфеадальнай вайны 1648–1651 гг. — 220 лет з пачатку правядзення

1 января

Скірмунт Аляксандр Ізідар, сын Сымона (01(21?).01.1799 Моладава, аг., Іванаўскі раён, Брэсцкая вобласць — 22.07.1870), дзяржаўны і гаспадарчы дзеяч, прамысловец, вынаходнік, першы беларус, які атрымаў афіцыйны патэнт на вынаходку — 70 лет со дня рождения

3 января

Дзеружынскі Францішак (03.01.1779 Орша, г., Віцебская вобласць — 22.09.1850), рэлігійны дзеяч, адзін з пачынальнікаў адукацыйнай сістэмы каталіцкай царквы ў ЗША — 90 лет со дня рождения

4 января

Храптовіч (Літавор-Храптовіч) Іаахім Ігнацы Юзаф (04.01.1729 Баранавіцкі раён, Брэсцкая вобласць — 04.03.1812), грамадска-палітычны, дзяржаўны і культурны дзеяч ВКЛ, філосаф, публіцыст, паэт, перакладчык — 140 лет со дня рождения

5 января

Вітгенштэйн Пётр Хрысціянавіч (05.01.1769 — 11.06.1843), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік вырашальных баёў у Айчынную вайну 1812 г. на тэрыторыі Беларусі (Полацкай бітвы, Бярэзінскай аперацыі і інш.), генерал-фельдмаршал — 100 лет со дня рождения Сямашка Іосіф (05.01.1799 — 05.12.1868), царкоўны дзеяч, мітрапаліт Літоўскі і Віленскі, адна з самых значных фігур у канфесійнай гісторыі Беларусі, ініцыятар і актыўны ўдзельнік Полацкага царкоўнага сабора 1839 г., які прыняў рашэнне аб далучэнні ўніяцкай царквы да праваслаўнай, узнагароджаны ордэнамі святой Ганны І ст. (1833), святога роўнаапостальнага князя Уладзіміра І і ІІ ст. (1838, 1843), святога Аляксандра Неўскага (1849), святога апостала Андрэя Першазванага (1856) — 70 лет со дня рождения

6 января

Рудамін Юзаф Станіслаў (06.01.1689 — 03.03.1729), рэлігійны дзеяч, езуіт, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах, аўтар драматычных твораў — 180 лет со дня рождения Юндзіл Юзаф, сын Дамініка (06.01.1794 Гарманы, в., Лідскі павет, Віленская губерня — 05.04.1877), вучоны-батанік, прафесар Віленскага ўніверсітэта і дырэктар універсітэцкага батанічнага саду (1828–1833) — 75 лет со дня рождения

8 января

Ян (Януш), пазашлюбны сын Жыгімонта І Старога (08.01.1499 — 18.02.1538), рэлігійны дзеяч ВКЛ — 370 лет со дня рождения Уніхоўскі Рыгор, сын Паўла Якашлевіча (08.01.1549 — 01.04.1606), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 320 лет со дня рождения

13 января

Чысцякоў Міхайла Барысавіч (13.01.1809 — 06.10.1885), расійскі педагог, пісьменнік, публіцыст, збіральнік беларускага вершаванага і музычнага фальклору — 60 лет со дня рождения

14 января

Вярбіцкі Фелікс (14.01.1699 Віцебскае ваяводства — 24.04.1761), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 170 лет со дня рождения Лукін Павел Пятровіч (14.01.1769 — 22.11.1826), расійскі архітэктар, аўтар праектаў на Беларусі — 100 лет со дня рождения Главацкі Юзаф Гіляры, сын Антонія (14.01.1789 Мінск, г. — 21.12.1858), тэатральны мастак, жывапісец, літограф — 80 лет со дня рождения

17 января

Беларуская навучальная акруга (17.01.1829 — 02.05.1850), навучальна-адміністрацыйная адзінка ў Расійскай імперыі — 40 лет з часу стварэння

18 января

Ізабела Ягелон (Ягайлавіч), дачка Жыгімонта І Старога (18.01.1519 — 15.09.1559), каралева венгерская, жонка венгерскага караля Яна Запальяі — 350 лет со дня рождения

20 января

Дахтаровіч Фабіян (20.01.1694 Навагрудак, каля г., Гродзенская вобласць — 12.01.1766), дзеяч каталіцкай царквы, прамоўца, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 175 лет со дня рождения

