Календарь - Беларусь у асобах i падзеях

день месяц год

1892 1893 1894 1895 1896

Выбрать или ввести точную дату:

Важные события 1894

Дзісна, горад (Х ці XІ ст.), горад у Міёрскім раёне Віцебскай вобласці — 325 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

Дагавор Русі з Візантыяй 944 (944 ці 945) — 950 лет з часу заключэння

Віцебск, горад (974 Віцебскі раён, Віцебская вобласць), цэнтр раёна і вобласці — 920 лет з часу заснавання

Менскае княства (канец ХІ – пачатак ХІІ ст. Мінск, г. — пасля 1326), удзельнае княства Полацкай зямлі — 790 лет з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах

Брэст, горад (пад 1019), цэнтр раёна і вобласці — 875 лет з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў"

январь

Аршанская бітва 1564 г. (канец студзеня ці пачатак лютага 1564 Орша, г., Віцебская вобласць), бітва паміж авангардам войска Маскоўскай дзяржавы і атрадам войска Вялікага Княства Літоўскага, якая адбылася ў ходзе Лівонскай вайны 1558–1583 гг. — 330 лет з часу бітвы

5 января

Вітгенштэйн Пётр Хрысціянавіч (05.01.1769 — 11.06.1843), расійскі ваенны дзеяч, удзельнік вырашальных баёў у Айчынную вайну 1812 г. на тэрыторыі Беларусі (Полацкай бітвы, Бярэзінскай аперацыі і інш.), генерал-фельдмаршал — 125 лет со дня рождения

6 января

Макрына (Ірэна-Юлія) Мечыслаўская (свецкае прозвішча Ягала) (06.01.1784(?) Трокскае ваяводства — 1869), уніяцкая святарка — 110 лет со дня рождения

Юндзіл Юзаф, сын Дамініка (06.01.1794 Гарманы, в., Лідскі павет, Віленская губерня — 05.04.1877), вучоны-батанік, прафесар Віленскага ўніверсітэта і дырэктар універсітэцкага батанічнага саду (1828–1833) — 100 лет со дня рождения

14 января

Лукін Павел Пятровіч (14.01.1769 — 22.11.1826), расійскі архітэктар, аўтар праектаў на Беларусі — 125 лет со дня рождения

18 января

Ізабела Ягелон (Ягайлавіч), дачка Жыгімонта І Старога (18.01.1519 — 15.09.1559), каралева венгерская, жонка венгерскага караля Яна Запальяі — 375 лет со дня рождения

20 января

Дахтаровіч Фабіян (20.01.1694 Навагрудак, каля г., Гродзенская вобласць — 12.01.1766), дзеяч каталіцкай царквы, прамоўца, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 200 лет со дня рождения

22 января

Ляховіч Фелікс Юзафавіч (22.01.1804 Высокае, г., Камянецкі раён, Брэсцкая вобласць — 03.12.1878), удзельнік рэвалюцыйнага руху першай паловы XІX ст. — 90 лет со дня рождения

23 января

Рэч Паспалітая (1569 — 24.10.1795), феадальная федэратыўная дзяржава, у якую аб'ядналіся Каралеўства Польскае і Вялікае Княства Літоўскае — 325 лет з пачатку існавання ў выніку заключэння Люблінскай уніі

25 января

Адынец Антон Эдвард, сын Тадэвуша (25.01.1804 Гейстуны, в., Ашмянскі раён, Гродзенская вобласць — 15.01.1885), польскі паэт, перакладчык, мемуарыст, выдавец, удзельнік паўстання 1830–1831 гг. — 90 лет со дня рождения

Брэшка-Брашкоўская (дзявочае Вярыга) Кацярына Канстанцінаўна (13 ці 25 ці 26.01.1844 Іванава, в., Невельскі павет, Віцебская губерня — 12.09.1934), рэвалюцыянерка-народніца, адна са стваральнікаў і лідэраў партыі эсэраў, якая пэўны час жыла і працавала ў эміграцыі (ЗША, Францыя, Чэхія) — 50 лет со дня рождения

26 января

Ульская (Чашніцкая) бітва 1564 г. (26.01.1564), адна з асноўных бітваў паміж войскамі Маскоўскай дзяржавы і ВКЛ у час Лівонскай (Інфлянцкай) вайны 1558–1582 гг. — 330 лет з пачатку

28 января

Багамолец Ян Хрызастом (28.01.1724 Віцебскае ваяводства — 17.02.1795), каталіцкі рэлігійны дзеяч, філосаф — 170 лет со дня рождения

"Піваварная кампанія Аліварыя", ААТ (28.01.1864 Мінск, г.), адкрытае акцыянернае таварыства, адзін з лідараў піваварнай галіны Беларусі — 30 лет з часу заснавання

30 января

Віленская бітва 1734 (30.01.1734 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), бітва ў час вайны за польскую спадчыну 1733–1738 гг. — 160 лет

Антановіч Уладзімір Баніфатавіч (1830 ці 30.01.1834 ці 18.02.1934 — 08.03.1908 ці 21.03.1908), украінскі і расійскі гісторык, этнограф, археограф, адзін з заснавальнікаў украінскай нацыянальнай гістарыяграфіі, археолаг, які праводзіў археалагічныя даследаванні на тэрыторыі Беларусі, член-карэспандэнт Пецярбургскай АН — 60 лет со дня рождения

1 февраля

"Глос з Літвы", газета (01.02.1864 — 01.04.1864), падпольная газета перыяду паўстання 1863–1864 гг. — 30 лет з пачатку выдання

2 февраля

Бона Сфорца, дачка Джана Галеаца Сфорца (02.02.1494 — 19.11.1557), каралева польская і вялікая княгіня літоўская, другая жонка вялікага князя літоўскага і караля польскага Жыгімонта І Старога — 400 лет со дня рождения

