Важные события декабря 1897
декабрь
Берасцейская сустрэча 1409 (снежань 1409 — снежань 1409), перагаворы паміж каралём Польшчы Ягайлам і вялікім князем ВКЛ Вітаўтам у час Вялікай вайны 1409—1411 гг. — 488 лет з часу правядзення Пуслоўскі Адам Тытус, сын Войцэха (ахрышчаны 25.12.1803 Пескі, в., Бярозаўскі раён, Брэсцкая вобласць — 05.03.1854), удзельнік паўстання 1830–1831 гг., пасля якога ў эміграцыіі (Прусія, Францыя) — 94 года со дня рождения Карчэўскі Юльян (Юліан) Юзафавіч (снежань 1806 Казяны ці г. Ашмяны, в., Ашмянскі раён, Гродзенская вобласць — студзень 1833), жывапісец, аўтар жанравых кампазіцый — 91 год со дня рождения Беларускае вольнае эканамічнае таварыства ў Віцебску (снежань 1826 ці снежань 1825 — верасень 1841), створана памешчыкамі Віцебскай і Магілёўскай губерняў з мэтай абагульнення вопыту і павышэння прадукцыйнасці прыгонніцкай працы ва ўмовах развіцця капіталістычных адносін у аграрным сектары эканомікі — 71 год з часу стварэння Паўночна -Заходняя арганізацыя "Народнай волі" (канец 1881 ці пачатак 1882 — 1884), аб'яднанне гурткоў "Народнай волі" Беларусі і Літвы — 16 лет з часу стварэння
1 декабря
Длугаш Ян (01.12.1415 — 19.05.1480), польскі гісторык, дыпламат, царкоўны дзеяч, у працах якога падрабязна апісана гісторыя Каралеўства Польскага і Вялікага Княства Літоўскага — 482 года со дня рождения Чартарыйскі Адам Казімір (01.12.1734 — 19.03.1823), дзяржаўны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай, генерал-лейтэнант, фельдмаршал аўстрыйскай арміі — 163 года со дня рождения Гарэцкі Антон (01.12.1787 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 18.09.1861), паэт, сатырык і байкапісец, прадстаўнік польскамоўнай літаратуры Беларусі ХІХ ст., удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 110 лет со дня рождения 
Гіргас Уладзімір Фёдаравіч (01.12.1835 Гродна, г. — 18.03.1887), расійскі мовазнавец-арабіст, педагог — 62 года со дня рождения Лісоўскі Мікалай Васільевіч (01.12.1885 Адахаўшчына, в., Баранавіцкі раён, Брэсцкая вобласць — 18.02.1957), ваенны дзеяч, генерал-лейтэнант, удзельнік Першай сусветнай вайны, савецка-польскай вайны 1920 г. — 12 лет со дня рождения
Гіргас Уладзімір Фёдаравіч (01.12.1835 Гродна, г. — 18.03.1887), расійскі мовазнавец-арабіст, педагог — 62 года со дня рождения Лісоўскі Мікалай Васільевіч (01.12.1885 Адахаўшчына, в., Баранавіцкі раён, Брэсцкая вобласць — 18.02.1957), ваенны дзеяч, генерал-лейтэнант, удзельнік Першай сусветнай вайны, савецка-польскай вайны 1920 г. — 12 лет со дня рождения 2 декабря
Радзівіл Януш, сын Крыштофа (02.12.1612 — 31.12.1655), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, удзельнік вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1632–1634 гг. — 285 лет со дня рождения Доўгірд Анёл (02.12.1776 Юркаўшчына, маёнт., Мсціслаўскі павет, Мсціслаўскае ваяводства — 26.04.1835 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), вучоны-філосаф, логік, псіхолаг, педагог — 121 год со дня рождения Браўковіч Аляксандр Іванавіч (02.12.1826 Высокае, в., Чашніцкі раён, Віцебская вобласць — 08.01.1891), дзеяч Рускай Праваслаўнай Царквы, архіепіскап Адэскі і Херсонскі, духоўны пісьменнік — 71 год со дня рождения Ешчын Яўсей Маркавіч (Мордухавіч) (02.12.1865 Рэчыца, г., Гомельская вобласць — 1936), расійскі палітычны дзеяч і журналіст — 32 года со дня рождения Шабунеўскі Станіслаў Данілавіч (02.12.1868 Скароднае, в., Ельскі раён, Гомельская вобласць — 1937 Расія), архітэктар, асноўныя работы якога знаходзяцца ў Гомелі, Ганаровы грамадзянін Гомеля (2018) — 29 лет со дня рождения
3 декабря
Радзівіл (дзявочае Завіша) Барбара, дачка Крыштофа (03.12.1690 — 15.02.1770), грамадская дзяячка — 207 лет со дня рождения Агінскі Францішак Ксаверый Алаізій, сын Марцыяна Міхала (03.12.1708 — 22.11.1758), дзеяч каталіцкай царвы ў ВКЛ — 189 лет со дня рождения Сапега Міхал Ксаверы, сын Казіміра Лявона (03.12.1735 Высокае, г., Камянецкі раён, Брэсцкая вобласць — 24.11.1766 Беласток, г. (цяпер Польшча)), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, генерал маёр — 162 года со дня рождения Гамаліцкі Міхаіл Лявонавіч (03.12.1791 Бялавічы, в., Івацэвіцкі раён, Брэсцкая вобласць — 02.02.1861), урач-фізіёлаг, гісторык, член Віленскай археалагічнай камісіі, літаратар, педагог — 106 лет со дня рождения Жалігоўскі Эдвард Вітальд (Вітольд) (03.12.1815 Карэкаўцы, в., Вілейскі раён, Мінская вобласць — 28.12.1864), польскі паэт, філосаф, рэвалюцыйны дзеяч — 82 года со дня рождения
4 декабря