23 января

Рэч Паспалітая (1569 — 24.10.1795), феадальная федэратыўная дзяржава, у якую аб'ядналіся Каралеўства Польскае і Вялікае Княства Літоўскае — 300 лет з пачатку існавання ў выніку заключэння Люблінскай уніі

26 января

Лукашэвіч Ян (26.01.1699 Вялікае Княства Літоўскае — 05.05.1779), дзеяч каталіцкай царквы — 170 лет со дня рождения Лукашэвіч Ян (26.01.1699 Вялікае Княства Літоўскае — 05.05.1779), дзеяч каталіцкай царквы — 170 лет со дня рождения

2 февраля

Бона Сфорца, дачка Джана Галеаца Сфорца (02.02.1494 — 19.11.1557), каралева польская і вялікая княгіня літоўская, другая жонка вялікага князя літоўскага і караля польскага Жыгімонта І Старога — 375 лет со дня рождения

13 февраля

Сапега Каятан Міхал, сын Ігнацыя (13.02.1749 — 23.05.1771), ваенны дзеяч ВКЛ, удзельнік Барскай канфедэрацыі — 120 лет со дня рождения

15 февраля

Астроўскі Павел (15.02.1809 Ігуменскі павет ці Мёрскі раён, Віцебская вобласць — 11.11.1837), удзельнік паўстання 1830–1831 гг., у эміграцыі (Францыя) — 60 лет со дня рождения

24 февраля

Полацкі царкоўны сабор 1839 (24.02.1839 Полацк, г., Віцебская вобласць), сход іерархаў грэка-каталіцкай (уніяцкай) царквы Расійскай Імперыі, які скасаваў Брэсцкую царкоўную унію 1596 г. і прыняў рашэнне аб далучэнні грэка-католікаў (уніятаў) да Рускай Праваслаўнай Царквы — 30 лет з часу правядзення

28 февраля

Шырма-Шчарбінскі Фёдар Восіпавіч (28.02.1794 Мінская губерня — 04.05.1867), расійскі ваенны дзеяч, генерал-маёр, удзельнік руска-турэцкіх войн 1806–1812 і 1828–1829 гг., Айчыннай вайны 1812 г., які з'яўляўся камендантам гарадоў Гродна і Беласток, кавалер ордэна Святога Георгія 4 ступені — 75 лет со дня рождения

1 марта

Данкварт Бальтазар, сын (?) Яна (01.03.1629 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 05.07.1699), дзеяч каталіцкай царквы, рэктар Віленскай акадэміі — 240 лет со дня рождения

4 марта

Астроўскі Казімір (04.03.1669 — 04.07.1732), дзеяч каталіцкай царквы, філосаф, рэктар Берасцейскага езуіцкага калегіума — 200 лет со дня рождения Зарэмба-Каліноўскі Феліцыян Марцін (04.03.1794 Навагрудчына — ?), філосаф — 75 лет со дня рождения

5 марта

Вяжэвіч Вацлаў (05.03.1729 — 07.08.1788), дзеяч каталіцкай царквы — 140 лет со дня рождения

9 марта

Карсалін Кандрат Ільіч (09.03.1809 Слуцк, г., Мінская вобласць — 1883(?)), мастак, акадэмік расійскай Акадэміі мастацтваў — 60 лет со дня рождения

12 марта

Паўстанне 1794 г. (12.03.1794 — 16.11.1794), нацыянальна-вызваленчае паўстанне ў Польшчы, Беларусі і Літве за аднаўленне незалежнасці і суверэнітэту Рэчы Паспалітай у межах 1772 г., далейшае правядзенне рэформ Чатырохгадовага сойма 1788–1792 гг. — 75 лет з пачатку

14 марта

Мінск, горад (пад 1067), сталіца Рэспублікі Беларусь, цэнтр вобласці і раёна — 370 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права Мінская ратуша (пасля 14.03.1499 Мінск, г. — 1857) — 370 лет з часу атрымання вялікакняжацкага прывілею на будаўніцтва

17 марта

Бучынскі Вінцэнцій (17.03.1789 — 29.03.1853), філосаф, тэолаг, крытык, заснавальнік і рэдактар першага ў Беларусі літаратурна-навуковага часопіса "Полацкі штомесячнік" (1818–1820) — 80 лет со дня рождения