7 февраля

Вайніловіч Рамуальд (07.02.1714 — 27.10.1763), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах Рэчы Паспалітай — 180 лет со дня рождения

15 февраля

Ядвіга Анжуйская, дачка Людвіка І Венгерскага (03.10.1373 ці 15.02.1374 — 17.07.1399), каралева Польшчы, вялікая княгіня Вялікага Княства Літоўскага, жонка караля польскага і вялікага князя літоўскага Ягайлы, каталіцкая святая — 520 лет со дня рождения

Залескі Антон Ігнатавіч (15.02.1824 — 04.10.1885), мастак, адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. у Польшчы, Беларусі і Літве — 70 лет со дня рождения

17 февраля

Пуласкі Юзаф (хрышчоны 17.02.1704 — каля 20.04.1769), дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай — 190 лет со дня рождения

18 февраля

Балінскі Іван Міхайлавіч (18.02.1824 Яшуны, маёнт., Віленская губерня (цяпер Літва) — 24.03.1902), псіхіятр, стваральнік рускай школы псіхіятрыі, аўтар першага падручніка па псіхіятрыі — 70 лет со дня рождения

19 февраля

Аўлачымскі (Аблачынскі) Лаўрын (свецкае Юзаф) (19.02.1724 Нястанавічы, в., Бабруйскі павет, Мінская губерня (цяпер Акцябрскі раён, Гомельская вобласць) — 12.07.1763), дзеяч каталіцкай царквы ў ВКЛ — 170 лет со дня рождения

Гродзенскі гусарскі полк, воінская часць Расійскай арміі ў 1824–1918 гг. (19.02.1824 — 04.03.1918), воінская часць Расійскай арміі — 70 лет з часу фарміравання паводле ўказа Аляксандра І

22 февраля

Вяжбіцкі (Вяржбіцкі, Вярбіцкі) Казімір Юзаф (22.02.1704 Віцебскае ваяводства — 14.03.1755), філосаф, тэолаг, каталіцкі рэлігійны дзеяч, педагог — 190 лет со дня рождения

Кольберг Оскар (22.02.1814 — 03.06.1890), польскі фалькларыст, этнограф, кампазітар, збіральнік беларускіх фальклорна-этнаграфічных матэрыялаў, акадэмік Акадэміі ведаў у Кракаве — 80 лет со дня рождения

23 февраля

Панятоўскі Станіслаў, сын Казіміра (23.02.1754 — 13.02.1833), ваенны і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, генерал-лейтэнант польскага войска — 140 лет со дня рождения

27 февраля

Радзівіл Кароль Станіслаў (мянушка Пане Каханку), сын Міхала Казіміра Радзівіла Рыбанькі (27.02.1734 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 21.11.1790), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, генерал-лейтэнант — 160 лет со дня рождения

28 февраля

Шырма-Шчарбінскі Фёдар Восіпавіч (28.02.1794 Мінская губерня — 04.05.1867), расійскі ваенны дзеяч, генерал-маёр, удзельнік руска-турэцкіх войн 1806–1812 і 1828–1829 гг., Айчыннай вайны 1812 г., які з'яўляўся камендантам гарадоў Гродна і Беласток, кавалер ордэна Святога Георгія 4 ступені — 100 лет со дня рождения

4 марта

Лышчынскі Казімір (04.03.1634 Лышчыцы, в., Брэсцкі раён — 30.03.1689), мысліцель, грамадска-палітычны дзеяч, педагог — 260 лет со дня рождения

Астроўскі Казімір (04.03.1669 — 04.07.1732), дзеяч каталіцкай царквы, філосаф, рэктар Берасцейскага езуіцкага калегіума — 225 лет со дня рождения

Зарэмба-Каліноўскі Феліцыян Марцін (04.03.1794 Навагрудчына — ?), філосаф — 100 лет со дня рождения

12 марта

Паўстанне 1794 г. (12.03.1794 — 16.11.1794), нацыянальна-вызваленчае паўстанне ў Польшчы, Беларусі і Літве за аднаўленне незалежнасці і суверэнітэту Рэчы Паспалітай у межах 1772 г., далейшае правядзенне рэформ Чатырохгадовага сойма 1788–1792 гг. — 100 лет з пачатку

Галубінскі (сапраўднае Пяскоў) Яўген Еўсцігнеевіч (12.03.1834 — 20.01.1912), гісторык Рускай Праваслаўнай Царквы, у тым ліку праваслаўнай царквы Вялікага Княства Літоўскага, акадэмік Пецярбургскай АН — 60 лет со дня рождения

17 марта

Віцебск, горад (974 Віцебскі раён, Віцебская вобласць), цэнтр раёна і вобласці — 920 лет з часу заснавання

22 марта

Гаўрыіл Беластоцкі (22.03.1684 Беласток, каля г. (цяпер Польшча) — 11.04.1690), святы пакутнік-дзіцятка Беларускай Праваслаўнай Царквы — 210 лет со дня рождения

Рапнін Мікалай Васілевіч (22.03.1734 — 24.05.1801), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал-фельдмаршал, жыццё і дзейнасць якога звязаны з Беларуссю — 160 лет со дня рождения

24 марта

Цютчаў Іван Артамонавіч (24.03.1834 — 14.02.1893), расійскі і беларускі хімік і мінералог, адзін з пачынальнікаў хімічнай навукі і асветы ў Беларусі — 60 лет со дня рождения

4 апреля

Гашкевіч Іосіф Антонавіч (04.04.1814 Стралічава, в., Хойніцкі раён, Гомельская вобласць — 05.10.1875), дыпламат, мовазнавец, даследчык Японіі і Кітая, арыенталіст, натураліст, лаўрэат Дзямідаўскай прэміі Пецярбургскай АН (1858) — 80 лет со дня рождения