Радзівіл Жыгімонт (Сігізмунд) Кароль, сын Мікалая Крыштофа Радзівіла Сіроткі (04.12.1591 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 05.11.1642), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, удзельнік вайны Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600–1629 гг., вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1632–1634 гг. — 306 лет со дня рождения Брэсцкі манетны двор (04.12.1665 Брэст, г. — 16.12.1666), адзін з цэнтраў манетнай вытворчасці ў Рэчы Паспалітай — 232 года з пачатку дзейнасці Тышкевіч Міхаіл, сын Юзафа Тышкевіча Лагойскага (04.12.1828 Лагойск, г., Мінская вобласць — 18.11.1897), археолаг і калекцыянер старажытнасцей, адзін з заснавальнікаў польскай егіпталогіі — 69 лет со дня рождения Альпяровіч Леў Абрамавіч (04.12.1874 Куранец, в., Вілейскі раён, Мінская вобласць — 5.01.1914 (23.12.1913 ст.ст.)), жывапісец, рысавальшчык, аўтар партрэтаў, пейзажаў, бытавых кампазіцый — 23 года со дня рождения Перэльман Якаў Ісідаравіч (04.12.1882 Гродзенская губерня — 16.03.1942), вучоны, папулярызатар навуковых фізіка-матэматычных ведаў, адзін з заснавальнікаў жанру навукова-займальнай літаратуры — 15 лет со дня рождения
5 декабря
Соцын (Сацыні) Фаўст (05.12.1539 — 03.03.1604), вучоны ў галіне філасофіі, гуманіст, тэолаг-антытрынітарый, заснавальнік сацыніянства, ідэолаг польскага і беларускага антытрынітарызму — 358 лет со дня рождения Мержаеўскі (Мяржэўскі) Мікалай, сын Яна (05.12.1788 ці 06.12.1788 Гродзенская губерня — 26 ці 27.11.1856), удзельнік паўстання 1830–1831 гг, у эміграцыі (Англія, Францыя) — 110 лет со дня рождения Канстытуцыя 1793 (05.12.1793 Гродна, г. — 1795), асноўны закон Рэчы Паспалітай — 104 года з часу прыняцця Вярыга Аляксандр Андрэевіч (05.12.1837 Віцебшчына — 26.03.1905), расійскі вучоны-хімік, педагог, арганізатар першай у Расіі лабараторыі па даследаванні прадуктаў харчавання — 60 лет со дня рождения Пілсудскі Юзаф Клемент (05.12.1867 Зулова, маёнт., Свянцянскі павет, Віленская губерня — 12.05.1935), польскі палітычны, дзяржаўны і ваенны дзеяч, Маршал Польшчы, удзельнік Першай сусветнай вайны, польска-савецкай вайны 1919–1920 гг. — 30 лет со дня рождения
Канстытуцыя 1793 (05.12.1793 Гродна, г. — 1795), асноўны закон Рэчы Паспалітай — 104 года з часу прыняцця Вярыга Аляксандр Андрэевіч (05.12.1837 Віцебшчына — 26.03.1905), расійскі вучоны-хімік, педагог, арганізатар першай у Расіі лабараторыі па даследаванні прадуктаў харчавання — 60 лет со дня рождения Пілсудскі Юзаф Клемент (05.12.1867 Зулова, маёнт., Свянцянскі павет, Віленская губерня — 12.05.1935), польскі палітычны, дзяржаўны і ваенны дзеяч, Маршал Польшчы, удзельнік Першай сусветнай вайны, польска-савецкай вайны 1919–1920 гг. — 30 лет со дня рождения 6 декабря
Барбара Радзівіл, дачка Юрыя Радзівіла (06.12.1520 — 08.05.1551), вялікая княгіня Вялікага Княства Літоўскага, каралева Польшчы, другая жонка Жыгімонта Аўгуста — 377 лет со дня рождения Раднацкі дагавор 1656 (06.12.1656), пакт аб падзеле Рэчы Паспалітай паміж Швецыяй, Трансільваніяй, Брандэнбургска-Прускай дзяржавай і запарожскім казацтвам Б. Хмяльніцкага — 241 год з часу заключэння Гільзен Ежы Мікалай, сын Ежы Канстанціна (06.12.1692 — 24.04.1775), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, аўтар, кампілятар і перакладчык кніг рознай тэматыкі — 205 лет со дня рождения Гродзенскі касцёл Святога Францішка Ксаверыя і кляштар езуітаў (21.06.1678 Гродна, г.), помнік архітэктуры барока, унесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь — 219 лет з пачатку будаўніцтва; 192 года з часу асвячэння Брадоўскі Уладзімір Людамір (06.12.1823 Міншчына — 27.10.1903), урач, педагог, старшыня Таварыства варшаўскіх урачоў — 74 года со дня рождения
7 декабря
Прывілей 1506 (07.12.1506), агульнадзяржаўны заканадаўчы акт Вялікага Княства Літоўскага — 391 год з часу выдання Міркавіч (Мірковіч) Фёдар Якаўлевіч (07.12.1789 — 18.05.1866), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі, генерал-губернатар Віленскага генерал-губернатарства, педагог, ініцыятар адкрыцця Брэсцкага кадэцкага корпуса — 108 лет со дня рождения Блох Александр Юлианович (07.12.1878 Бабруйск, г., Магілёўская вобласць — 1914), расійскі юрыст, адвакат, рэвалюцыянер — 19 лет со дня рождения Зязюля Андрэй (сапраўднае імя Астрамовіч Аляксандр Сцяпанавіч) (07.12.1878 Навасяды, в., Ашмянскі раён, Гродзенская вобласць — 17.01.1921), паэт, каталіцкі святар — 19 лет со дня рождения Пяўцоў Іларыён Мікалаевіч (07.12.1879 Антопаль, г. п., Драгічынскі раён, Брэсцкая вобласць — 25.10.1934), расійскі акцёр, народны артыст Расіі — 18 лет со дня рождения
8 декабря
