Поиск
Рубрики
Календарь
Партнерам
О ресурсе
Рус.
Бел.
Рус.
Англ.
сентябрь
1932
день
месяц
год
январь
февраль
март
апрель
май
июнь
июль
август
сентябрь
октябрь
ноябрь
декабрь
Выбрать или ввести точную дату:
январь
февраль
март
апрель
май
июнь
июль
август
сентябрь
октябрь
ноябрь
декабрь
Няма дадзеных
Найти события
Важные события сентября 1932
сентябрь
Шчэрбіч (Шчэрбіц) Павел
(09.1552 — 30.03.1609), польскі прававед, удзельнік рэдагавання Статута ВКЛ 1588 г. — 380 лет со дня рождения
Радзівіл Дамінік Мікалай, сын Аляксандра Людвіка
(1648 ці 1653 — 27.07.1697), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 284 года со дня рождения
Слонімскі кардонна-папяровы завод "Альбярцін", ААТ
(верасень 1809 Слонім, г., Гродзенская вобласць), адкрытае акцыянернае таварыства ў складзе канцэрна “Беллеспаперапрам” — 123 года з часу пабудовы фабрыкі
Турчыновіч Восіп (Іосіф Цэзар) Вікенцьевіч
(09.1824 — ?), вучоны-гісторык, правазнавец, аўтар "Агляду гісторыі Беларусі са старажытнейшых часоў" (1857) – першай сістэматызаванай гісторыі Беларусі з даўнейшых часоў да канца ХVІІІ ст. — 108 лет со дня рождения
Віцебскі цэнтральны архіў старажытных актавых кніг
(верасень 1862 Віцебск, г. — 1903), установа, створаная для захавання актавых кніг, складзеных да 1799 г. уключна — 70 лет з часу стварэння
Показать все
1 сентября
Шчучын, горад
(1-я палова XV ст. Гродзенская вобласць), цэнтр Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці — 531 год з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах; 415 лет з часу першага ўпамінання ў Літоўскй метрыцы; 171 год з часу атрымання магдэбургскага права
Жэра Караль Антоні
(01.09.1743 — пасля 1798), беларускі і польскі пісьменнік, аўтар зборніка беларускіх, польскіх і лацінскіх фацэцый (анекдотаў), педагог — 189 лет со дня рождения
Каліноўскі Юзаф Андрэевіч (у манастве Святы Рафал)
(01.09.1835 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 15.11.1907), удзельнік паўстання 1863–1864 гг., мемуарыст, рэлігійны дзеяч, святы Рымска-каталіцкай Царквы — 97 лет со дня рождения
Язерскі Сямён Іванавіч
(01.09.1852 Веткаўскі раён, Гомельская вобласць — 1921), расійскі ваенны дзеяч, генерал-лейтэнант (1910) — 80 лет со дня рождения
Федароўскі Міхал
(01.09.1853 — 10.06.1923), польскі і беларускі фалькларыст, этнограф, археолаг, калекцыянер, член шматлікіх навуковых таварыстваў, даследчык духоўнай і матэрыяльнай культуры Заходняй Беларусі — 79 лет со дня рождения
Показать все
2 сентября
Хацінская бітва 1621
(02.09.1621 — 09.10.1621) — 311 лет з часу першай атакі
Весялоўскі Іван Сямёнавіч
(02.09.1795 Магілёў, г. — 16.04.1867), вучоны-фізік, доктар медыцыны — 137 лет со дня рождения
Шапялевіч Канстанцін Іванавіч
(02.09.1889 Брадок, в., Мінскі раён — 27.06.1976), мовазнавец, краязнавец, педагог, аўтар і суаўтар літаратурных чытанак і падручнікаў па беларускай мове для пачатковай школы — 43 года со дня рождения
Віцебскі царкоўна-археалагічны музей
(02.09.1893 Віцебск, г. — 1919), старажытнасховішча, вялікая колькасць экспанатаў якога ўвайшла ў фонды Віцебскага абласнога краязнаўчага музея — 39 лет з часу адкрыцця
Рыжыкаў Іосіф Іванавіч
(02.09.1893 Талачынскі раён, Віцебская вобласць — 10.12.1979), партыйны і дзяржаўны дзеч БССР, адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху ў Вялікую Айчынную вайну — 39 лет со дня рождения
Показать все
3 сентября
Богуш-Сестранцэвіч Станіслаў Іванавіч
(03.09.1731 Свіслацкі раён, Гродзенская вобласць — 13.12.1826), вучоны, які працаваў у галіне гісторыі, філалогіі, медыцыны і інш., дзеяч Рымска-каталіцкай Царквы, заснавальнік Магілёўскай друкарні, член Расійскай АН і Пецярбургскай медыка-хірургічнай акадэміі, узнагароджаны ордэнамі Святога Андрэя Першазванага, Святога Аляксандра Неўскага, Белага Арла, Святога Уладзіміра IV ступені і інш. — 201 год со дня рождения
Сапега Аляксандр Антоні, сын Юзафа
(03.09.1773 — 08.09.1812 Дзярэчын, в., Зэльвенскі раён, Гродзенская вобласць), падарожнік, удзельнік мінералагічных экспедыцый, аўтар прац па неарганічнай хіміі, крышталяграфіі — 159 лет со дня рождения
Міцкевіч Францішак Браніслаў
(ахрышчаны 03.09.1796 Навагрудак, г., Гродзенская вобласць — 13.11.1862), удзельнік паўстання 1830–1831 гг. у Польшчы, Беларусі і Літве — 136 лет со дня рождения
Хлябцэвіч Уладзімір Іванавіч
(03.09.1894 Жыровічы, в., Слонімскі раён, Гродзенская вобласць — 13.03.1917), удзельнік беларускага літаратурна-грамадскага руху пачатку XX ст. — 38 лет со дня рождения
Анушкін Аляксандр Іванавіч
(03.09.1903 — кастрычнік 1978), журналіст, гісторык кнігі, аўтар прац па гісторыі кнігадрукавання ў ВКЛ — 29 лет со дня рождения
Показать все
4 сентября
Свіла, в., в.