12 апреля

Віленская археаграфічная камісія (12.04.1864 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — лета 1915), афіцыйная навуковая ўстанова, выданні якой з'яўляюцца важнай крыніцай вывучэння гісторыі, эканомікі, культуры Беларусі, гісторыі беларускай мовы — 30 лет з часу заснавання

14 апреля

Румянцаў Мікалай Пятровіч (14.04.1754 Расія — 15.01.1826 Расія), расійскі дзяржаўны дзеяч, дыпламат, ганаровы член Расійскай АН, мецэнат, калекцыянер, дзякуючы намаганням якога Гомель стаў сапраўдным еўрапейскім горадам — 140 лет со дня рождения

15 апреля

Кацярына І (сапраўднае імя Скаўронская Марта) (15.04.1684 — 17.05.1727), расійская імператрыца, якая паходзіла з беларускіх сялян Мінскага ваяводства — 210 лет со дня рождения

18 апреля

Тышкевіч Яўстафій Піевіч (18.04.1814 Лагойск, г., Мінская вобласць — 08.09.1873), гісторык, археолаг, этнограф, краязнавец, музеязнавец, адзін з заснавальнікаў беларускай навуковай археалогіі, заснавальнік і старшыня Віленскай археалагічнай камісіі, ганаровы член Пецярбургскай і Стакгольмскай АН, Лонданскага археалагічнага інстытута — 80 лет со дня рождения

20 апреля

Жылінскі Іосіф Іпалітавіч (20.04.1834 Віленская губерня — 1916), беларускі і расійскі геадэзіст, меліяратар, кіраўнік Заходняй экспедыцыі па асушэнні балот Палесся (1873–1898), генерал ад інфантэрыі — 60 лет со дня рождения

24 апреля

Старамядзельскі кляштар кармелітаў босых (24.04.1754 Мядзел, г., Мінская вобласць — 1840) — 140 лет з часу заснавання

Найвышэйшая літоўская рада (Найвышэйшая рада ВКЛ) (24.04.1794 — 10.06.1794), часовы рэвалюцыйны ўрад на тэрыторыі Беларусі і Літвы ў час паўстання 1794 г. — 100 лет з часу абвяшчэння

4 мая

"Газэта Народова Віленьска" (04.05.1794 — 06.08.1794), выданне выходзіла ў час паўстання 1794 г. на польскай мове — 100 лет з часу выдання

Міладоўскі Фларыян Станіслаў (04.05.1819 Мінск, г. — 08.07.1889), кампазітар, піяніст, педагог, дзеяч беларускага замежжа (Францыя) — 75 лет со дня рождения

5 мая

Манюшка Станіслаў (05.05.1819 Убель, в., Чэрвеньскі раён, Мінская вобласць — 04.06.1872), польскі і беларускі кампазітар, дырыжор, педагог, класік польскай і беларускай вакальнай лірыкі, стваральнік нацыянальнай класічнай оперы, першых нацыянальных сімфанічных твораў — 75 лет со дня рождения

6 мая

Прывілей 1434 (06.05.1434 Трокі, г. (цяпер г. Тракай, Літва)), агульнадзяржаўны заканадаўчы акт Вялікага Княства Літоўскага, выдадзены вялікім князем Жыгімонтам Кейстутавічам — 460 лет з часу выдання

7 мая

Паланецкі ўніверсал, заканадаўчы акт (07.05.1794 — 1795), заканадаўчы акт, падпісаны Т. Касцюшкам у час паўстання 1794 г., з'яўляўся першай спробай усебаковага рэфармавання становішча сялян Рэчы Паспалітай — 100 лет з часу падпісання

Гіжыцкі Ян Марэк Антоній (07.05.1844 — 27.06.1925), гісторык каталіцкай і ўніяцкай царквы ў Вялікім Княстве Літоўскім — 50 лет со дня рождения

8 мая

Узда, г. (08.05.1494 Уздзенскі раён, Мінская вобласць), горад, цэнтр раёна Мінскай вобласці — 400 лет з часу заснавання

12 мая

Яркоўскі Іван Восіпавіч (12.05.1844 Асвея, г. п., Верхнядзвінскі раён, Віцебская вобласць — 09.01.1902), расійскі інжынер-тэхнолаг, вынаходнік і вучоны, даследчык у галіне фізікі, хіміі, метэаралогіі, паветраплавання — 50 лет со дня рождения

13 мая

Сапега Аляксандр Казімір, сын Фрыдэрыка (13.05.1624 — 22.05.1671 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), каталіцкі рэлігійны і дзяржаўны дзеяч — 270 лет со дня рождения

14 мая

Бярновіч Сэрвацы Станіслаў Антон (14.05.1784 Бабоўня, в., Слуцкі павет, Мінская губерня — каля 1835), дзяржаўны дзеяч — 110 лет со дня рождения

Касовіч Каятан Андрэевіч (14.05.1814 Полацк, г., Віцебская вобласць — 07.02.1883), беларускі і расійскі вучоны ў галіне ўсходазнаўства, адзін з першых санскрытолагаў Расіі, член Рускага геаграфічнага таварыства — 80 лет со дня рождения

20 мая

Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай 1654–1667 (20.05.1654 — 09.02.1667), вайна за землі Смаленшчыны, Беларусі, Украіны і Літвы — 240 лет з пачатку ваенных дзеянняў

23 мая

Рацёнжскі дагавор 1404 (23.05.1404 — 16.08.1409), пагадненне паміж Тэўтонскім ордэнам, Польшчай і Вялікім Княствам Літоўскім — 490 лет з часу заключэння