Марыя Юзефа Габсбург, дачка Іосіфа І Габсбурга (08.12.1699 — 17.11.1757), каралева польская і вялікая княгіня літоўская, курфюрсціна саксонская, жонка караля польскага і вялікага князя літоўскага Аўгуста ІІІ — 198 лет со дня рождения Пачоскі Юзаф Конрадавіч (08.12.1864 — 14.02.1942), польскі і ўкраінскі біёлаг, адзін з заснавальнікаў фітацэналогіі, пачынальнік геабатанічных даследаванняў на Беларусі — 33 года со дня рождения Канановіч Канстанцін Юльянавіч (08.12.1872 Грабаўка, в., Гомельскі раён — 15.03.1954 Расія), вучоны ў галіне санітарыі і эпідэміялогіі, урач-отарыналарынголаг, арганізатар першай у СССР Гомельскай санітарна-эпідэміялагічнай станцыі (1922) — 25 лет со дня рождения Пярно Ян Францавіч (08.12.1888 — 20.04.1951), удзельнік барацьбы за савецкую ўладу ў Беларусі — 9 лет со дня рождения Атрэмбскі Ян Шчэпан (08.12.1889 — 25.04.1971), польскі мовазнавец, які даследаваў пытанні індаеўрапейскага мовазнаўства, у тым ліку этымалогію паасобных беларускіх слоў, акадэмік Польскай акадэміі ведаў у Кракаве — 8 лет со дня рождения
9 декабря
Багуслоўскі (Багуслаўскі) Юзаф Канстанцін (09.12.1754 Брэстчына — 14.03.1819), вучоны-багаслоў, рэлігійны і грамадскі дзеяч, філосаф, правазнавец, тэолаг, калекцыянер — 143 года со дня рождения Радзівіл Караліна Эмілія Луіза Валерыя Стафанія (09.12.1809 — 26.07.1832), дачка Дамініка Гераніма Радзівіла, нясвіжскага ардыната — 88 лет со дня рождения Гольц-Мілер Іван Іванавіч (09.12.1842 — 17.08.1871), расійскі паэт, перакладчык, тэатральны рэцэнзент, які пэўны час жыў і працаваў на Беларусі, удзельнік рэвалюцыйна-дэмакратычнага руху — 55 лет со дня рождения Янкоўскі Чэслаў (09.12.1857 Паляны, в., Ашмянскі раён, Гродзенская вобласць — 06.10.1929), польскі паэт, перакладчык, публіцыст, літаратуразнавец, гісторык, адзін з першых краязнаўцаў Ашмяншчыны — 40 лет со дня рождения Белавусаў Іван Аляксеевіч (09.12.1868 — 07.01.1930), расійскі паэт, перакладчык, адзін э першых перакладчыкаў твораў Я. Купалы, складальнік і рэдактар першага зборнікавершаў паэта на рускай мове "Избранные стихи в переводах русских поэтов" — 29 лет со дня рождения
10 декабря
Ланчыцкі Ланцыцій Мікалай (10.12.1574 Нясвіж, каля г., Мінская вобласць — 30.03.1653), рэлігійны каталіцкі дзеяч, публіцыст, педагог — 323 года со дня рождения Лянчыцкі Мікалай (10.12.1574 — 1653), дзеяч беларускай культуры — 323 года со дня рождения Караў (Карэў, Кару) Францішак (10.12.1731 Аршанскі раён, Віцебская вобласць — 30.07.1802), архітэктар, педагог, каталіцкі рэлігійны дзеяч — 166 лет со дня рождения Шукевіч Вандалін Аляксандравіч (10.12.1852 Нача, в. Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць — 01.12.1919 Нача, в. Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць), археолаг, антраполаг, краязнавец і этнограф, адзін з заснавальнікаў навуковай археалогіі заходніх зямель Беларусі, член-карэспандэнт Кракаўскай АН — 45 лет со дня рождения Рушчыц Фердынанд (10.12.1870 Багданаў, п., Валожынскі раён, Мінская вобласць — 30.10.1936), жывапісец, графік, тэатральны дэкаратар і педагог, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Беларусі, Польшчы і Літвы — 27 лет со дня рождения
11 декабря
Лускіна Стафан (11.12.1725 Віцебскае ваяводства — 21.08.1793), публіцыст, астраном, матэматык — 172 года со дня рождения Звяждоўскі Людвік Міхайлавіч (11 ці 30.12.1829 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 27.02.1864), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. у Беларусі, Літве і Польшчы — 68 лет со дня рождения Тышкевіч Бенядзікт (11.12.1852 Віленскі павет — 13.05.1935 Францыя), калекцыянер, мецэнат, падарожнік, заснавальнік беларускага фотамастацтва — 45 лет со дня рождения Карловіч Мечыслаў (11.12.1876 Вішнева, в., Смаргонскі раён, Гродзенская вобласць — 08.02.1909), польскі кампазітар, дырыжор, першы буйны сімфаніст у гісторыі польскай музыкі — 21 год со дня рождения Валадарскі В. (сапраўднае імя Гальдштэйн Майсей Маркавіч) (11.12.1891 — 20.06.1918), рэвалюцыйны дзеяч, імя якога носіць адна з вуліц Мінска — 6 лет со дня рождения
12 декабря
Лаўрыновіч Антон Тамаш (12.12.1750 — пасля 1796), польскі байкапісец, які працаваў на Беларусі — 147 лет со дня рождения Хаванскі Мікалай Мікалаевіч (12.12.1777 — 02.12.1837), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі, віцебскі, магілёўскі, смаленскі і мінскі генерал-губернатар — 120 лет со дня рождения Беларуская губерня (12.12.1796 Віцебск, г. — 27.02.1802), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка Расійскай Імперыі з цэнтрам у Віцебску — 101 год з часу стварэння Віленскае медыцынскае таварыства, навуковая грамадская арганізацыя (12.12.1805 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 1939), навуковая грамадская арганізацыя — 92 года з часу заснавання пры Віленскім універсітэце па ініцыятыве прафесараў медыцынскага факультэта Завадскі Адам, сын Юзафа (12.12.1814 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 05.01.1875), друкар, які выдаў першую кнігу В. Дуніна-Марцінкевіча "Сялянка" (1846), друкаваў творы А.Б. Ёхера, І. Ходзькі, Я. Чачота, Ю. Крашэўскага, У. Фялінскай, У. Сыракомлі — 83 года со дня рождения