(04.09.1493) — 439 лет з часу першага ўпамінання
Брэсцкая Біблія (Радзівілаўская Біблія)
(04.09.1563 Брэст, г.), помнік польскамоўнага кнігадрукавання ў Беларусі — 369 лет з часу выдання
Дрысенскі павет
(04.09.1776 Докшыцы, г., Віцебская вобласць — 17.07.1924), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў XVІІІ—XX ст. у Расійскай Імперыі, Беларусі і СССР — 156 лет з часу ўтварэння
Полацкая губерня
(04.09.1776 — 23.12.1796), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Расійскай Імперыі — 156 лет з часу стварэння
Славацкі Юльюш
(04.09.1809 — 03.04.1849), польскі паэт, драматург, некаторыя творы якога прысвечаны Беларусі — 123 года со дня рождения
Показать все
5 сентября
Пшаздзецкі Антоні Тадэвуш, сын Аляксандра
(05.09.1718 — 28.03.1772), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 214 лет со дня рождения
Пуліхаў Іван Пятровіч
(05.09.1879 Мінск, г. — 11.03.1906), сацыяліст-рэвалюцыянер — 53 года со дня рождения
Каўцэвіч Мікалай Мікалаевіч
(05.09.1887 Любча, г. п., Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць — 01.07.1949), вучоны-фізік, аўтар прац па вывучэнні аналітычных суадносін паміж каэфіцыентамі пры рашэнні задач аб перыядах, па вымярэнні малых эрс патэнцыёметрамі, канцэнтраваных раствораў фотаэлементам, заслужаны дзеяч навукі Беларусі, кавалер ордэна "Знак Пашаны" — 45 лет со дня рождения
Вольскі (сапраўднае Вольскі-Зэйдэль) Віталь Фрыдрыхавіч
(05.09.1901 — 22.08.1988), пісьменнік, драматург, тэатральны крытык, заслужаны дзеяч культуры Беларусі — 31 год со дня рождения
Канчэўскі Арсен Уладзіміравіч
(05.09.1901 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 31.08.1931), дзеяч рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі — 31 год со дня рождения
Показать все
6 сентября
Скорабагаты (Войшка-Скорабагаты) Аляксандр Дыянісій
(06.09.1639 — 20.08.1699), ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, мемуарыст, удзельнік Паўночнай вайны 1655–1660 гг. і вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 гг. — 293 года со дня рождения
Мадзялеўскі Захарыюш
(06.09.1648 — 13.07.1710), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, пісьменнік — 284 года со дня рождения
Кажэўнікаў Андрэй Львовіч
(06.09.1802 — 02.05.1867), расійскі дзяржаўны дзеяч, які пэўны час працаваў на Беларусі — 130 лет со дня рождения
Радкевіч Яўген Аляксандравіч
(06.09.1851 Віцебск, г. — 1930), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік руска-японскай вайны 1904–1905 гг., Першай сусветнай вайны на тэрыторыі Беларусі, генерал ад інфантэрыі, кавалер ордэна Святога Георгія 4-й ступені — 81 год со дня рождения
Маршак Хаім Лейбавіч
(06.09.1886 Мінск, г. — 20.01.1961), вучоны-фтызіятр, удзельнік Першай сусветнай і грамадзянскай войнаў, адзін са стваральнікаў супрацьтуберкулёзнай службы Беларусі, заслужаны дзеяч навукі Беларусі — 46 лет со дня рождения
Показать все
7 сентября
Дэлямарс Адам Казімір, сын Яна
(07.09.1664 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 22.04.1735), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 268 лет со дня рождения
Карыцкі Міхал
(07.09.1714 Дзітрыкі, в., Гродзенская вобласць — 10.03.1781), паэт, педагог, грамадскі дзеяч — 218 лет со дня рождения
Шантыр Станіслаў
(1764 ці каля 1763 Горспля, в., Расонскі раён, Віцебская вобласць — пасля 1846), мемуарыст, гісторык рэлігіі — 168 лет со дня рождения
Бараноўскі Ян (Іван) Юзаф (Іосіф), сын Марціна
(07.09.1805 Смілавічы, г. п., Чэрвеньскі раён, Мінская вобласць — 30.03.1888), рэвалюцыянер, сацыяліст-утапіст, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 127 лет со дня рождения
Нарбут Людвік, сын Тэадора
(07.09.1832 Шаўры, в., Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць — 04.05.1863), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. на Беларусі і ў Літве — 100 лет со дня рождения
Показать все
8 сентября
Кулікоўская бітва 1380 г. (Мамаева пабоішча)