Мяжа яўрэйскай аселасці, частка тэрыторыі расійскай імперыі на якой дазвалялася ім жыць (23.05.1794 — красавік 1917), частка тэрыторыі Расійскай Імперыі, на якой дазвалялася жыць яўрэям, створана паводле ўказа Кацярыны ІІ — 100 лет з часу ўвядзення

27 мая

Палянаўскі мір 1634 (27.05.1634), мірны дагавор паміж Расіяй і Рэччу Паспалітай, якім скончылася вайна 1632–1634 гг. — 260 лет з часу заключэння

1 июня

Глінка Міхаіл Іванавіч (01.06.1804 — 15.02.1857), расійскі кампазітар, які паходзіў са старажытнага беларускага роду — 90 лет со дня рождения

10 июня

Дамброўскі Антоній Самуэль (10.06.1774 Тураў, г., Жыткавіцкі раён, Гомельская вобласць — 22.06.1838), жывапісец і тэатральны мастак, аўтар твораў у галіне манументальнага і станковага жывапісу — 120 лет со дня рождения

Цэнтральная дэпутацыя ВКЛ (10.06.1794 — кастрычнік 1794), выканаўчы паўстанцкі орган ў Літве і Заходняй Беларусі ў час паўстання 1794 г. — 100 лет з пачатку існавання

Чапскі Эдвард, сын Станіслава (10.06.1819 Слуцкі павет, Мінская губерня — 27.01.1888), дзяржаўны дзеяч Польшчы, аўтар мемуараў — 75 лет со дня рождения

12 июня

Агілевіч Пахомій (12.06.1624 Мінск, г. — да 1690 Жыровічы, аг., Слонімскі раён, Гродзенская вобласць), дзеяч грэка-каталіцкай царквы, намеснік Жыровіцкага манастыра — 270 лет со дня рождения

Міцкевіч Юзаф (12.06.1744 Гродзенскі павет — 17.07.1817), механік, фізік, асветнік, педагог, "бацька фізікі на Літве" — 150 лет со дня рождения

13 июня

Дабрахотаў Пракопій Нілавіч (у манастве Павел) (13.06.1814 — 06.05.1900), расійскі царкоўны і грамадскі дзеяч, гісторык, калекцыянер, жыццё і дзейнасць якога звязана з Беларуссю — 80 лет со дня рождения

Вераніцын (Васільеў) Канстанцін Васільевіч (13.06.1834 Астраўляне, в., Гарадоцкі раён, Віцебская вобласць — 26.08.1903 Расія), адзін з удзельнікаў літаратурнага жыцця ў Беларусі сярэдзіны XІX cт., верагодны аўтар паэмы "Тарас на Парнасе" — 60 лет со дня рождения

14 июня

Кнобель Іаган (Ян) Фрыдрых (14.06.1724 — 23.10.1792), нямецкі архітэктар, які працаваў пераважна ў Варшаве і Гродне — 170 лет со дня рождения

16 июня

Ельскі Аляксандр Карлавіч (16.06.1834 Дудзічы, в., Пухавіцкі раён, Мінская вобласць — 10.09.1916), гісторык, этнограф, краязнавец, пісьменнік, перакладчык, публіцыст, член Акадэміі ведаў у Кракаве — 60 лет со дня рождения

21 июня

Дварэцкая Пакроўская царква (21.06.1866 Дварэц, в., Дзятлаўскі раён, Гродзенская вобласць), помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылю — 25 лет з часу асвячэння храма

23 июня

Грашовая рэформа Станіслава Аўгуста Панятоўскага (23.06.1764 — 1795), праводзілася з мэтай аздараўлення грашовага абарачэння Рэчы Паспалітай — 130 лет з пачатку правядзення

25 июня

Маладзечанская настаўніцкая семінарыя (25.06.1864 Маладзечна, г., Мінская вобласць — 1920), сярэдняя спецыяльная навучальная ўстанова для падрыхтоўкі настаўнікаў пачатковых народных вучылішчаў, адна з першых у Расійскай Імперыі — 30 лет з часу заснавання (адкрыта 08.11.1864 г.)

27 июня

Бароўскі Леан (27.06.1784 Пінскі павет, Брэсцкае ваяводства — 04.04.1846 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), літаратуразнавец, педагог, публіцыст, крытык, перакладчык, тэарэтык паэзіі і красамоўства — 110 лет со дня рождения

июль

Беларускі полк (ліпень—жнівень 1654 — люты 1655), вайсковая адзінка на Беларусі ў час вайны Расіі з Рэччу Паспалітай — 240 лет з часу стварэння

1 июля

Прывілей 1564 (01.07.1564), адзін з юрыдычных актаў, што ўдасканальвалі прававыя нормы Статута Вялікага Княства Літоўскага 1529 — 330 лет з часу абвяшчэння

Люблінская унія 1569 г. (01.07.1569), міжнародна-прававы акт аб'яднання ВКЛ і Польшчы ў федэратыўную дзяржаву Рэч Паспалітую — 325 лет з часу зацвярджэння

5 июля

Віцебск, горад (974 Віцебскі раён, Віцебская вобласць), цэнтр раёна і вобласці — 920 лет з часу заснавання

8 июля

Кірпічоў Канстанцін Львовіч (08.07.1844 — 12.04.1910), расійскі ваенны вучоны, інжынер-генерал — 50 лет со дня рождения

21 июля

Аўрыль Піліп (Філіп) (21.07.1654 — 1698), французскі падарожнік, манах-езуіт, які ў сваёй кнізе апісаў жывёльны свет Беларусі, пасяленні палонных з Рэчы Паспалітай у тым ліку з Беларусі — 240 лет со дня рождения