Беларуская губерня (12.12.1796 Віцебск, г. — 27.02.1802), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка Расійскай Імперыі з цэнтрам у Віцебску — 101 год з часу стварэння Віленскае медыцынскае таварыства, навуковая грамадская арганізацыя (12.12.1805 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 1939), навуковая грамадская арганізацыя — 92 года з часу заснавання пры Віленскім універсітэце па ініцыятыве прафесараў медыцынскага факультэта Завадскі Адам, сын Юзафа (12.12.1814 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 05.01.1875), друкар, які выдаў першую кнігу В. Дуніна-Марцінкевіча "Сялянка" (1846), друкаваў творы А.Б. Ёхера, І. Ходзькі, Я. Чачота, Ю. Крашэўскага, У. Фялінскай, У. Сыракомлі — 83 года со дня рождения 13 декабря
Мацкевіч Яраш Ян (13.12.1672 — да 01.02.1733), дзеяч кальвінісцкай царквы ВКЛ — 225 лет со дня рождения Гусаржэўскі Тамаш (13.12.1732 — 13.12.1807), тэолаг, гісторык, прадстаўнік асветніцкага кірунку ў гісторыі навукі Польшчы, Літвы і Беларусі, педагог — 165 лет со дня рождения Гейнэ Генрых (13.12.1797 — 17.02.1856), нямецкі паэт, публіцыст, крытык, творы якога перакладаліся на беларускую мову М. Багдановічам, М. Васілеўскай, Ю. Гаўруком, А. Дударом, С. Ліхадзіеўскім, Я. Семяжонам, Ю. Таўбіным, А. Зарыцкім — 100 лет со дня рождения Лукашэвіч Іосіф Дзяменцьевіч (1863 Віленская губерня — 1928), дзеяч расійскага рэвалюцыйнага руху, геолаг, складальнік геалагічнай карты Віленскай губерні — 34 года со дня рождения Есьман Іосіф Гаўрылавіч (13.12.1868 Вілейка, г., Мінская вобласць — 01.07.1955), вучоны ў галіне гідраэнергетыкі і гідраўлікі, грамадскі дзеяч, акадэмік АН СССР, акадэмік АН Азербайджана, заслужаны дзеяч навукі Азербайджана — 29 лет со дня рождения
Гусаржэўскі Тамаш (13.12.1732 — 13.12.1807), тэолаг, гісторык, прадстаўнік асветніцкага кірунку ў гісторыі навукі Польшчы, Літвы і Беларусі, педагог — 165 лет со дня рождения Гейнэ Генрых (13.12.1797 — 17.02.1856), нямецкі паэт, публіцыст, крытык, творы якога перакладаліся на беларускую мову М. Багдановічам, М. Васілеўскай, Ю. Гаўруком, А. Дударом, С. Ліхадзіеўскім, Я. Семяжонам, Ю. Таўбіным, А. Зарыцкім — 100 лет со дня рождения Лукашэвіч Іосіф Дзяменцьевіч (1863 Віленская губерня — 1928), дзеяч расійскага рэвалюцыйнага руху, геолаг, складальнік геалагічнай карты Віленскай губерні — 34 года со дня рождения Есьман Іосіф Гаўрылавіч (13.12.1868 Вілейка, г., Мінская вобласць — 01.07.1955), вучоны ў галіне гідраэнергетыкі і гідраўлікі, грамадскі дзеяч, акадэмік АН СССР, акадэмік АН Азербайджана, заслужаны дзеяч навукі Азербайджана — 29 лет со дня рождения 14 декабря
Радзівіл Юрый, сын Мікалая (14.12.1578 — 13.02.1613), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 319 лет со дня рождения Роп Эдвард фон (14.12.1851 Віцебская губерня — 25.07.1939), рэлігійны і грамадска-палітычны дзеяч Літвы і Беларусі — 46 лет со дня рождения Мрозаўскі Іосіф Іванавіч (14.12.1857 Гродзенская губерня — 16.10.1934), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік руска-японскай 1904–1905 гг. і Першай сусветнай войнаў, генерал ад артылерыі — 40 лет со дня рождения Флароўскі Антоній Васілевіч (14.12.1884 — 27.03.1968), расійскі і чэшскі гісторык-славіст, даследчык жыцця і дзейнасці Ф. Скарыны — 13 лет со дня рождения Стасевіч Барыс Іванавіч (14.12.1895 Брэст, г. — 13.02.1938), удзельнік Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г., грамадзянскай вайны, партыйны і дзяржаўны дзеяч БССР — 2 года со дня рождения
15 декабря
Пільхоўскі Давыд Зыгмунт (15.12.1735 Руткішкі, маёнт., Гродзенскі павет — 04.12.1803), дзеяч эпохі Асветніцтва на Беларусі, пісьменнік, перакладчык, выдавец, педагог — 162 года со дня рождения Незабытоўскі Стэфан Прэцлаў, сын Яна (15.12.1783 — 15.06.1849), ваенны дзеяч, удзельнік паўстання 1830–1831 гг., у эміграцыі (Францыя) — 114 лет со дня рождения Юцэвіч Людвік Адам Дзям'янавіч (15.12.1813 — 12.03.1846), літоўскі і беларускі этнограф, фалькларыст, гісторык, аўтар прац, прысвечаных матэрыяльнай і духоўнай культуры літоўскага і беларускага народаў — 84 года со дня рождения Косак Фартунат Юліуш (15.12.1824 — 03.02.1899), польскі жывапісец, ілюстратар, аўтар шэрага батальных карцін з гісторыі Польшчы і Вялікага Княства Літоўскага — 73 года со дня рождения Шабека Мікалай, сын Ігнація (15.12.1834 Магілёў, г. — 24.12.1904), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад кавалерыі — 63 года со дня рождения