22 марта

"Антырызіс" (надрукаваны не раней за 22.03.1599 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), ананімны твор палемічнай літаратуры — 270 лет надрукаваны Ян ІІ Казімір Ваза, сын Жыгімонта ІІІ Вазы (22.03.1609 — 16.12.1672), вялікі князь літоўскі і кароль польскі — 260 лет со дня рождения

23 марта

Ласеўскі (Ласевіч) Крыштоф (23.03.1649 — 05.05.1712), дзеяч каталіцкай царквы ў ВКЛ — 220 лет со дня рождения

26 марта

Ворцаль Станіслаў Габрыель (26.03.1799 — 03.02.1857), польскі рэвалюцыянер-дэмакрат, сацыяліст-утапіст, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 70 лет со дня рождения

30 марта

Бжастоўскі Павел Ксаверы (30.03.1739 Мосар, в., Глыбоцкі раён, Віцебская вобласць — 17.11.1827), дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, рэфарматар, мецэнат, перакладчык, заснавальнік першай у Еўропе "сялянскай рэспублікі" — 130 лет со дня рождения

21 апреля

Маркварт Юзаф (21.04.1739 Брэсцкае ваяводства — 09.07.1797), рэлігійны дзеяч, педагог — 130 лет со дня рождения

24 апреля

Найвышэйшая літоўская рада (Найвышэйшая рада ВКЛ) (24.04.1794 — 10.06.1794), часовы рэвалюцыйны ўрад на тэрыторыі Беларусі і Літвы ў час паўстання 1794 г. — 75 лет з часу абвяшчэння

май

Сноў, аграгарадок (Нясвіжскі р-н) (май 1529 Нясвіжскі раён, Мінская вобласць), аграгарадок у Нясвіжскім раёне Мінскай вобласці — 340 лет з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах як маёнтка

4 мая

"Газэта Народова Віленьска" (04.05.1794 — 06.08.1794), выданне выходзіла ў час паўстання 1794 г. на польскай мове — 75 лет з часу выдання Бохвіц Фларыян, сын Рамуальда (04.05.1799 Мір, г. п., Карэліцкі раён, Гродзенская вобласць — 09.08.1856), вучоны ў галіне філасофіі, пісьменнік — 70 лет со дня рождения Міладоўскі Фларыян Станіслаў (04.05.1819 Мінск, г. — 08.07.1889), кампазітар, піяніст, педагог, дзеяч беларускага замежжа (Францыя) — 50 лет со дня рождения

5 мая

Манюшка Станіслаў (05.05.1819 Убель, в., Чэрвеньскі раён, Мінская вобласць — 04.06.1872), польскі і беларускі кампазітар, дырыжор, педагог, класік польскай і беларускай вакальнай лірыкі, стваральнік нацыянальнай класічнай оперы, першых нацыянальных сімфанічных твораў — 50 лет со дня рождения

7 мая

Паланецкі ўніверсал, заканадаўчы акт (07.05.1794 — 1795), заканадаўчы акт, падпісаны Т. Касцюшкам у час паўстання 1794 г., з'яўляўся першай спробай усебаковага рэфармавання становішча сялян Рэчы Паспалітай — 75 лет з часу падпісання

8 мая

Узда, г. (08.05.1494 Уздзенскі раён, Мінская вобласць), горад, цэнтр раёна Мінскай вобласці — 375 лет з часу заснавання Канстанцін (08.05.1779 — 27.06.1831), расійскі вялікі князь, камандуючы Літоўскім аб'яднаным корпусам — 90 лет со дня рождения Ігельстром Канстанцін Густававіч (Яўстаф'евіч) (08.05.1799 — 13.11.1851), дзекабрыст — 70 лет со дня рождения

11 мая

Радзівіл Геранім Вінцэнты, сын Міхала Казіміра Рыбанькі (11.05.1759 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 18.09.1786), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ — 110 лет со дня рождения

12 мая

Радзівіл Станіслаў, сын Мікалая Радзівіла Чорнага (12.05.1559 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 19.03.1599), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, удзельнік Лівонскай вайны 1558–1583 гг. — 310 лет со дня рождения

16 мая

Флемінг Ян Ежы Дэтлаў, сын Генрыха Гайна (16.05.1699 — 12.12.1771), дзяржаўны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай, генерал артылерыі ВКЛ — 170 лет со дня рождения