(08.09.1380), бітва на Куліковым полі паміж войскам вялікага князя маскоўскага Дзмітрыя Іванавіча Данскога і войскам Залатой Арды на чале з Мамаем — 552 года з часу бітвы
Аршанская бітва 1514
(08.09.1514 Аршанскі павет, Віцебскае ваяводства), адна з буйнейшых бітваў у ходзе вайны Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім 1512–1522 гг. — 418 лет з часу бітвы
Сапега Аляксандр Павел, сын Казіміра Яна Паўла
(08.09.1672 — 04.01.1734 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 260 лет со дня рождения
Сабалеўскі Людвік
(08.09.1791 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 10.07.1830), вучоны-філолаг, бібліёграф — 141 год со дня рождения
Трубяцкі Мікалай Мікалаевіч
(08.09.1836 — 02.08.1902), дзяржаўны дзеяч, генерал-лейтэнант, губернатар Мінскай губерні (1886–1902), які шмат зрабіў для эканамічнага і культурнага развіцця Мінска — 96 лет со дня рождения
Показать все
9 сентября
Катлярэўскі Іван Пятровіч
(09.09.1769 — 10.11.1838), украінскі пісьменік, пачынальнік новай украінскай літаратуры, аўтар паэмы "Энеіда", п'ес "Наталка-Палтаўка" і "Маскаль-чараўнік"; пад уплывам "энеіды" Катлярэўскага былі напісаны беларускія ананімныя паэмы "Энеіда навыварат" і "Тарас на Парнасе" — 163 года со дня рождения
Карнілаў Іван Пятровіч
(09.09.1811 — 15.07.1901), расійскі дзяржаўны дзеяч, асветнік, папячыцель Віленскай навучальнай акругі, кіраваў дзейнасцю Віленскай археаграфічнай камісіі, якая па яго ініцыятыве выдала 4 тамы Археаграфічнага зборніка дакументаў і Тураўскае евангелле, у якіх шмат звестак па гісторыі Беларусі і Літвы — 121 год со дня рождения
Пятосін Іосіф Сцяпанавіч
(09.09.1882 Бабруйскі павет, Мінская губерня — 21.10.1938 Мінск, г.), вучоны-матэматык, адзін са стваральнікаў беларускай матэматычнай школы — 50 лет со дня рождения
Вазіла Аляксандр Цімафеевіч
(09.09.1888 Слаўгарад, г., Магілёўская вобласць — 1943(?)), грамадскі дзеяч, паэт, публіцыст — 44 года со дня рождения
Новікаў Аляксандр Лявонавіч
(09.09.1892 Сярэднія Малынічы, в., Чачэрскі раён, Гомельская вобласць — 26.03.1966), вучоны ў галіне лесаводства і дэндралогіі, педагог, кавалер ордэна Леніна — 40 лет со дня рождения
Показать все
10 сентября
Высоцкі Пётр Яцак
(10.09.1797 — 06.01.1874), адзін з кіраўнікоў паўстання 1830–1831 гг. у Польшчы, Беларусі і Літве — 135 лет со дня рождения
Файніцкі Іван Якаўлевіч
(10.09.1847 Гомель, г. — 02.10.1913), расійскі юрыст-крыміналіст, педагог — 85 лет со дня рождения
Карынфскі Апалон Апалонавіч
(10.09.1868 — 12.01.1937), рускі паэт, перакладчык, аўтар перакладаў на рускую мову шэрага твораў Я. Купалы, А. Міцкевіча, Ю. Славацкага, П. Беранжэ і інш. — 64 года со дня рождения
Віснеўскі Уладзіслаў Марцінавіч
(10.09.1874 Брэст, г. (?) — 27.04.1933), фатограф, дзяржаўны дзеяч — 58 лет со дня рождения
Паладзін Аляксандр Уладзіміравіч
(10.09.1885 — 06.12.1972), украінскі і расійскі вучоны ў галіне біяхіміі, заснавальнік украінскай навуковай школы біяхімікаў, акадэмік АН СССР, АН Украіны, АМН СССР, НАН Беларусі, замежны член Польскай АН, ганаровы акадэмік Венгерскай АН, Балгарскай АН, Румынскай АН, заслужаны дзеяч навукі Украіны, лаўрэат Ленінскай прэміі (1929), Герой Сацыялістычнай Працы (1955), кавалер ордэна Леніна (1944, 1945, 1948, 1954, 1965) — 47 лет со дня рождения
Показать все
11 сентября
Пелікан Вацлаў Вацлававіч (Венцаслаў Венцаслававіч)
(11.09.1790 Слонім, г., Гродзенская вобласць — 21.06. ці 09.07.1873), расійскі і беларускі вучоны ў галіне хірургіі, дзяржаўны, палітычны і грамадскі дзеяч — 142 года со дня рождения
Піён Марыс (Маўрыцы)
(11.09.1801 — 14.02.1869), танцоўшчык, балетмайстар, тэатральны дзеяч, стваральнік і кіраўнік Віцебскага балета Піёна — 131 год со дня рождения
Ястржэмбскі Іван (Ян Фердынанд) Львовіч
(11.09.1814 Рэчыцкі павет, Мінская губерня — пасля 1883), рэвалюцыянер-петрашэвец, эканаміст — 118 лет со дня рождения
Раманаў Еўдакім Раманавіч