16 декабря
Маладзечна, горад (16.12.1388 Маладзечанскі раён, Мінская вобласць), цэнтр раёна Мінскай вобласці — 509 лет з часу першых пісьмовых звестак Друцкі-Любецкі Францішак Ксаверы, сын Францішка (16.12.1778 Пагост-Загародскі, в., Пінскі раён, Брэсцкая вобласць — 28.05.1846), грамадскі, дзяржаўны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай — 119 лет со дня рождения Віцебская духоўная семінарыя (16.12.1806 — май 1918), вышэйшая навучальная ўстанова Беларускай Праваслаўнай Царквы, якая ажыццяўляе падрыхтоўку свяшяэннаслужыцеляў, багасловаў, педагогаў, іншых царкоўных работнікаў — 91 год з часу падпісання указа аб адкрыцці (адноўлена 30.05.2011 г.); -114 лет з часу аднаўлення Грэдзінгер Міхаіл Восіпавіч (16.12.1867 — 23.01.1936), вучоны-правазнавец, акадэмік НАН Беларусі, адзін з арганізатараў юрыдычнай навукі і адукацыі Беларусі ў 1920–1930-я гг. — 30 лет со дня рождения Клумаў Яўген Уладзіміравіч (16.12.1876 Расія — 13.02.1944 Мінскі раён), вучоны-медык, удзельнік руска-японскай, Першай сусветнай і грамадзянскай войнаў, Мінскага патрыятычнага падполля ў Вялікую Айчынную вайну, Герой Савецкага Саюза (1965), узнагароджаны ордэнам Леніна, святога Станіслава ІІІ ст., святой Ганны ІІІ ст. — 21 год со дня рождения
17 декабря
Барычэўскі Яўген Іванавіч (17.12.1883 Мінск, г. — 12.09.1934 Мінск, г.), літаратуразнавец, педагог, перакладчык, адзін з першых бібліёграфаў у беларускім літаратуразнаўстве — 14 лет со дня рождения Лябёдкін Сяргей Іванавіч (17.12.1886 — 08.03.1942), вучоны ў галіне анатоміі і эмбрыялогіі, адзін з заснавальнікаў марфалагічнай медыцынскай навукі ў Беларусі — 11 лет со дня рождения Равенскі Мікола (Мікалай Якаўлевіч) (17.12.1886 Капланцы, в., Бярэзінскі раён, Мінская вобласць — 09.03.1953), кампазітар, аўтар музыкі да многіх вершаў беларускіх паэтаў, дырыжор, музычны крытык, фалькларыст, збіральнік і апрацоўшчык беларускіх народных песень, дзеяч беларускага замежжа — 11 лет со дня рождения Васілеўскі Даніла Мінавіч (17.12.1889 Новае Сяло, в., Віцебскі павет (цяпер Шумілінскі раён, Віцебская вобласць) — 08.12.1963), краязнавец (даследчык Віцебшчыны), гісторык, літаратуразнавец — 8 лет со дня рождения Цікота Андрэй, сын Міхала (17.12.1891 Свянцянскі павет, Віленская губерня — 11.02.1952), рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч, грэка-каталіцкі (уніяцкі) святар, педагог — 6 лет со дня рождения
18 декабря
Несялоўскі Францішак Ксаверы, сын Юзафа (18.12.1771 Ляхавічы, г., Брэсцкая вобласць — 15.09.1845), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, удзельнік паўстанняў 1794 г. і 1830–1831 гг. — 126 лет со дня рождения Гартынскі Мікалай Рыгоравіч (18.12.1799 Магілёў, г. — 15.02.1887), юрыст, гісторык, археограф, перакладчык — 98 лет со дня рождения Маліноўскі Мікалай (18.12.1799 Украіна — 29.06.1865 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), гісторык, архівіст, выдавец гістарычных крыніц, бібліёграф, філолаг — 98 лет со дня рождения Ходзька Іосіф Іванавіч (18.12.1800 Крывічы, г. п., Мядзельскі раён, Мінская вобласць — 04.03.1881), географ, геадэзіст, тапограф, ваенны дзеяч, генерал-лейтэнант, ганаровы член Рускага геаграфічнага таварыства, кавалер ордэна Святога Георгія 4 ступені — 97 лет со дня рождения Цеханавецкі Станіслаў Аляксандр Канстанцін Эмануэль Іосіфавіч (Паўлавіч) (18.12.1853 Бешанковіцкі раён, Віцебская вобласць — 05.01.1918), расійскі дзяржаўны дзеяч — 44 года со дня рождения
19 декабря
Зарэцкі Юзаф (Заржэцкі Іосіф Альбертавіч) (19.12.1800 Івянец, г. п., Валожынскі раён, Мінская вобласць — 10.02.1869), ваенны інжынер, генерал-лейтэнант — 97 лет со дня рождения Гельвіх Пётр Аўгуставіч (19.12.1873 Віцебск, г. — 07.05.1958), ваенны дзеяч, генерал-маёр артылерыі, вучоны ў галіне балістыкі і тэорыі стральбы, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1941) — 24 года со дня рождения Яноўскі Мікалай Мітрафанавіч (19.12.1890 Патаронаўка, в., Клімавіцкі павет, Магілёўская губерня (цяпер Клімавіцкі раён, Магілёўская вобласць) — 1964), ваенны дзеяч, генерал-маёр, удзельнік грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнаў, узнагароджаны ордэнам Леніна, Чырвонага Сцяга (тройчы), Айчыннай вайны І ступені (двойчы) — 7 лет со дня рождения Сіманькоў Мікалай Іванавіч (19.12.1896 Дуброўна, г., Віцебская вобласць — 28.10.1983), майстар-ганчар — 1 год со дня рождения