23 мая

Мяжа яўрэйскай аселасці, частка тэрыторыі расійскай імперыі на якой дазвалялася ім жыць (23.05.1794 — красавік 1917), частка тэрыторыі Расійскай Імперыі, на якой дазвалялася жыць яўрэям, створана паводле ўказа Кацярыны ІІ — 75 лет з часу ўвядзення

27 мая

Касмоўскі Ян (27.05.1629 — 22.09.1694), дзеяч каталіцкай царквы, драматург — 240 лет со дня рождения

7 июня

Вітгенштэйн Людвіг Леан (Леў Пятровіч) (07.06.1799 — 08.06.1866), прадстаўнік старажытнага роду імперскіх графаў у Германіі, які праз шлюб з Каралінай Эміліяй Луізай Валерыяй Стафаніяй Радзівіл стаў найбуйнейшым землеўладальнікам у Беларусі — 70 лет со дня рождения

10 июня

Цэнтральная дэпутацыя ВКЛ (10.06.1794 — кастрычнік 1794), выканаўчы паўстанцкі орган ў Літве і Заходняй Беларусі ў час паўстання 1794 г. — 75 лет з пачатку існавання Чапскі Эдвард, сын Станіслава (10.06.1819 Слуцкі павет, Мінская губерня — 27.01.1888), дзяржаўны дзеяч Польшчы, аўтар мемуараў — 50 лет со дня рождения

12 июня

Міцкевіч Юзаф (12.06.1744 Гродзенскі павет — 17.07.1817), механік, фізік, асветнік, педагог, "бацька фізікі на Літве" — 125 лет со дня рождения

16 июня

Радзівіл Альбрыхт Уладзіслаў, сын Мікалая Крыштофа Радзівіла Сіроткі (16.06.1589 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 20.07.1636), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, мецэнат — 280 лет со дня рождения

18 июня

Стоўбцы, горад (18.06.1582), горад, цэнтр Стаўбцоўскага раёна Мінскай вобласці — 140 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

23 июня

Літоўская праваслаўная епархія (23.06.1839 — 1922), кананічная частка Рускай праваслаўнай царквы — 30 лет з часу стварэння

25 июня

Мінск, горад (пад 1067), сталіца Рэспублікі Беларусь, цэнтр вобласці і раёна — 370 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

26 июня

Мінск, горад (пад 1067), сталіца Рэспублікі Беларусь, цэнтр вобласці і раёна — 370 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

28 июня

Мінск, горад (пад 1067), сталіца Рэспублікі Беларусь, цэнтр вобласці і раёна — 370 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

июль

Магілёўская ратуша (1578 Магілёў, г.) — 190 лет з часу ўзвядзення каменнага будынку

1 июля

Люблінская унія 1569 г. (01.07.1569), міжнародна-прававы акт аб'яднання ВКЛ і Польшчы ў федэратыўную дзяржаву Рэч Паспалітую — 300 лет з часу зацвярджэння

3 июля

Мінск, горад (пад 1067), сталіца Рэспублікі Беларусь, цэнтр вобласці і раёна — 370 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

5 июля

Фларэнтыйская унія (05.07.1439), арганізацыйнае аб'яднанне пад уладай рымскага папы ўсяленскай каталіцкай і праваслаўнай цэркваў, абвешчанае на царкоўным саборы ў горадзе Фларэнцыя — 430 лет з часу падпісання Булгарын Фадзей (Тадэвуш) Венедыктавіч (05.07.1789 Пырашава, в., Уздзенскі раён, Мінская вобласць — 13.09.1859), расійскі журналіст, пісьменнік, літаратурны крытык — 80 лет со дня рождения

13 июля

Макоўскі Стафан (13.07.1659 — пасля 1705), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, пісьменнік — 210 лет со дня рождения

14 июля

Патоцкі Леан, сын Станіслава (14.07.1799 Коханава, г. п., Талачынскі раён, Віцебская вобласць — 06 ці 12.12.1864), мемуарыст, пісьменнік, крытык, удзельнік паўстання 1830–1831 гг., падарожнік — 70 лет со дня рождения

15 июля

Сапега Казімір Леў, сын Льва Іванавіча (15.07.1609 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 19.01.1656), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, удзельнік вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг. — 260 лет со дня рождения

17 июля

Гіндэнбург Вільгельм Данілавіч (17.07.1799 Мінск, г. — 02.03.1877), адзін з самых перадавых і ўплывовых урачоў Расійскай імперыі, гуманіст, грамадскі дзеяч, адзін з заснавальнікаў Мінскага таварыства ўрачоў — 70 лет со дня рождения