Пузына Пётр, сын Яна Казіміра (21.07.1664 — 01.03.1717), каталіцкі рэлігійны дзеяч, рэктар Нясвіжскага калегіума (1709–1713) — 230 лет со дня рождения

26 июля

Навагрудак, горад (пад 1044 Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць), цэнтр раёна Гродзенскай вобласці — 850 лет з часу першага верагоднага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах

27 июля

Давыдаў Дзяніс Васілевіч (27.07.1784 — 1838 ці 1839), генерал-лейтэнант, герой Вайны 1812 г., удзельнік падаўлення паўстання 1830–1831 гг. на Беларусі, расійскі паэт, ваенна-гістарычны пісьменнік — 110 лет со дня рождения

Пшаздзецкі Аляксандр, сын Канстанціна (27.07.1814 — 26.12.1871), вучоны-гісторык, член многіх навуковых таварыстваў, пісьменнік, аўтар прац па гісторыі Украіны, біяграфій прадстаўнікоў роду Ягелонаў — 80 лет со дня рождения

Аўгустоўскі канал (27.07.1824 Гродзенскі раён і Польшча), помнік гідратэхнічнага будаўніцтва на тэрыторыі Польшчы і Гродзенскага раёна Беларусі, аб'ект воднага турызму — 70 лет з пачатку будаўніцтва

август

Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім 1534–1537 (жнівень 1534 — люты 1537), вайна за ўсходнеславянскія землі — 360 лет з пачатку баявых дзеянняў

Брант Ян (08.1554 — 27.05.1602), каталіцкі рэлігійны дзеяч, кампазітар — 340 лет со дня рождения

4 августа

Радзівіл Аляксандр Людвік, сын Мікалая Крыштофа Радзівіла Сіроткі (04.08.1594 Нясвіж, г., Мінская вобласць — 23.03.1654), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, удзельнік вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1632–1634 гг. — 300 лет со дня рождения

Крачатоўскі Дамінік (04.08.1669 Беларусь — 27.09.1715), дзеяч каталіцкай царквы, драматург — 225 лет со дня рождения

5 августа

Рэч Паспалітая (1569 — 24.10.1795), феадальная федэратыўная дзяржава, у якую аб'ядналіся Каралеўства Польскае і Вялікае Княства Літоўскае — 325 лет з пачатку існавання ў выніку заключэння Люблінскай уніі

Рэпін Ілья Яфімавіч (05.08.1844 — 29.09.1930), расійскі мастак, педагог, які пэўны час жыў і працаваў у сядзібе Здраўнёва (цяпер Віцебскі раён) — 50 лет со дня рождения

9 августа

Барціліус Ваўжынец (Лаўрын) (09.08.1569 — 28.08.1635), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных устновах ВКЛ, аўтар аскетычных і філасофскіх твораў — 325 лет со дня рождения

10 августа

Мельнікаў Аўраам (Абрам) Іванавіч (10.08.1784 — 13.01.1854), расійскі архітэктар, які пэўны час працаваў у Беларусі, акадэмік Пецярбургскай АМ — 110 лет со дня рождения

11 августа

Мінкевіч Адам (11.08.1684 Ашмянскі павет — 18.03.1740), дзеяч каталіцкай царквы, педагог, пісьменнік — 210 лет со дня рождения

12 августа

Жанчынскі Габрыель (12.08.1664 — 12.11.1737), натураліст, пачынальнік заалогіі, аўтар першага вялікага апісання прыроды Рэчы Паспалітай, педагог — 230 лет со дня рождения

14 августа

Балінскі Міхаіл Ігнатавіч (Міхал Вінцэнт Фелікс), сын Ігната (10 ці 12 ці 14.08.1794 Полацкі ці Віцебскі павет — 22.12.1863 ці 01.01 ці 03.01.1864), гісторык, археолаг, музеязнавец, публіцыст, член Рускага геаграфічнага таварыства, аўтар публіцыстычных, гістарычных і гісторыка-геаграфічных даследаванняў, прысвечаных Беларусі і Літве — 100 лет со дня рождения

15 августа

Брэст, горад (пад 1019), цэнтр раёна і вобласці — 875 лет з часу першага ўпамінання ў "Аповесці мінулых гадоў"

Младоўскі (Струсь-Младоўскі) Антанін (свецкае Адам) (15.08.1724 — 12.07.1778), дзеяч уніяцкай царквы — 170 лет со дня рождения

16 августа

Мсціслаў, горад (1135 Мсціслаўскі раён, Магілёўская вобласць), цэнтр раёна Магілёўскай вобласці — 260 лет з часу атрымання магдэбургскага права

Стафановіч Вікенцій Рыгоравіч (16.08.1804 — ?), музыкант, дырыжор, педагог, папулярызатар музычнай культуры — 90 лет со дня рождения

20 августа

Храпавіцкі Мацвей Яўграфавіч (20.08.1784 Віцебшчына(?) — 12.04.1847), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал-ад'ютант, генерал ад інфантэрыі — 110 лет со дня рождения

30 августа

Ходзька (Барэйка) Аляксандр, сын Яна (30.08.1804 Крывічы, г. п., Мядзельскі раён, Мінская вобласць — 27.12.1891 Францыя), усходазнавец, славіст, паэт, фалькларыст — 90 лет со дня рождения

сентябрь

Турчыновіч Восіп (Іосіф Цэзар) Вікенцьевіч (09.1824 — ?), вучоны-гісторык, правазнавец, аўтар "Агляду гісторыі Беларусі са старажытнейшых часоў" (1857) – першай сістэматызаванай гісторыі Беларусі з даўнейшых часоў да канца ХVІІІ ст. — 70 лет со дня рождения

7 сентября

Дэлямарс Адам Казімір, сын Яна (07.09.1664 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 22.04.1735), дзеяч каталіцкай царквы, выкладчык у езуіцкіх навучальных установах ВКЛ — 230 лет со дня рождения