20 декабря
Галаўня Ігнат (20.12.1666 — 04.10.1701), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 231 год со дня рождения Богуш Томаш (20.12.1723 Палессе — 06.03.1783), дзеяч каталіцкай царквы ў Рэчы Паспалітай — 174 года со дня рождения Непакайчыцкі Артур, сын Адама Варфаламеевіча (20.12.1813 Слуцк, г., Мінская вобласць — 23.11.1881), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, удзельнік Крымскай вайны 1853–1856 гг, генерал ад інфантэрыі, кавалер ордэна Святога Георгія 4 ступені і інш. — 84 года со дня рождения Альхімовіч Казімір Дамінікавіч (20.12.1840 Дэмбрава, аг., Шчучынскі раён, Гродзенская вобласць — 31.12.1916), жывапісец, графік, творчаць якога звязана з мастацкім жыццём Польшчы, Беларусі і Літвы, аўтар гістарычных палотнаў і серыі карцін па матывах творчасці А. Міцкевіча, удзельнік паўстання 1863–1864 гг. — 57 лет со дня рождения Бжазоўскі Мікалай, сын Аляксандра (20.12.1857 Магілёўская губерня — пасля 1920), расійскі военачальнік, артылерыст, удзельнік руска-турэцкай 1877–1878 гг. і руска-японскай 1904–1905 гг. войнаў, камендант крэпасці Асавец у гады Першай сусветнай вайны, генерал-лейтэнант, кавалер ордэна Святога Георгія 4-й ступені — 40 лет со дня рождения
21 декабря
Пузына Стафан Міхал, сын Андрэя (21.12.1667 Упіта, мяст., Упіцкі павет, Трокскае ваяводства (цяпер Літва) — 05.03.1738), каталіцкі філосаф, тэолаг, аўтар тэалагічных,філасофскіх і геаграфічных прац — 230 лет со дня рождения Валюшэвіч Томаш Дамінік (21.12.1747 — 1800), дзеяч каталіцкай царквы, перакладчык — 150 лет со дня рождения Камісія вайсковая абодвух народаў (21.12.1788 — 20.08.1792), цэнтральны калегіяльны орган дзяржаўнай улады Рэчы Паспалітай па кіраванні вайсковымі справамі — 109 лет з часу стварэння Зан Тамаш (21.12.1796 Мясата, в., Маладзечанскі раён, Мінская вобласць — 19.07.1855), польскі паэт-рамантык, даследчык беларускага фальклору, геолаг, удзельнік вызваленчага руху на Беларусі і ў Літве — 101 год со дня рождения Кошалеў Васіль Васільевіч (21.12.1856 — 1925), урач, вучоны ў галіне інфекцыйных хвароб — 41 год со дня рождения
Валюшэвіч Томаш Дамінік (21.12.1747 — 1800), дзеяч каталіцкай царквы, перакладчык — 150 лет со дня рождения Камісія вайсковая абодвух народаў (21.12.1788 — 20.08.1792), цэнтральны калегіяльны орган дзяржаўнай улады Рэчы Паспалітай па кіраванні вайсковымі справамі — 109 лет з часу стварэння Зан Тамаш (21.12.1796 Мясата, в., Маладзечанскі раён, Мінская вобласць — 19.07.1855), польскі паэт-рамантык, даследчык беларускага фальклору, геолаг, удзельнік вызваленчага руху на Беларусі і ў Літве — 101 год со дня рождения Кошалеў Васіль Васільевіч (21.12.1856 — 1925), урач, вучоны ў галіне інфекцыйных хвароб — 41 год со дня рождения 22 декабря
Хмара Адам Міхал Станіслаў, сын Антонія (22.12.1720 — 09.06.1805), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 177 лет со дня рождения Назімаў Уладзімір Іванавіч (22.12.1802 — 26.02.1874), дзяржаўны дзеяч Расійскай імперыі, віленскі ваенны губернатар, гродзенскі, ковенскі і мінскі генерал-губернатар, генерал ад інфантэрыі — 95 лет со дня рождения Сакалоў Мікалай Мікалаевіч (22.12.1875 Расія — 27 ці 28 мая 1923 Расія), расійскі мовазнавец і педагог, даследчык рускай дыялекталогіі, а таксама гаворак Мінскай, Гродзенскай, Магілёўскай і Віленскай губерняў — 22 года со дня рождения Радзівіл Леан Уладзіслаў, сын Ежы Фрыдэрыка (22.12.1888 — 07.04.1959), ваенны дзеяч, мецэнат, апошні афіцыйны ардынат нясвіжскі і клецкі — 9 лет со дня рождения Мілер Саламон Танхелевіч (22.12.1889 — 01.09.1937), дзеяч рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі — 8 лет со дня рождения
23 декабря
Ёхер (Іёхер) Адам Бенядзікт (23.12.1791 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 03.04.1860), бібліёграф, гісторык, педагог, член Віленскай археалагічнай камісіі, аўтар "Бібліяграфічна-гістарычнага агляду літаратуры і навукі ў Польшчы ад увядзення друкавання да 1830 г...", гістарычных нарысаў і даследаванняў — 106 лет со дня рождения Быхавец Адам Ян Віктар, сын Язэпа (23.12.1796 Лыскава, аг., Пружанскі раён, Брэсцкая вобласць — 21.01.1868), дзяржаўны дзеяч, удзельнік паўстання 1863–1864 гг. — 101 год со дня рождения Гельтман Віктар, сын Караля (23.12.1796 Вярховічы, в., Камянецкі раён, Брэсцкая вобласць — 16.08 ці 16.07.1874), рэвалюцыянер, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. у Польшчы, Беларусі і Літве, прымаў удзел у падрыхтоўцы Кракаўскага паўстання 1846 г. і паўстання ў Галіцыі ў 1848 г., падчас рэвалюцыі 1848–1849 гг. у Германіі кіраваў абаронай Дрэздэна, пісьменнік, публіцыст — 101 год со дня рождения Літоўская губерня (23.12.1796 — 21.09.1801), адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка Расійскай Імперыі — 101 год з часу стварэння Мінскі вагонарамонтны завод, ААТ (23.12.1871 Мінск, г.), адкрытае акцыянернае таварыства — 26 лет з часу стварэння