18 июля

Кутарга Міхаіл Сямёнавіч (18.07.1809 Чэрыкаў, г., Магілёўская вобласць — 07.06.1886), расійскі і беларускі вучоны-гісторык, педагог, член-карэспандэнт Пецярбургскай АН — 60 лет со дня рождения

20 июля

Грым Якуб (20.07.1709 — 16.12.1790), скульптпр, сталяр — 160 лет со дня рождения

21 июля

Радзівіл Януш, сын Крыштофа Радзівіла Перуна (21.07.1579 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 06 ці 07.11.1620), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, удзельнік вайны Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600–1629 гг. — 290 лет со дня рождения

22 июля

Чаховіч (Шыман) Сымон (22.07.1689 — 21.07.1775), польскі мастак, які працаваў у Польшчы, Літве, на Украіне і Беларусі — 180 лет со дня рождения

26 июля

Навагрудак, горад (пад 1044 Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць), цэнтр раёна Гродзенскай вобласці — 825 лет з часу першага верагоднага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах Салагуб Юзаф Антоній, сын Яна Міхала (26.07.1709 — 04.05.1781), дзяржаўны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай — 160 лет со дня рождения

29 июля

Карчэўскі Вінцэнт (Вікенцій Восіпавіч) (29.07.1789 Гродзеншчына — 1832), астраном, матэматык, асветнік, прадстаўнік Віленскай астранамічнай школы — 80 лет со дня рождения

30 июля

Масальскі Ігнацій Якуб (30.07.1729 Алекшыцы, в., Бераставіцкі раён, Гродзенская вобласць — 28.06.1794), рэлігійны, грамадскі і палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай, прадстаўнік Асветніцтва, першы старшыня Адукацыйнай камісіі па Беларусі і Літве — 140 лет со дня рождения

31 июля

Лоеўская бітва 1649 (31.07.1649), бітва паміж казацка-сялянскім войскам і войскам Вялікага Княства Літоўскага ў час антыфеадальнай вайны 1648–1651 гг. — 220 лет з часу правядзення

2 августа

Радзівіл Мікалай Крыштоф (мянушка Сіротка), сын Мікалая Радзівіла Чорнага (02.08.1549 — 28.02.1616), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, пісьменнік, мецэнат — 320 лет со дня рождения

4 августа

Радзівіл Аляксандр Людвік, сын Мікалая Крыштофа Радзівіла Сіроткі (04.08.1594 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 23.03.1654), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, удзельнік вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1632–1634 гг. — 275 лет со дня рождения Крачатоўскі Дамінік (04.08.1669 Беларусь — 27.09.1715), дзеяч каталіцкай царквы, драматург — 200 лет со дня рождения

5 августа

Рэч Паспалітая (1569 — 24.10.1795), феадальная федэратыўная дзяржава, у якую аб'ядналіся Каралеўства Польскае і Вялікае Княства Літоўскае — 300 лет з пачатку існавання ў выніку заключэння Люблінскай уніі

9 августа

Барціліус Ваўжынец (Лаўрын) (09.08.1569 — 28.08.1635), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных устновах ВКЛ, аўтар аскетычных і філасофскіх твораў — 300 лет со дня рождения

12 августа

Бітва на Ворскле 1399 (12.08.1399), бітва паміж войскамі ВКЛ і войскам Залатой Арды — 470 лет з часу правядзення

14 августа

Балінскі Міхаіл Ігнатавіч (Міхал Вінцэнт Фелікс), сын Ігната (10 ці 12 ці 14.08.1794 Полацкі ці Віцебскі павет — 22.12.1863 ці 01.01 ці 03.01.1864), гісторык, археолаг, музеязнавец, публіцыст, член Рускага геаграфічнага таварыства, аўтар публіцыстычных, гістарычных і гісторыка-геаграфічных даследаванняў, прысвечаных Беларусі і Літве — 75 лет со дня рождения

15 августа

Брэст, горад (пад 1019), цэнтр раёна і вобласці — 850 лет з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў"

17 августа

Алелькавіч Юрый, сын Юрыя Юр'евіча (17.08.1559 — 06.05.1586), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 310 лет со дня рождения Ян ІІІ Сабескі (17.08.1629 — 17.06.1696), вялікі князь ВКЛ і кароль Польшчы — 240 лет со дня рождения