Карыцкі Міхал (07.09.1714 Дзітрыкі, в., Гродзенская вобласць — 10.03.1781), паэт, педагог, грамадскі дзеяч — 180 лет со дня рождения

Шантыр Станіслаў (1764 ці каля 1763 Горспля, в., Расонскі раён, Віцебская вобласць — пасля 1846), мемуарыст, гісторык рэлігіі — 130 лет со дня рождения

8 сентября

Аршанская бітва 1514 (08.09.1514 Аршанскі павет, Віцебскае ваяводства), адна з буйнейшых бітваў у ходзе вайны Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім 1512–1522 гг. — 380 лет з часу бітвы

9 сентября

Катлярэўскі Іван Пятровіч (09.09.1769 — 10.11.1838), украінскі пісьменік, пачынальнік новай украінскай літаратуры, аўтар паэмы "Энеіда", п'ес "Наталка-Палтаўка" і "Маскаль-чараўнік"; пад уплывам "энеіды" Катлярэўскага былі напісаны беларускія ананімныя паэмы "Энеіда навыварат" і "Тарас на Парнасе" — 125 лет со дня рождения

11 сентября

Ястржэмбскі Іван (Ян Фердынанд) Львовіч (11.09.1814 Рэчыцкі павет, Мінская губерня — пасля 1883), рэвалюцыянер-петрашэвец, эканаміст — 80 лет со дня рождения

12 сентября

Авенарыус Мікалай Пятровіч (12.09.1834 — 17.07.1903), дзеяч народнай асветы, археолаг, краязнавец, педагог, адзін з заснавальнікаў Маладзечанскай настаўніцкай семінарыі (1864–1920) — 60 лет со дня рождения

14 сентября

Клакоцкі Геранім (14.09.1664 — 08.10.1721), дзяржаўны дзеяч, дзеяч каталіцкай царквы — 230 лет со дня рождения

15 сентября

Максімовіч Міхаіл Аляксандравіч (15.09.1804 — 22.11.1873), украінскі і рускі прыродазнавец, фалькларыст, член-карэспандэнт Пецярбургскай АН, які займаўся даследаваннем тэарэтычных пытанняў ўсходне-славянскага фальклору, у т. л. беларускага, вывучаў фалькларыстычную дзейнасць З. Даленгі-Хадакоўскага, Е. Раманава, М. Федароўскага — 90 лет со дня рождения

17 сентября

Тышкевіч Тадэвуш (Фадзей), сын Станіслава Антонія (17.09.1774 — 15.04.1852), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ і Расійскай Імперыі, генерал, удзельнік паўстанняў 1794 г. і 1830–1831 гг., вайны 1812 г. — 120 лет со дня рождения

"Агатка, ці Прыезд пана", опера (17.09.1784 Нясвіж, г., Мінская вобласць), камічная опера Я. Д. Голанда, першы вядомы арыгінальны музычна-сцэнічны твор, створаны і пастаўлены на Беларусі — 110 лет з дня прэм'еры

Крупчыцкі бой 1794 г. (17.09.1794 Крупчыцы, в., Кобрынскі павет, Гродзенская губерня), бітва паміж паўстанцамі і рускім войскам у час паўстання 1794 г. — 100 лет з часу бітвы

20 сентября

Кварэнгі (Гварэнгі) Джакома (20 ці 21.09.1744 — 02.03.1817), расійскі архітэктар, паводле праекта якога пабудаваны Полацкі Богаяўленскі манастыр — 150 лет со дня рождения

Коцел Юзаф, сын Тадэвуша Коцела (20.09.1764 — 18.07.1810), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, адзін з кіраўнікоў паўстання 1794 г. — 130 лет со дня рождения

21 сентября

Грум-Гржымайла Кандрат Іванавіч (21.09 ці 02.10.1794 Магілёў, г. — 02 ці 26.09.1874), урач, грамадскі дзеяч, выдавец і рэдактар медыцынскай газеты "Друг здравия" (1833–1869), кавалер ордэна святой Ганны ІІ ст., святога Станіслава ІІІ ст., святога роўнаапостальнага князя Уладзіміра ІІІ і ІV ст. — 100 лет со дня рождения

24 сентября

Бярновіч Міхал (24.09.1734 Слуцкі павет, Мінская губерня — пасля 1802), дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага — 160 лет со дня рождения

25 сентября

Белакаменская бітва 1604 (25.09.1604), бітва, якая адбылася паміж войскамі ВКЛ і Швецыі ў час вайны Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600–1629 гг. пад Белым Каменем (цяпер Пайдэ, Эстонія) — 290 лет адбылася

26 сентября

Іяўлевіч (Яўлевіч) Ігнацій (26.09.1619 Магілёў, г. — каля 1686 ці паміж 1667 і 1681), педагог-асветнік, пісьменнік, грамадскі і царкоўны дзеяч — 275 лет со дня рождения

27 сентября

Вішнеўскі Міхал (27.09.1794 — 22.12.1865), польскі гісторык літаратуры, філосаф, у працах якога ёсць беларускія матэрыялы — 100 лет со дня рождения

Скірмунт Казімір Маўрыцый Сымон, сын Аляксандра Ізідара (27.09.1824 — 13.04.1880), удзельнік паўстання 1863–1864 гг., мецэнат — 70 лет со дня рождения

29 сентября

Радзівіл Міхал Геранім, сын Марціна Мікалая (29.09.1744 — 28.03.1831), дзяржаўны дзеяч ВКЛ, мецэнат — 150 лет со дня рождения

Ходзька Ігнат (29.09.1794 Заблошчына, в., Вілейскі раён, Мінская вобласць — 01.08.1861), пісьменнік, мемуарыст, грамадскі дзеяч — 100 лет со дня рождения