24 декабря
Канстанцыя Габсбург, дачка Карла Штырыйскага (24.12.1588 — 10.07.1631), каралева польская і шведская, вялікая княгіня літоўская, жонка Жыгімонта ІІІ Вазы — 309 лет со дня рождения Даленга-Хадакоўскі Зарыян Якаўлевіч (сапраўднае імя Чарноцкі Адам) (24.12.1784 Лагойскі раён, Мінская вобласць — 17.11.1825), славяназнавец, адзін з пачынальнікаў беларускай, рускай, польскай і ўкраінскай археалогіі, старажытнай гісторыі, фалькларыстыкі, этнаграфіі і дыялекталогіі — 113 лет со дня рождения Дзялынскі Тытус (Адам Тытус) (24.12.1796 — 12.04.1861), польскі археограф, мецэнат, які калекцыяніраваў рукапісы і кнігі па гісторыі Польшчы і Вялікага Княства Літоўскага, у тым ліку шмат матэрыялаў з Нясвіжскага архіва Радзівілаў — 101 год со дня рождения Ідзкоўскі Адам (24.12.1798 — 03.05.1879), польскі архітэктар і тэарэтык архітэктуры, правадзейны член Акадэміі прыгожых мастацтваў у Фларэнцыі (Італія), які працаваў на Беларусі (у т.л. над стварэннем флігеля і парка ля палаца Паскевічаў у Гомелі) — 99 лет со дня рождения Міцкевіч Адам (24.12.1798 Завоссе, в., Баранавіцкі раён, Брэсцкая вобласць ці г. Навагрудак — 26.11.1855), паэт, грамадскі дзеяч, публіцыст, асветнік — 99 лет со дня рождения
25 декабря
Сілівановіч Нікадзім Юр'евіч (25.12.1834 Цынцавічы, в., Вілейскі раён, Мінская вобласць — 1919), беларускі і расійскі жывапісец, педагог, акадэмік Пецярбургскай АМ — 63 года со дня рождения Талаш Васіль Ісакавіч (25.12.1844 Белка, былая в., Петрыкаўскі раён, Гомельская вобласць — 23.08.1946), удзельнік партызанскага руху ў Беларусі ў гады грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнаў, народны герой — 53 года со дня рождения Пастарнацкі Фёдар Ігнатавіч (25.12.1845 Мінскі раён, Мінская вобласць — 20.08.1902), расійскі вучоны ў галіне ўнутранай медыцыны, выдатны прадстаўнік айчыннай тэрапеўтычнай школы другой паловы ХІХ ст., адзін з заснавальнікаў бальнеалогіі і курарталогіі, грамадскі дзеяч — 52 года со дня рождения Эльберт Барыс Якаўлевіч (Бер Янкель) (25.12.1890 — 19.12.1963), вучоны ў галіне мікрабіялогіі, заснавальнік беларускай школы мікрабіёлагаў, першы дырэктар РНПЦ эпідэміялогіі і мікрабіялогіі, заслужаны дзеяч навукі Кіргізіі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1946) — 7 лет со дня рождения Луцэвіч Уладзіслава Францаўна (25.12.1891 Вішнева, аграгарадок, Валожынскі раён, Мінская вобласць — 25.02.1960), літаратуразнавец і культурны дзеяч, заснавальніца і першы дырэктар Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы, заслужаны дзеяч культуры Беларусі — 6 лет со дня рождения
26 декабря
Мірскі Тамаш Тэафіл Ян (26.12.1788 — пасля 1861), дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. у Аўгустоўскім павеце — 109 лет со дня рождения Фялінская Ева Зыгмунтаўна (Сігізмундаўна) (26.12.1793 Узнога, в., Клецкі раён, Мінская вобласць — 20.12.1859), удзельніца нацыянальна-вызваленчага руху на Беларусі, пісьменніца, мемуарыстка, аўтар "Успамінаў аб жыцці" – каштоўнага твора па гісторыі нораваў на Беларусі, Валыні і ў Літве ў канцы XVIII – пачатку ХІХ ст. — 104 года со дня рождения Напельбаум Майсей Саламонавіч (26.12.1869 Мінск, г. — 1958), фатограф-партрэтыст, заслужаны артыст СССР, аўтар фотаздымкаў палітычных дзеячаў, вучоных, дзеячаў культуры і мастацтва. — 28 лет со дня рождения Багушэўскі Стафан (26.12.1876 Ізабелава, маёнт., Ігуменскі павет, Мінская губерня — 16.04.1938), удзельнік рэвалюцыйнага руху ў Беларусі, дзеяч антываеннага і антыфашыскага руху ў Польшчы, удзельнік першай сусветнай вайны — 21 год со дня рождения Вініцкі Алесь (26.12.1891 Малева, в., Слуцкі павет, Мінская губерня (цяпер Нясвіжскі раён, Мінская вобласць) — 24.02.1972), грамадскі дзеяч, гісторык, педагог, дзеяч беларускага замежжа — 6 лет со дня рождения
27 декабря