27 августа

Сіверс Ягор Карлавіч (27.08.1779 — ліпень 1827), расійскі ваенны інжынер, удзельнік вайны 1812 г. на тэрыторыі Беларусі, генерал-лейтэнант — 90 лет со дня рождения

28 августа

Зжэльскі Ян (28.08.1679 — 03.12.1746), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 190 лет со дня рождения

31 августа

Дагавор 1449 (31.08.1449), пагадненне паміж ВКЛ і Маскоўскім княствам ў час міжусобнай феадальнай вайны 1425–1453 гг. — 420 лет з часу заключэння

сентябрь

Слонімскі кардонна-папяровы завод "Альбярцін", ААТ (верасень 1809 Слонім, г., Гродзенская вобласць), адкрытае акцыянернае таварыства ў складзе канцэрна “Беллеспаперапрам” — 60 лет з часу пабудовы фабрыкі

4 сентября

Славацкі Юльюш (04.09.1809 — 03.04.1849), польскі паэт, драматург, некаторыя творы якога прысвечаны Беларусі — 60 лет со дня рождения

6 сентября

Скорабагаты (Войшка-Скорабагаты) Аляксандр Дыянісій (06.09.1639 — 20.08.1699), ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, мемуарыст, удзельнік Паўночнай вайны 1655–1660 гг. і вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг. — 230 лет со дня рождения

9 сентября

Катлярэўскі Іван Пятровіч (09.09.1769 — 10.11.1838), украінскі пісьменік, пачынальнік новай украінскай літаратуры, аўтар паэмы "Энеіда", п'ес "Наталка-Палтаўка" і "Маскаль-чараўнік"; пад уплывам "энеіды" Катлярэўскага былі напісаны беларускія ананімныя паэмы "Энеіда навыварат" і "Тарас на Парнасе" — 100 лет со дня рождения

12 сентября

Дохтураў (Дахтуроў) Дзмітрый Сяргеевіч (12.09.1759 — 24.11.1816), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г. на Беларусі, генерал ад інфантэрыі — 110 лет со дня рождения

13 сентября

Незабытоўскі Кіпрыян-Юзаф, сын Станіслава (ахрышчаны 13.09.1779 — 10.01.1837), рэлігійны дзеяч, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 90 лет со дня рождения

14 сентября

Нясвіжскі касцёл Божага Цела (Фарны касцёл) (14.09.1589 Нясвіж, г., Мінская вобласць), першы помнік архітэктуры барока на тэрыторыях Беларусі і Польшчы, які разам з Нясвіжскім палацава-паркавым ансамблем уключаны ў спіс аб'ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, занесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь — 280 лет з пачатку будаўніцтва

16 сентября

Нацыянальны парк "Белавежская пушча" (1409), дзяржаўная прыродаахоўная ўстанова, раён найбольш высокаўзроставых лясоў Белавежскай пушчы, уключаны ЮНЕСКА ў Спіс сусветнай культурнай і прыроднай спадчыны чалавецтва на тэрыторыі Камянецкага і Пружанскага раёнаў, Брэсцкай вобласці і Свіслацкага раёна, Гродзенскай вобласці — 460 лет з часу ўстанаўлення запаведнага рэжыму

17 сентября

Крупчыцкі бой 1794 г. (17.09.1794 Крупчыцы, в., Кобрынскі павет, Гродзенская губерня), бітва паміж паўстанцамі і рускім войскам у час паўстання 1794 г. — 75 лет з часу бітвы

20 сентября

Кварэнгі (Гварэнгі) Джакома (20 ці 21.09.1744 — 02.03.1817), расійскі архітэктар, паводле праекта якога пабудаваны Полацкі Богаяўленскі манастыр — 125 лет со дня рождения Кукальнік Нестар Васілевіч (20.09.1809 — 20.12.1868), драматург і паэт — 60 лет со дня рождения

21 сентября

Браніцкі Ян Клеменс, сын Стафана Мікалая (21.09.1689 — 09.10.1771), дзяржаўны дзеяч, адзін з самых уплывовых магнатаў Рэчы Паспалітай — 180 лет со дня рождения Грум-Гржымайла Кандрат Іванавіч (21.09 ці 02.10.1794 Магілёў, г. — 02 ці 26.09.1874), урач, грамадскі дзеяч, выдавец і рэдактар медыцынскай газеты "Друг здравия" (1833–1869), кавалер ордэна святой Ганны ІІ ст., святога Станіслава ІІІ ст., святога роўнаапостальнага князя Уладзіміра ІІІ і ІV ст. — 75 лет со дня рождения