(11.09.1855 Нова-Беліца, мяст., Гомельскі павет, Магілёўская губерня (цяпер цяпер у межах г. Гомель) — 20.01.1922), этнограф, фалькларыст, археолаг, літаратар, мовазнавец, краязнавец, педагог, правадзейны член Рускага геаграфічнага таварыства, Маскоўскага таварыства аматараў прыродазнаўства, антрапалогіі і этнаграфіі, Маскоўскага археалагічнага таварыства, Віцебскага статыстычнага камітэта — 77 лет со дня рождения
Фалькенгайн Эрых фон
(11.09.1861 — 08.04.1922), германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, які ў сакавіку 1918 г. прызнаў Беларускую Народную Рэспубліку і падтрымаў яе Раду, генерал ад інфантэрыі — 71 год со дня рождения
Показать все
12 сентября
Аскерка Сцяпан Міхаіл
(12.09.1712 Навагрудчына — 1780), эканаміст, юрыст, які ўпершыню ўвёў у навуковы ўжытак слова "план" — 220 лет со дня рождения
Сапега Аляксандр Міхал, сын Казіміра Лявона
(12.09.1730 — 28.05.1793), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, генерал-маёр — 202 года со дня рождения
Дохтураў (Дахтуроў) Дзмітрый Сяргеевіч
(12.09.1759 — 24.11.1816), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г. на Беларусі, генерал ад інфантэрыі — 173 года со дня рождения
Грыгаровіч Іван (Іаан)
(12.09.1790 ці 06.09.1792 Слаўгарад, г., Магілёўская вобласць — 1852 ці 1862), археограф, складальнік першага беларускага археаграфічнага зборніка "Беларускі архіў старажытных грамат" (1824), гісторык, краязнавец, пісьменнік, праваслаўны царкоўны дзеяч — 142 года со дня рождения
Авенарыус Мікалай Пятровіч
(12.09.1834 — 17.07.1903), дзеяч народнай асветы, археолаг, краязнавец, педагог, адзін з заснавальнікаў Маладзечанскай настаўніцкай семінарыі (1864–1920) — 98 лет со дня рождения
Показать все
13 сентября
Незабытоўскі Кіпрыян-Юзаф, сын Станіслава
(ахрышчаны 13.09.1779 — 10.01.1837), рэлігійны дзеяч, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 153 года со дня рождения
Круповіч Маўрыцы
(13.09.1823 Гродна, г. — 24.01.1891), вучоны-гісторык, архівіст, журналіст, навуковы сакратар Віленскай археалагічнай камісіі — 109 лет со дня рождения
Чаховіч Кароль
(13.09.1832 — 04.06.1902), расійскі вучоны-фізік, прыродазнавец і педагог беларускага паходжання — 100 лет со дня рождения
Цыбульскі Напалеон (Нікадзім) Восіпавіч
(13.09.1854 Крываносы, в., Астравецкі раён, Гродзенская вобласць — 26.04.1919), беларускі і польскі вучоны-фізіёлаг, філосаф, грамадскі дзеяч, член АН Польшчы — 78 лет со дня рождения
Таганаў Андрэй Іванавіч
(13.09.1871 — 25.10.1948), удзельнік барацьбы за савецкую ўладу на Беларусі — 61 год со дня рождения
Показать все
14 сентября
Нясвіжскі касцёл Божага Цела (Фарны касцёл)
(14.09.1589 Нясвіж, г., Мінская вобласць), першы помнік архітэктуры барока на тэрыторыях Беларусі і Польшчы, які разам з Нясвіжскім палацава-паркавым ансамблем уключаны ў спіс аб'ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, занесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь — 343 года з пачатку будаўніцтва
Клакоцкі Геранім
(14.09.1664 — 08.10.1721), дзяржаўны дзеяч, дзеяч каталіцкай царквы — 268 лет со дня рождения
Ромер Міхал
(14.09.1778 — 14.01.1853), грамадска-палітычны дзеяч Літвы і Беларусі — 154 года со дня рождения
Анчыц Зігмунт
(14.09.1783 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 05.06.1855), акцёр, антрэпрэнёр — 149 лет со дня рождения
Гузікаў Міхаіл Іосіфавіч
(14.09.1806 Шклоў, г., Магілёўская вобласць — 21 ці 27.10.1837), музыкант, віртуоз-ксілафаніст, распрацоўшчык сучаснай канструкцыі ксілафона — 126 лет со дня рождения
Показать все
15 сентября
Кацярына Габсбург, дачка Фердынанда І Габсбурга
(15 ці 25.09.1533 — 28 ці 29.02.1572), вялікая княгіня Вялікага Княства Літоўскага, каралева Польшчы, трэцяя жонка Жыгімонта ІІ Аўгуста — 399 лет со дня рождения
Панятоўскі Станіслаў, сын Францішка
(15.09.1676 — 29.08.1762), дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай, генерал артылерыі Вялікага Княства Літоўскага, генерал кавалерыі шведскай арміі, генерал-лейтэнант польскага войска, удзельнік Паўночнай вайны 1700–1721 гг. — 256 лет со дня рождения