30 сентября

Пац (Пацавіч) Міхал, сын Антонія Міхала (30.09.1754 — 29.01.1800), дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, генерал-маёр войска ВКЛ — 140 лет со дня рождения

октябрь

Пянткоўскі Каспар (кастрычнік 1554 Вялікае Княства Літоўскае (?) — 16.02.1612), польскамоўны драматург, выкладчык Віленскай езуіцкай акадэміі, аўтар п'есы "Цімон Гардзілюд" (каля 1584 г.), куды ўвайшла першая інтэрмедыя на беларускай мове — 340 лет со дня рождения

2 октября

Незабытоўскі Аляксандр Прэцлаў, сын Хрыстафора (Кшыштафа) (15.09.1818 ці 02.10.1819 Нясвіжскі ці Навагрудскі раёны — 21.03.1849), польскі і беларускі пісьменнік, філосаф, гісторык — 75 лет со дня рождения

4 октября

Бешанковічы, гарадскі пасёлак (пад 1447), гарадскі пасёлак, цэнтр раёна Віцебскай вобласці — 260 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

Бялынічы, горад (сярэдзіна XVІ ст. (па іншых звестках – 1577 г.) Бялыніцкі раён, Магілёўская вобласць), цэнтр раёна Магілёўскай вобласці — 260 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

Талачын, горад (1433 Талачынскі раён, Віцебская вобласць), цэнтр раёна Віцебскай вобласці — 260 лет з часу атрымання граматы на магдэбургскае права

Карповіч Міхал Францішак (04.10.1744 Камянец, г., Брэсцкая вобласць — 05.11.1803), палітычны і царкоўны дзеяч, багаслоў-асветнік, удзельнік паўстання 1794 г. — 150 лет со дня рождения

6 октября

Мядзел, горад (1324 Мядзельскі раён, Мінская вобласць), горад, цэнтр раёна Мінскай вобласці — 570 лет з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах

7 октября

Машэўскі Уладзіслаў, сын Рамуальда-Яна-Тадэвуша (07.10.1824 Прусінава, в., Уздзенскі раён, Мінская вобласць — 03.05.1863), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. на Случчыне — 70 лет со дня рождения

Шварцэ Браніслаў (07.10.1834 — 18.02.1904), удзельнік рэвалюцыйнага руху на Беларусі і ў Польшчы ў 1860-я гг. — 60 лет со дня рождения

9 октября

Канаўніцын Пётр Пятровіч (09.10.1764 — 09.09.1822), расійскі ваенны дзеяч, генерал ад інфантэрыі, генерал-ад'ютант, удзельнік Айчыннай вайны 1812 г. на тэрыторыі Беларусі — 130 лет со дня рождения

10 октября

Мацяёвіцкая бітва 1794 г. (10.10.1794), бітва паміж паўстанцамі і расійскімі войскамі ў час паўстання 1794 г. — 100 лет з часу правядзення

13 октября

Мірскі Дзмітрый Іванавіч (13.10.1824 — 11.02.1899), расійскі дзяржаўны і ваенны дзеяч, удзельнік руска-турэцкай вайны 1877–1878 гг., генерал ад інфантэрыі, генерал-ад'ютант, кавалер ордэна Святога Георгія 4-й і 2-й ступеняў — 70 лет со дня рождения

14 октября

Дварэцкая Пакроўская царква (21.06.1866 Дварэц, в., Дзятлаўскі раён, Гродзенская вобласць), помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылю — 25 лет з часу асвячэння храма

15 октября

Дарэўскі-Вярыга Антон, сын Ежы (15.10.1774 Свіслач, г., Гродзенская вобласць — 25.01.1838), ваенны дзеяч, генерал войск Рэчы Паспалітай, удзельнік паўстанняў 1794 г. і 1830–1831 гг. — 120 лет со дня рождения

17 октября

Зубоўскі Францішак Ксаверый (17.10.1744 Мсціслаўскі павет, Магілёўская губерня — пасля 1791), паэт, перакладчык — 150 лет со дня рождения

23 октября

Ваньковіч Ян (Ян Эдвард) Валенцьевіч (23.10.1834 Сляпянка, маёнтак (цяпер у межах г. Мінск) — 02.08.1899), адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гг. на Беларусі — 60 лет со дня рождения

29 октября

Галавацкі Якаў Фёдаравіч (29.10.1814 — 13.05.1888), украінскі гісторык, паэт, філолаг, фалькларыст, даследчык гісторыі і этнаграфіі Беларусі, старшыня Віленскай археаграфічнай камісіі — 80 лет со дня рождения

31 октября

Уладзіслаў ІІІ Варненчык, сын Ягайлы (31.10.1424 — 10.11.1444), кароль Польшчы і Венгрыі, сын Ягайлы і Соф'і Друцкай (Гальшанскай) — 470 лет со дня рождения

3 ноября

Корман Ян (03.11.1634 Вялікае Княства Літоўскае — 13.09.1686), дзеяч каталицкай царквы ў ВКЛ — 260 лет со дня рождения

7 ноября

Мікуцкі Станіслаў Паўлавіч (07.11.1814 Ленкія, в., Гродзенская губерня (цяпер Падляскае ваяводства, Польшча) — 06.09.1890), мовазнавец-славіст, фалькларыст, педагог — 80 лет со дня рождения

8 ноября

Нарбут Тэадор (Фёдар Яўхімавіч) (08.11.1784 Шаўры, в., Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць — 26.11.1864 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), гісторык, археолаг, інжынер, аўтар праекта Бабруйскай крэпасці, даследчык гісторыі Вялікага Княства Літоўскага — 110 лет со дня рождения