23 сентября

Масальскі Эдвард Тамаш Ануфрыевіч (23.09.1799 Рудаўка, в., Слуцкі павет, Мінская губерня (цяпер Нясвіжскі раён, Мінская вобласць) — 28.06.1879), польскі пісьменнік, публіцыст — 70 лет со дня рождения

24 сентября

Пацёмкін Рыгор Аляксандравіч (24.09.1739 Смаленская губерня — 16.10.1791), расійскі дзяржаўны і ваенны дзеяч, генерал-фельдмаршал, фаварыт Кацярыны ІІ, валодаў землямі на Беларусі — 130 лет со дня рождения

26 сентября

Іяўлевіч (Яўлевіч) Ігнацій (26.09.1619 Магілёў, г. — каля 1686 ці паміж 1667 і 1681), педагог-асветнік, пісьменнік, грамадскі і царкоўны дзеяч — 250 лет со дня рождения

27 сентября

Вішнеўскі Міхал (27.09.1794 — 22.12.1865), польскі гісторык літаратуры, філосаф, у працах якога ёсць беларускія матэрыялы — 75 лет со дня рождения

29 сентября

Статут Вялікага Княства Літоўскага 1529 г. (29.09.1529 — 01.03.1566), звод законаў феадальнага права — 340 лет з часу ўвядзення ў дзеянне Радзівіл Міхал Геранім, сын Марціна Мікалая (29.09.1744 — 28.03.1831), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, мецэнат — 125 лет со дня рождения Ходзька Ігнат (29.09.1794 Заблошчына, в., Вілейскі раён, Мінская вобласць — 01.08.1861), пісьменнік, мемуарыст, грамадскі дзеяч — 75 лет со дня рождения

2 октября

Незабытоўскі Аляксандр Прэцлаў, сын Хрыстафора (Кшыштафа) (15.09.1818 ці 02.10.1819 Нясвіжскі ці Навагрудскі раёны — 21.03.1849), польскі і беларускі пісьменнік, філосаф, гісторык — 50 лет со дня рождения

4 октября

Карповіч Міхал Францішак (04.10.1744 Камянец, г., Брэсцкая вобласць — 05.11.1803), палітычны і царкоўны дзеяч, багаслоў-асветнік, удзельнік паўстання 1794 г. — 125 лет со дня рождения Князьнін Францішак Дыянізы (04.10.1749 ці 1750 Віцебск ці Віцебская губерня, г. — 25.08.1807), польскі паэт, драматург, перакладчык — 120 лет со дня рождения

10 октября

Мацяёвіцкая бітва 1794 г. (10.10.1794), бітва паміж паўстанцамі і расійскімі войскамі ў час паўстання 1794 г. — 75 лет з часу правядзення

17 октября

Пясецкі Павел (17.10.1579 — 01.08.1649), польскі рэлігійны дзеяч, гісторык, аўтар матэрыялаў, большая частка якіх прысвечана гісторыі Рэчы Паспалітай часоў панавання Жыгімонта ІІІ — 290 лет со дня рождения Зубоўскі Францішак Ксаверый (17.10.1744 Мсціслаўскі павет, Магілёўская губерня — пасля 1791), паэт, перакладчык — 125 лет со дня рождения

24 октября

Бжазоўскі Тадэвуш (24.10.1749 — 05.02.1820), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, генерал ордэна езуітаў — 120 лет со дня рождения

25 октября

Сапега Ян Станіслаў, сын Льва Іванавіча (25.10.1589 Маладзечна, г., Мінская вобласць — 10.04.1635 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 280 лет со дня рождения

4 ноября

Мінская ратуша (пасля 14.03.1499 Мінск, г. — 1857) — 370 лет з часу атрымання вялікакняжацкага прывілею на будаўніцтва

9 ноября

Паўловіч Марцін Антоні (09.11.1789 Лагішын, г. п., Пінскі раён, Брэсцкая вобласць — 24.07.1830), вучоны-геолаг, асветнік — 80 лет со дня рождения

10 ноября

Радзівіл Мацей, сын Лявона Міхала (10.11.1749 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 02.10.1800), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, драматург, кампазітар — 120 лет со дня рождения