Панятоўскі Казімір, сын Станіслава
(15.09.1721 — 13.04.1800), дзяржаўны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай, генерал — 211 лет со дня рождения
Кісялеўскі Матэвуш
(15.09.1738 — да 15.05.1802), архітэктар — 194 года со дня рождения
Мінская духоўная семінарыя імя Трох Свяціцеляў Беларускай Праваслаўнай Царквы (Беларускага Экзархата Маскоўскага Патрыярхата)
(15.09.1785 Жыровічы, в., Слонімскі раён, Гродзенская вобласць), вышэйшая багаслоўская навучальная ўстанова Беларускай Праваслаўнай Царквы — 147 лет з часу адкрыцця
Показать все
16 сентября
Кутузаў (Галянішчаў-Кутузаў) Міхаіл Іларыёнавіч
(16.09.1745 — 28.04.1813), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал-фельдмаршал, жыццё якога звязана з Беларуссю — 187 лет со дня рождения
Васілевіч Язэп (Іосіф) Ігнатавіч
(16.09.1870 Крывічы, г. п., Мядзельскі раён, Мінская вобласць — 1934(?)), дзеяч беларускага нацыянальна-вызваленчага руху, археолаг, педагог — 62 года со дня рождения
Какурын Мікалай Яўгенавіч
(16.09.1883 — 29.07.1936), ваенны дзеяч, удзельнік барацьбы за савецкую ўладу на Беларусі, гісторык, аўтар прац па гісторыі грамадзянскай вайны ў СССР, кавалер ордэна Чырвонага Сцяга — 49 лет со дня рождения
Кулакоў (сапраўднае Рутштэйн) Кузьма Львовіч
(16.09.1901 Шчадрын, в., Жлобінскі раён, Гомельская вобласць — 06.03.1979), акцёр тэатра і кіно, рэжысёр — 31 год со дня рождения
Кашэльнікава Раіса Мікалаеўна
(16.09.1904 Баршчоўка, в., Хойніцкі раён, Гомельская вобласць — 29.11.1980 Мінск, г.), актрыса тэатра і кіно, народная артыстка Беларусі, узнагароджаная ордэнам "Знак Пашаны" — 28 лет со дня рождения
Показать все
17 сентября
Ліда, горад
(1323 Лідскі раён, Гродзенская вобласць), цэнтр Лідскага раёна Гродзенскай вобласці — 609 лет з часу заснавання вялікім князем Гедзімінам; 342 года з часу атрымання граматы на магдэбургскае права
Тышкевіч Тадэвуш (Фадзей), сын Станіслава Антонія
(17.09.1774 — 15.04.1852), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ і Расійскай Імперыі, генерал, удзельнік паўстанняў 1794 г. і 1830–1831 гг., вайны 1812 г. — 158 лет со дня рождения
"Агатка, ці Прыезд пана", опера
(17.09.1784 Нясвіж, г., Мінская вобласць), камічная опера Я. Д. Голанда, першы вядомы арыгінальны музычна-сцэнічны твор, створаны і пастаўлены на Беларусі — 148 лет з дня прэм'еры
Крупчыцкі бой 1794 г.
(17.09.1794 Крупчыцы, в., Кобрынскі павет, Гродзенская губерня), бітва паміж паўстанцамі і рускім войскам у час паўстання 1794 г. — 138 лет з часу бітвы
Гродзенская абласная навуковая бібліятэка імя Я.Ф. Карскага
(17.09.1830 Гродна, г.), дзяржаўная ўстанова культуры, лаўрэат спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь дзеячам культуры і мастацтва (2008) — 102 года з часу стварэння
Показать все
18 сентября
Шадурскі Станіслаў
(18.09.1726 Дынабург, каля г. (цяпер г. Даўгаўпілс, Латвія) — 1789), беларускі і польскі філосаф, які зрабіў значны ўклад у развіццё навукі і грамадскай думкі Беларусі, Літвы і Польшчы — 206 лет со дня рождения
Карташэўскі Рыгор Іванавіч
(18.09.1777 — 12.08.1840), расійскі дзеяч асветы ў Беларусі, па ініцыятыве якога ў 1834 г. у Віцебску была створана першая настаўніцкая семінарыя — 155 лет со дня рождения
Лапацінскі Ігнат Дамінік Францішак, сын Юзафа Мікалая
(18.09.1822 Дрысенскі павет — 11.05.1882), дзяржаўны дзеяч, удзельнік паўстання 1863–1864 гг. — 110 лет со дня рождения
Захараў Іван Антонавіч
(18.09.1898 — 19.03.1944), дзяржаўны дзеяч БССР — 34 года со дня рождения
Захараў Сяргей Сцяпанавіч
(18.09.1901 — 19.11.1990), вучоны ў галіне земляробства, заслужаны дзеяч навукі Беларусі — 31 год со дня рождения
Показать все
19 сентября
Генрых Валезы (Генрых ІІІ Валуа), сын Генрыха ІІ Валуа
(19.09.1551 — 02.08.1589), герцаг Анжуйскі, кароль польскі і вялікі князь літоўскі, кароль Францыі — 381 год со дня рождения
Севяргін Васіль Міхайлавіч