Ян І Ольбрахт, сын Казіміра ІV (27.12.1459 — 17.06.1501), кароль Польшчы — 438 лет со дня рождения Герцык Ян (27.12.1728 Полацк, г., Віцебская вобласць — 19.05.1777), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 169 лет со дня рождения Барклай дэ Толі Міхаіл Багданавіч (27.12.1761 — 26.05.1818), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал-фельдмаршал, герой Айчыннай вайны 1812 г., дзейнасць якога звязана з Беларуссю — 136 лет со дня рождения Канопка Ян, сын Францішка (1777 ці 1775 Слонім, ваколіцы г., Гродзенская вобласць — 01.01.1815), ваенны дзеяч, генерал, адзін з кіраўнікоў паўстання 1794 г., удзельнік Вайны 1812 г. — 120 лет со дня рождения Урублеўскі Валерый Антоній (27.12.1836 Жалудок, г. п., Шчучынскі раён, Гродзенская вобласць — 05.08.1908), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. у Беларусі і Польшчы, дзеяч міжнароднага рэвалюцыйнага руху, генерал Парыжскай камуны (Францыя) — 61 год со дня рождения
Урублеўскі Валерый Антоній (27.12.1836 Жалудок, г. п., Шчучынскі раён, Гродзенская вобласць — 05.08.1908), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. у Беларусі і Польшчы, дзеяч міжнароднага рэвалюцыйнага руху, генерал Парыжскай камуны (Францыя) — 61 год со дня рождения 28 декабря
Забалотны Даніла Кірылавіч (28.12.1866 — 15.12.1929), вучоны ў галіне мікрабіялогіі і эпідэміялогіі, акадэмік НАН Беларусі, АН Украіны, АН СССР — 31 год со дня рождения Махроў Мікалай, сын Сямёна (28.12.1877 Барысаў, г., Мінская вобласць — 1936), расійскі і савецкі военачальнік, удзельнік руска-японскай вайны 1904–1905 гг., генерал-маёр — 20 лет со дня рождения Іваноўскі Тадэвуш (Іванаўскас Тадас) (28.12.1882 Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць — 01.06.1970), вучоны-прыродазнавец, акадэмік АН Літвы — 15 лет со дня рождения Сакалдзінскі Уладзіслаў Сямёнавіч (28.12.1888 Мінск, г. — 08.03.1976), спартсмен і трэнер (цяжкая атлетыка, барацьба), адзін з заснавальнікаў першага на Беларусі аддзялення Усерасійскага спартыўнага таварыства "Санітас" (1913), першы чэмпіён Мінска па грэка-рымскай барацьбе (1914), першы чэмпіён Мінска і Беларусі па гіравым спорце (1924) — 9 лет со дня рождения Саўчанка Сцяпан Уладзіміравіч (28.12.1889 — 16.01.1942), украінскі літаратуразнавец і педагог, які даследаваў гісторыю збірання і вывучэння беларускіх казак — 8 лет со дня рождения
29 декабря
Касцюшка Аляксандр Ян, сын Івана (Яна) (29.12.1629 — 1707(?)), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 268 лет со дня рождения Крысціна Эбергардзіна Гогенцолерн-Байройт, дачка Хрысціяна Эрнста (29.12.1671 — 05.09.1727), каралева польская і вялікая княгіня літоўская, жонка Аўгуста ІІ — 226 лет со дня рождения Лунц Восіп Лазаравіч (29.12.1842 — 1930), вучоны ў галіне тэрапіі, урач, заснавальнік процітуберкулёзнай дапамогі ў Мінску і першага ў Беларусі дзіцячага процітуберкулёзнага санаторыя (1898) — 55 лет со дня рождения Вастрацоў Сцяпан Сяргеевіч (29.12.1883 — 03.05.1932), ваенны дзеяч, герой і ўдзельнік грамадзянскай вайны на тэрыторыі Беларусі, адзін з першых кавалераў чатырох ордэнаў Чырвонага Сцяга — 14 лет со дня рождения Домбаль Тамаш Францавіч (29.12.1890 — 04.12.1938), вучоны-эканаміст, акадэмік НАН Беларусі, дзеяч міжнароднага сялянскага руху — 7 лет со дня рождения
30 декабря
Яцкевіч Віктар Іванавіч (30.12.1861 Нішча, в., Себежскі павет, Віцебская губерня (цяпер Расія) — 13.11.1924), вучоны-гісторык, архівіст, аўтар прац па гісторыі і актуальных праблемах Рускай Праваслаўнай Царквы — 36 лет со дня рождения Чахаўской (Чахаўскі) Якаў Аўрамавіч (Аўраамавіч) (30.12.1879 Гродна, г. — 31.07.1941), барэц і атлет, імя якога засталося ў гісторыі не толькі айчыннага, але і сусветнага спорту — 18 лет со дня рождения Палтаржыцкі Браніслаў Іосіфавіч (30.12.1894 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 17.04.1969), ваенны дзеяч, генерал-лейтэнант, удзельнік грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнаў — 3 года со дня рождения
31 декабря
Брэсцкі мір 1435 (31.12.1435), мірны дагавор падпісаны ў г. Брэст (цяпер Бжэсць-Куяўскі) паміж Польшчай і ВКЛ, з аднаго боку, і Тэўтонскім ордэнам (з удзелам Лівонскага ордэна), з другога — 462 года Рыла Максімільян Станіслаў (31.12.1802 Падорск, в., Ваўкавыскі павет, Гродзенская губерня — 17.06.1848), філосаф, археолаг, арыенталіст, падарожнік, каталіцкі місіянер на Блізкім Усходзе і ў Паўночнай Афрыцы, першаадкрывальнік і даследчык руін старажытнага Вавілона — 95 лет со дня рождения Троцкі Віталь Мікалаевіч (31.12.1835 — 22.05.1901), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, віленскі, ковенскі і гродзенскі генерал-губернатар, генерал ад інфантэрыі, генерал-ад'ютант — 62 года со дня рождения Уладзіміраў Пётр Уладзіміравіч (31.12.1854 — 1902 ці пасля 1913), расійскі філолаг-славіст, гісторык літаратуры, адзін з заснавальнікаў беларусазнаўства — 43 года со дня рождения Уншліхт Іосіф Станіслававіч (31.12.1879 — 29.07.1938), партыйны, дзяржаўны і ваенны дзеяч, удзельнік вызвалення Беларусі ад польскіх інтэрвентаў — 18 лет со дня рождения