12 ноября

Халецкі Міхал, сын Караля Казіміра (12.11.1679 Гродзенскі павет — 24.01.1715), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ — 190 лет со дня рождения Рукевіч Міхаіл Іванавіч (12.11.1794 Беласточчына — 11.09.1841), удзельнік Айчыннай вайны 1812 г., рэвалюцыянер, адзін з ініцыятараў стварэння таварыства прамяністых (1820), член таварыстваў філаматаў і філарэтаў, ініцыятар выступлення Літоўскага піянернага батальёна (1825), літаратар — 75 лет со дня рождения

27 ноября

Радзівіл Кароль Станіслаў, сын Міхала Казіміра (27.11.1669 — 02.08.1719), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 200 лет со дня рождения

30 ноября

Лукашэвіч Юзаф Анджэй (30.11.1799 — 13.02.1873), польскі вучоны-гісторык, публіцыст, бібліёграф, які вывучаў гісторыю ВКЛ — 70 лет со дня рождения

декабрь

Берасцейская сустрэча 1409 (снежань 1409 — снежань 1409), перагаворы паміж каралём Польшчы Ягайлам і вялікім князем ВКЛ Вітаўтам у час Вялікай вайны 1409—1411 гг. — 460 лет з часу правядзення

5 декабря

Соцын (Сацыні) Фаўст (05.12.1539 — 03.03.1604), вучоны ў галіне філасофіі, гуманіст, тэолаг-антытрынітарый, заснавальнік сацыніянства, ідэолаг польскага і беларускага антытрынітарызму — 330 лет со дня рождения

7 декабря

Міркавіч (Мірковіч) Фёдар Якаўлевіч (07.12.1789 — 18.05.1866), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі, генерал-губернатар Віленскага генерал-губернатарства, педагог, ініцыятар адкрыцця Брэсцкага кадэцкага корпуса — 80 лет со дня рождения

8 декабря

Марыя Юзефа Габсбург, дачка Іосіфа І Габсбурга (08.12.1699 — 17.11.1757), каралева польская і вялікая княгіня літоўская, курфюрсціна саксонская, жонка караля польскага і вялікага князя літоўскага Аўгуста ІІІ — 170 лет со дня рождения

9 декабря

Радзівіл Караліна Эмілія Луіза Валерыя Стафанія (09.12.1809 — 26.07.1832), дачка Дамініка Гераніма Радзівіла, нясвіжскага ардыната — 60 лет со дня рождения

18 декабря

Гартынскі Мікалай Рыгоравіч (18.12.1799 Магілёў, г. — 15.02.1887), юрыст, гісторык, археограф, перакладчык — 70 лет со дня рождения Маліноўскі Мікалай (18.12.1799 Украіна — 29.06.1865 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), гісторык, архівіст, выдавец гістарычных крыніц, бібліёграф, філолаг — 70 лет со дня рождения

24 декабря

Верашчака (па мужу Путкамер) Марыя, дачка Антона (24.12.1799 Туганавічы, маёнтак, Навагрудскі павет, Мінская губерня (цяпер аграгарадок Карчова Баранавіцкага раёна Брэсцкай вобласці) — 28.12.1863 Больцінікі, маёнтак, Навагрудскі павет, Мінская губерня (цяпер вёска Воранаўскага раёна Гродзенскай вобласці)), дачка Антона Верашчакі, якой А. Міцкевіч прысвяціў значную частку сваёй паэтычнай спадчыны — 70 лет со дня рождения

25 декабря

Нацыянальны парк "Белавежская пушча" (1409), дзяржаўная прыродаахоўная ўстанова, раён найбольш высокаўзроставых лясоў Белавежскай пушчы, уключаны ЮНЕСКА ў Спіс сусветнай культурнай і прыроднай спадчыны чалавецтва на тэрыторыі Камянецкага і Пружанскага раёнаў, Брэсцкай вобласці і Свіслацкага раёна, Гродзенскай вобласці — 460 лет з часу ўстанаўлення запаведнага рэжыму

27 декабря

Ян І Ольбрахт, сын Казіміра ІV (27.12.1459 — 17.06.1501), кароль Польшчы — 410 лет со дня рождения

29 декабря

Касцюшка Аляксандр Ян, сын Івана (Яна) (29.12.1629 — 1707(?)), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 240 лет со дня рождения
Все права защищены «Национальная библиотека Беларуси» 2006 — 2024
Разработка сайта: mrsoft.by