(19.09.1765 — 29.11.1826), расійскі мінералог, хімік, асветнік, які даў прыродазнаўчае і этнаграфічнае апісанне беларускіх губерняў, акадэмік Пецярбургскай АН — 167 лет со дня рождения
Сухадольскі Януар Іванавіч (Янавіч)
(19.09.1797 Гродна, г. — 20.03.1875), жывапісец-баталіст, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Польшчы, Беларусі і Расіі, удзельнік руска-турэцкай вайны 1828–1829 гг., паўстання 1830–1831 гг. — 135 лет со дня рождения
Ігнацьеў Руф Гаўрылавіч
(19.09.1819 ці 1829 — 14.01.1886), расійскі вучоны-гісторык, археолаг, этнограф, музыказнавец, харавы дырыжор, які даследаваў гісторыю і культуру Беларусі — 103 года со дня рождения
Паеўскі Леў Сямёнавіч
(19.09.1850 Віленская губерня — 1919), гісторык, краязнавец, даследчык царкоўнай гісторыі XVIII–XIX стст., гісторыі гарадоў і мястэчак Беларусі, пытанняў археалогіі, праваслаўны святар — 82 года со дня рождения
Показать все
20 сентября
Касакоўскі Браніслаў
(20.09.1687 Мінскае ваяводства — 03.11.1722), дзеяч каталіцкай царквы, драматург — 245 лет со дня рождения
Кварэнгі (Гварэнгі) Джакома
(20 ці 21.09.1744 — 02.03.1817), расійскі архітэктар, паводле праекта якога пабудаваны Полацкі Богаяўленскі манастыр — 188 лет со дня рождения
Страйноўскі Іеранім (Геранім)
(20.09.1752 ці 1754 — 05.08.1815), асветнік, мысліцель, правазнавец, рэлігійны дзеяч — 180 лет со дня рождения
Коцел Юзаф, сын Тадэвуша Коцела
(20.09.1764 — 18.07.1810), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, адзін з кіраўнікоў паўстання 1794 г. — 168 лет со дня рождения
Кукальнік Нестар Васілевіч
(20.09.1809 — 20.12.1868), драматург і паэт — 123 года со дня рождения
Показать все
21 сентября
Ядвіга Ягелонка, дачка Казіміра IV Ягелончыка
(21.09.1457 — 18.02.1502), герцагіня баварская, жонка герцага Георга Вітэльсбаха Багатага — 475 лет со дня рождения
Браніцкі Ян Клеменс, сын Стафана Мікалая
(21.09.1689 — 09.10.1771), дзяржаўны дзеяч, адзін з самых уплывовых магнатаў Рэчы Паспалітай — 243 года со дня рождения
Грум-Гржымайла Кандрат Іванавіч
(21.09 ці 02.10.1794 Магілёў, г. — 02 ці 26.09.1874), урач, грамадскі дзеяч, выдавец і рэдактар медыцынскай газеты "Друг здравия" (1833–1869), кавалер ордэна святой Ганны ІІ ст., святога Станіслава ІІІ ст., святога роўнаапостальнага князя Уладзіміра ІІІ і ІV ст. — 138 лет со дня рождения
Гродзенская губерня
(21.09.1801 — 1921), былая адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка — 131 год з часу стварэння
Новікаў Якім Іванавіч
(21.09.1874 Дарынполле, в., Веткаўскі раён, Гомельская вобласць — ?), удзельнік руска-японскай вайны 1904–1905 гг., Першай сусветнай вайны, Георгіеўскі кавалер — 58 лет со дня рождения
Показать все
22 сентября
Келпш Міхал
(22.09.1718 Беларусь — 05.06.1765), дзеяч каталіцкай царквы, прапаведнік, паэт, перакладчык — 214 лет со дня рождения
Пуслоўскі Францішак Ксаверы, сын Войцеха
(ахрышчаны 22.09.1806 Старыя Пескі, в., Бярозаўскі раён, Брэсцкая вобласць — 09.01.1874), дзяржаўны дзеяч, падарожнік, калекцыянер — 126 лет со дня рождения
Дубноў Сямён Маркавіч
(22.09.1860 Мсціслаў, г., Магілёўская вобласць — 12.1941), яўрэйскі гісторык і публіцыст, аўтар даследаванняў па сусветнай гісторыі яўрэяў (пераважна беларускіх), грамадскі дзеяч — 72 года со дня рождения
Прэс Міхаіл Ісакавіч
(22.09.1871 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 22.12.1938), скрыпач-віртуоз — 61 год со дня рождения
Мранговіус Вільям Юльевіч
(22.09.1874 — 1938), вучоны ў галіне венералогіі і дэрматалогіі, заснавальнік кафедры скурна-венерычных хвароб БДУ — 58 лет со дня рождения
Показать все
23 сентября
Радзівіл (дзявочае Сангушка) Ганна Катажына (Ганна Кацярына)
(23.09.1676 Ракаў, аг., Валожынскі раён, Мінская вобласць — 23.10.1746), стваральніца шэрага прадпрыемстваў на тэрыторыі Беларусі — 256 лет со дня рождения
Масальскі Эдвард Тамаш Ануфрыевіч
(23.09.1799 Рудаўка, в., Слуцкі павет, Мінская губерня (цяпер Нясвіжскі раён, Мінская вобласць) — 28.06.1879), польскі пісьменнік, публіцыст — 133 года со дня рождения