11 ноября

Матушэвіч Марцін (11.11.1714 Ельна, в., Берасцейскі павет (цяпер в. Радасць, Камянецкі раён, Брэсцкая вобласць) — 21.11.1773), грамадскі і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай, пісьменнік-мемуарыст, перакладчык — 180 лет со дня рождения

12 ноября

Рукевіч Міхаіл Іванавіч (12.11.1794 Беласточчына — 11.09.1841), удзельнік Айчыннай вайны 1812 г., рэвалюцыянер, адзін з ініцыятараў стварэння таварыства прамяністых (1820), член таварыстваў філаматаў і філарэтаў, ініцыятар выступлення Літоўскага піянернага батальёна (1825), літаратар — 100 лет со дня рождения

16 ноября

Любавіцкі Францішак (16.11.1724 — 22.12.1801 Полацк, г., Віцебская вобласць), дзеяч каталіцкай царквы ў Рэчы Паспалітай — 170 лет со дня рождения

17 ноября

Гендэрсан Эбеназар (17.11.1784 Вялікабрытанія — 17.05.1858), шатландскі філосаф-багаслоў, апісаў дзейнасць Ф. Скарыны — 110 лет со дня рождения

19 ноября

Баброўскі Міхаіл Кірылавіч (19.11.1784 ці 1785 — 03.10.1848), славіст, арыенталіст, палеограф, гісторык, бібліяфіл, філосаф, святар, які стаяў каля вытокаў сусветнага славяназнаўства, спрыяў узнікненню беларусазнаўства, першы беларускі скарыназнавец, член Археалагічнай акадэміі ў Рыме — 110 лет со дня рождения

23 ноября

Русецкі Баляслаў (Міхаіл Юрый) Канутавіч (23.11.1824 — 31.01.1913), жывапісец, графік, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Беларусі і Літвы, калекцыянер і мецэнат — 70 лет со дня рождения

25 ноября

Жаброўскі Тамаш (Томаш) (25.11.1714 Навагрудак, каля г., Гродзенская вобласць — 18.03.1758 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва)), архітэктар, матэматык і астраном — 180 лет со дня рождения

26 ноября

Форстэр Георг (26.11.1754 — 12.01.1794), нямецкі філосаф, асветнік, прыродазнавец, рэвалюцыянер, які пэўны час быў прафесарам натуральнай гісторыі Галоўнай школы Вялікага Княства Літоўскага (Віленскага ўніверсітэта) — 140 лет со дня рождения

27 ноября

Радзівіл Кароль Станіслаў, сын Міхала Казіміра (27.11.1669 — 02.08.1719), дзяржаўны дзеяч ВКЛ — 225 лет со дня рождения

Канкрын Ягор Францавіч (Георг Людвік) (27.11.1774 — 21.09.1845), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі, вучоны, адзін з першых даследчыкаў Барысавых камянёў, ганаровы член Пецярбургскай і Парыжскай АН — 120 лет со дня рождения

1 декабря

Чартарыйскі Адам Казімір (01.12.1734 — 19.03.1823), дзяржаўны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай, генерал-лейтэнант, фельдмаршал аўстрыйскай арміі — 160 лет со дня рождения

9 декабря

Багуслоўскі (Багуслаўскі) Юзаф Канстанцін (09.12.1754 Брэстчына — 14.03.1819), вучоны-багаслоў, рэлігійны і грамадскі дзеяч, філосаф, правазнавец, тэолаг, калекцыянер — 140 лет со дня рождения

10 декабря

Ланчыцкі Ланцыцій Мікалай (10.12.1574 Нясвіж, каля г., Мінская вобласць — 30.03.1653), рэлігійны каталіцкі дзеяч, публіцыст, педагог — 320 лет со дня рождения

Лянчыцкі Мікалай (10.12.1574 — 1653), дзеяч беларускай культуры — 320 лет со дня рождения

12 декабря

Завадскі Адам, сын Юзафа (12.12.1814 Вільня, г. (цяпер г. Вільнюс, Літва) — 05.01.1875), друкар, які выдаў першую кнігу В. Дуніна-Марцінкевіча "Сялянка" (1846), друкаваў творы А.Б. Ёхера, І. Ходзькі, Я. Чачота, Ю. Крашэўскага, У. Фялінскай, У. Сыракомлі — 80 лет со дня рождения

15 декабря

Косак Фартунат Юліуш (15.12.1824 — 03.02.1899), польскі жывапісец, ілюстратар, аўтар шэрага батальных карцін з гісторыі Польшчы і Вялікага Княства Літоўскага — 70 лет со дня рождения

Шабека Мікалай, сын Ігнація (15.12.1834 Магілёў, г. — 24.12.1904), расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад кавалерыі — 60 лет со дня рождения

24 декабря

Даленга-Хадакоўскі Зарыян Якаўлевіч (сапраўднае імя Чарноцкі Адам) (24.12.1784 Лагойскі раён, Мінская вобласць — 17.11.1825), славяназнавец, адзін з пачынальнікаў беларускай, рускай, польскай і ўкраінскай археалогіі, старажытнай гісторыі, фалькларыстыкі, этнаграфіі і дыялекталогіі — 110 лет со дня рождения

25 декабря

Сілівановіч Нікадзім Юр'евіч (25.12.1834 Цынцавічы, в., Вілейскі раён, Мінская вобласць — 1919), беларускі і расійскі жывапісец, педагог, акадэмік Пецярбургскай АМ — 60 лет со дня рождения

Талаш Васіль Ісакавіч (25.12.1844 Белка, былая в., Петрыкаўскі раён, Гомельская вобласць — 23.08.1946), удзельнік партызанскага руху ў Беларусі ў гады грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнаў, народны герой — 50 лет со дня рождения