Віславух Фелікс (Фелікс-Антон) Аўгусцінавіч
(23.09.1833 Рэчыцкі павет, Мінская губерня — пасля 1869), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. у Літве і на Беларусі, у эміграцыі (Францыя) — 99 лет со дня рождения
Курака Міхаіл Канстанцінавіч
(23.09.1872 Краснапольскі раён, Магілёўская вобласць — 08.02.1920), вучоны-самавук, металург, заснавальнік школы расійскіх доменшчыкаў, удзельнік рэвалюцыі 1905–1907 гг. — 60 лет со дня рождения
Брохес Рахіль Вульфаўна
(23.09.1880 Мінск, г. — 1941), пісьменнца, драматург — 52 года со дня рождения
Показать все
24 сентября
Незабітоўскі (Незабытоўскі) Станіслаў Прэцлаў, сын Мікалая
(24.09.1641 Ятра, в., Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць — 11.11.1717), мемуарыст, успаміны якога з'яўляюцца каштоўнай крыніцай па гісторыі грамадска-палітычнага жыцця Беларусі і Літвы канца ХVІІ ст., дзяржаўны і гаспадарчы дзеяч — 291 год со дня рождения
Альтранштацкае перамір'е 1706
(24.09.1706), дагавор паміж шведскім каралём Карлам ХІІ і саксонскім курфюрстам, каралём польскім і вялікім князем літоўскім Аўгустам ІІ — 226 лет заключана
Валовіч Антоні Эразм
(24.09.1711 — 06.07.1770), дзяржаўны і рэлігійны дзеяч ВКЛ — 221 год со дня рождения
Бярновіч Міхал
(24.09.1734 Слуцкі павет, Мінская губерня — пасля 1802), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага — 198 лет со дня рождения
Пацёмкін Рыгор Аляксандравіч
(24.09.1739 Смаленская губерня — 16.10.1791), расійскі дзяржаўны і ваенны дзеяч, генерал-фельдмаршал, фаварыт Кацярыны ІІ, валодаў землямі на Беларусі — 193 года со дня рождения
Показать все
25 сентября
Белакаменская бітва 1604
(25.09.1604), бітва, якая адбылася паміж войскамі ВКЛ і Швецыі ў час вайны Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600–1629 гг. пад Белым Каменем (цяпер Пайдэ, Эстонія) — 328 лет адбылася
Максімаў Сяргей Васільевіч
(25.09.1831 — 03.06.1901), расійскі і беларускі этнограф, фалькларыст, пісьменнік — 101 год со дня рождения
Федаровіч Вацлаў Пятровіч
(25.09.1848 Магілёў, г. — 25.01.1911), краязнавец, калекцыянер, юрыст, член-карэспандэнт Кракаўскай АН, ганаровы член Віцебскай вучонай архіўнай камісіі — 84 года со дня рождения
Жарабцова-Андрэева Ганна Рыгораўна
(25.09.1868 Гродна, г. — ?), расійская спявачка, педагог — 64 года со дня рождения
Паўловіч Сяргей Канстанцінавіч
(25.09.1875 Асаўцы, в., Кобрынскі павет, Гродзенская губерня (цяпер Драгічынскі раён, Брэсцкая вобласць) — 16.09.1940), грамадска-культурны і рэлігійны дзеяч, багаслоў, перакладчык, педагог, які адыграў значную ролю ў пашырэнні пісьменнасці, асветы на роднай мове ў Заходняй Беларусі, фалькларыст — 57 лет со дня рождения
Показать все
26 сентября
Іяўлевіч (Яўлевіч) Ігнацій
(26.09.1619 Магілёў, г. — каля 1686 ці паміж 1667 і 1681), педагог-асветнік, пісьменнік, грамадскі і царкоўны дзеяч — 313 лет со дня рождения
Гурка Іосіф Аляксандравіч
(26.09.1782 — 21.12.1857), дзяржаўны і ваенны дзеяч, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г. і замежных паходаў Рускай арміі 1813–1814 гг., генерал-лейтэнант — 150 лет со дня рождения
Стажэнскі (Старжынскі) Віктар Вацлаў (Віктар Мацвеевіч)
(26.09.1826 — 31.05 ці 06.1882), грамадскі дзеяч ліберальнага кірунку 1860-х гг. — 106 лет со дня рождения
Бардзілоўскі Іван Каятанавіч
(26.09.1852 Лучыцы, в., Петрыкаўскі раён, Гомельская вобласць — 30.11.1903), прыродазнавец, педагог, які падрыхтаваў да выдання рукапіс працы І. Ф. Шмальгаўзена "Флора Паўднёва-Заходняй Расіі" — 80 лет со дня рождения
Альдэнбург Сяргей Фёдаравіч
(26.09.1863 — 28.02.1934), вучоны-ўсходазнавец, аўтар прац па гісторыі культуры і рэлігіі старажытнай і сярэдневяковай Індыі, акадэмiк НАН Беларусi, Пецярбургскай АН, АН СССР — 69 лет со дня рождения
Показать все
27 сентября
Стафан (Стэфан) Баторый
(27.09.1533 — 12.12.1586), дзяржаўны дзеяч, палкаводзец, князь трансільванскі, вялікі князь Вялікага Княства Літоўскага і кароль польскi — 399 лет со дня рождения
Кірхгольмская бітва 1605 г.
(27.09.1605 Кірхгольм, в. (цяпер г. Саласпілс, Латвія)), бітва, якая адбылася ў час вайны Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600–1629 гг. — 327 лет з часу бітвы
Гарпе Васіль Іванавіч
(1762 ці 1765 — 03.03.1814), расійскі ваенны дзеяч, генерал-маёр, удзельнік абароны Полацка, Віцебска і Барысава ў Айчынную вайну 1812 г. — 170 лет со дня рождения
Вішнеўскі Міхал
(27.09.1794 — 22.12.1865), польскі гісторык літаратуры, філосаф, у працах якога ёсць беларускія матэрыялы — 138 лет со дня рождения
Патапаў Аляксандр Львовіч
(27.09.1818 — 05.11.1886), расійскі дзяржаўны дзеяч, Віленскі, Ковенскі, Гродзенскі і Мінскі генерал-губернатар, галоўны начальнік Віцебскай і Магілёўскай губерняў, камандуючы войскамі Віленскай ваеннай акругі, генерал ад кавалерыі — 114 лет со дня рождения
Показать все
28 сентября
Аляхновіч Міхал
(28.09.1746 — 05.04.1782), правазнавец, педагог-піяр, прафесар права ў Галоўнай школе Вялікага Княства Літоўскага — 186 лет со дня рождения
Пшыбыльскі Вацлаў
(28.09.1828 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 25.12.1872), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг., літаратар — 104 года со дня рождения
Кусцінскі Міхаіл Францавіч
(28.09.1829 Завідзічы, в., Лепельскі раён, Віцебская вобласць — 1905), вучоны-археолаг, які ўпершыню на Беларусі пачаў фатаграфаваць працэс раскопак і складаць фотатэку помнікаў старажытнасцей Віцебскай і суседніх губерняў, член Маскоўскага археалагічнага таварыства — 103 года со дня рождения
Камітэт па справах заходніх губерняў
(28.09.1831 — 31.01.1848), вышэйшы дарадчы орган пры цару Мікалаю І для выпрацоўкі законапалажэнняў і мерапрыемстваў па аслабленні польскага і ўмацаванні рускага ўплыву ў адносінах да Беларусі, Літвы і Правабярэжнай Украіны — 101 год з часу стварэння ў сувязі з паўстаннем 1830—1831 гг.
Касовіч Пётр Самсонавіч (Сямёнавіч)
(28.09.1862 Горкі, г., Магілёўская вобласць — 26.08.1915), расійскі арграхімік, глебазнавец, фізіёлаг раслін, педагог — 70 лет со дня рождения
Показать все
29 сентября
Статут Вялікага Княства Літоўскага 1529 г.
(29.09.1529 — 01.03.1566), звод законаў феадальнага права — 403 года з часу ўвядзення ў дзеянне
Мазавіцкі Міхал
(29.09.1618 — 23.02.1684), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, пісьменнік — 314 лет со дня рождения
Дуброўскі Міхал
(29.09.1633 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 07.01.1694), дзеяч каталіцкай царквы ў ВКЛ — 299 лет со дня рождения
Жаба Станіслаў, сын Яна Казіміра
(29.09.1710 Вялікае Княства Літоўскае — 27.06.1774), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 222 года со дня рождения
Радзівіл Міхал Геранім, сын Марціна Мікалая
(29.09.1744 — 28.03.1831), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, мецэнат — 188 лет со дня рождения
Показать все
30 сентября
Канарскі Станіслаў (сапраўднае Еранім Францішак)
(30.09.1700 — 03.08.1773), асветнік, педагог і публіцыст, рэфарматар піярскіх школ на тэрыторыі Польшчы, Беларусі, Літвы — 232 года со дня рождения
Пац (Пацавіч) Міхал, сын Антонія Міхала
(30.09.1754 — 29.01.1800), дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, генерал-маёр войска ВКЛ — 178 лет со дня рождения
Драгаманаў Міхаіл Пятровіч
(30.09.1841 — 02.07.1895), украінскі публіцыст, гісторык, філосаф, літаратуразнавец, фалькларыст, дзеяч украінскага нацыянальна-вызваленчага руху, які на аснове параўнальна-гістарычнага метаду разглядаў гістарычнае мінулае, культуру, традыцыі беларускага народа — 91 год со дня рождения
Гумоўскі Марыян
(30.09.1881 — 01.11.1974), польскі нумізмат, гісторык, музеязнавец, які пэўны час быў дырэктарам музея Чапскіх — 51 год со дня рождения
Блох Ісідар Рыгоравіч
(30.09.1888 — 10.03.1958), вучоны ў галіне тарфяной прамысловасці, аўтар прац па тэорыі, канструяванні і разліку тарфяных машын, член-карэспандэнт НАН Беларусі, кавалер ордэнаў Леніна, "Знак Пашаны" — 44 года со дня рождения
Показать все